Όταν η Σόρα Λι ήταν προπτυχιακή φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ, έλαβε μια, κατά τη γνώμη της, «πολύ κακή συμβουλή» για την καριέρα της: «Ακολούθησε μια ειδικότητα που σε παθιάζει», είπε σε εκείνη και τους συμφοιτητές της ένας σύμβουλος. «Δεν νομίζω ότι αυτή ήταν πολύ χρήσιμη συμβουλή για κάποιον σαν εμένα που ήμουν διεθνής φοιτήτρια».
Η Λι άρχισε να σπουδάζει πολιτικές επιστήμες, οι οποίες την ενδιέφεραν, μέχρι που σκέφτηκε πώς θα μπορούσε να επηρεάσει τα κέρδη της και την ικανότητά της να βρει δουλειά στη συνέχεια. Ως μετανάστρια από τη Νότια Κορέα, η Λι σκεφτόταν ήδη να παραμείνει και να εργαστεί στις ΗΠΑ, κάτι που θα απαιτούσε βίζα που θα χρηματοδοτούσε ο εργοδότης.
Στο μυαλό της, αυτό θα ήταν δύσκολο να επιτευχθεί χωρίς μια θέση εργασίας σε έναν ιδιαίτερα ανταγωνιστικό τομέα. Δεν πίστευε ότι ένα πτυχίο πολιτικής επιστήμης από μόνο του θα την οδηγούσε εκεί.
«Δεν νομίζω ότι είναι αμοιβαία αποκλειόμενα τα χρήματα με το πάθος, αλλά πιστεύω ότι πρέπει να σκέφτεται κανείς τα χρήματα, επειδή πολλοί από εμάς πρέπει να στηρίξουμε μια οικογένεια ή δεν έχουμε οικογένεια να μας στηρίξει», λέει η Λι στο CNBC Make It.
Κατέληξε να σπουδάσει ταυτόχρονα πολιτικές επιστήμες και οικονομικά για να διευρύνει τις επαγγελματικές της προοπτικές, και η απόφασή της φαίνεται ότι απέδωσε.
Ξεκίνησε στην TikTok το 2023. Εκείνη τη χρονιά, έλαβε 48.000 δολάρια σε δικαιώματα συμμετοχής (RSU) και ένα μπόνους εγγραφής 50.000 δολαρίων επιπλέον του βασικού της μισθού.
Και όχι μόνο. Τα χρήματα από ένα πακέτο αποζημίωσης, πωλήσεις μετοχών, ενοικίαση ενός δωματίου, πώληση ενός σπιτιού και εργασία στα παράπλευρα επαγγέλματά της έφεραν το εισόδημά της το 2023 σε περίπου 840.000 δολάρια.
Η Λι δεν ήξερε ότι θα ασχοληθεί με την τεχνολογία. Η πρώτη της δουλειά μετά τη σχολή το 2012 αμειβόταν μόνο με 46.000 δολάρια. Ωστόσο στάθηκε έξυπνη στις διαπραγματεύσεις που έκανε, έμαθε πώς να πετυχαίνει στην εργασία της και εφάρμοσε αυτά τα μαθήματα σε κάθε καριέρα που ακολούθησε στη συνέχεια.
«Είναι δύσκολο να ονειρεύεσαι να γίνεις κάτι για το οποίο δεν έχεις ακούσει ή ασχοληθεί ποτέ», λέει η Λι. «Προσπαθώ στη ζωή μου να δείξω ότι υπάρχουν αυτά τα μονοπάτια καριέρας, αλλά το να ασχοληθώ με την τεχνολογία δεν ήταν πραγματικά ένας στόχος που είχα στο μυαλό μου».
Δουλεύοντας με τους «πιο έξυπνους και ικανούς ανθρώπους» στον κόσμο και το γεγονός ότι βρισκόταν στο Μπέρκλεϊ, βοήθησε την Λι να βρει δουλειά σε νεοσύστατες επιχειρήσεις της περιοχής που ήταν πρόθυμες να προσλάβουν διεθνείς φοιτητές. Αφού πήρε το πτυχίο της, άρχισε να εργάζεται σε μια μικρή νεοσύστατη εταιρεία ανάλυσης βίντεο που ονομάζεται TubeMogul.
Ενώ εργαζόταν στην TubeMogul το 2012, της τράβηξε την προσοχή το Netflix καθώς είχε αρχίσει να γίνεται πολύ δημοφιλές. Η TubeMogul ανταγωνιζόταν για μια συνεργασία διαφημιστικής τεχνολογίας με το Netflix, οπότε η Λι έμαθε για την τεχνολογία και την κουλτούρα της ίδιας της εταιρείας.
«Ο συνάδελφός μου είπε: «Αν είσαι απογοητευμένος από την εργασιακή κουλτούρα στην TubeMogul, πρέπει να διαβάσεις αυτό το deck»», λέει η Λι για μια δήλωση εταιρικής κουλτούρας του Netflix.
Δεν θα χρειαζόταν να περιμένει πολύ. Ένας υπεύθυνος προσλήψεων του Netflix επικοινώνησε μαζί της την ίδια εβδομάδα.
Η Λι άρχισε να εργάζεται στο Netflix στην ομάδα προγραμματικής αγοράς ψηφιακού μάρκετινγκ το 2014, με μισθό 110.000 δολάρια. Έμεινε εκεί μέχρι το 2016 και πήρε θέση στο WhatsApp, το οποίο ανήκει στη Meta, τον Ιανουάριο του 2017. Έμεινε στη Meta για έξι χρόνια σε διάφορους ρόλους για το Facebook, κερδίζοντας τελικά πάνω από 200.000 δολάρια ετησίως.
Σε αυτό το σημείο, ήξερε ότι μπορούσε να διεκδικήσει έναν μεγάλο μισθό και απολάμβανε τα οφέλη της εργασίας σε εταιρείες τεχνολογίας υψηλού κύρους.
«Νομίζω ότι το μεγαλύτερο προνόμιο είναι να δουλεύεις με μερικούς από τους πιο έξυπνους και ικανούς ανθρώπους στον κόσμο και να μαθαίνεις από αυτούς», λέει. «Μπορούμε να μιλήσουμε για το φαγητό του γραφείου, τα ταξίδια και όλη την αίγλη που το συνοδεύει. Αλλά στο τέλος της ημέρας, νομίζω ότι αυτό είναι το όφελος που όλες οι εταιρείες πρέπει να προσπαθούν να παρέχουν».
Μέχρι το τέλος του 2022, η Λι ένιωθε ότι είχε ξεπεράσει το ρόλο της στη Meta και είχε αρχίσει να αναζητά νέες ευκαιρίες. Αλλά η τελική απόφαση να φύγει δεν ήταν αποκλειστικά δική της. «Στην πραγματικότητα ήταν ο τέλειος συγχρονισμός όταν απολύθηκα», λέει η Λι για το γεγονός ότι συμμετείχε στις περικοπές θέσεων εργασίας της Meta τον Νοέμβριο του 2022.
«Απολύθηκα την Τετάρτη, πήρα την προσφορά μου από την TikTok την Παρασκευή και είχα άλλη μια προσφορά από μια άλλη εταιρεία τη Δευτέρα, επειδή είχα ήδη περάσει από συνεντεύξεις», λέει. «Διαπραγματεύτηκα μεταξύ των δύο και πήρα αυτόν τον ρόλο στο TikTok. Μπόρεσα να πάρω την αποζημίωση της Meta και να ξεκινήσω τη νέα μου δουλειά».
Ξεκίνησε στο TikTok τον Ιανουάριο του 2023
«Ένιωσα ότι τα κατάφερα»
Μέχρι τώρα, το ετήσιο εισόδημα της Λι έχει αυξηθεί σχεδόν 10 φορές σε σχέση με αυτό που κέρδιζε μόλις τελείωσε το κολέγιο. Και παρόλο που απολαμβάνει την εξέλιξη του μισθού της, οι πιο πρόσφατες αυξήσεις των αποδοχών της δεν είναι τόσο γλυκές όσο η πρώτη της μεγάλη επιταγή.
Το άλμα από τα 46.000 δολάρια ετησίως στα 110.000 δολάρια όταν ξεκίνησε στο Netflix ήταν τεράστιο. «Ένιωσα ότι τα κατάφερα», λέει. «Τότε ήταν που αγόρασα την πρώτη μου designer τσάντα».
Τώρα που εργάζεται δίπλα σε ανώτερα στελέχη και διευθυντές που «βγάζουν εκατομμύρια», η Λι λέει ότι δεν αισθάνεται τόσο πλούσια όσο όταν κέρδισε για πρώτη φορά εξαψήφιους μισθούς.
Αν και θέλει να συνεχίσει να αυξάνει τον μισθό της, τα χρήματα από μόνα τους δεν αρκούν. Θέλει η δουλειά της να έχει νόημα και να αποτελεί πρόκληση, οπότε δεν θα δεχόταν απαραίτητα μια καλύτερα αμειβόμενη δουλειά, αν δεν ικανοποιούσε αυτές τις ψυχολογικές ανάγκες.
«Ξοδεύεις τόσες πολλές ώρες την εβδομάδα στη δουλειά, γιατί να τις ξοδέψεις σε κάτι που δεν σε ενθουσιάζει;» λέει.
Πώς ξοδεύει τα χρήματά της
Η Λι δεν είχε πάντα την οικονομική άνεση που έχει τώρα. Επέλεξε να αποφοιτήσει από το κολέγιο σε τρία χρόνια για να εξοικονομήσει χρήματα, και όσο ήταν φοιτήτρια, δώρισε ωάρια τρεις φορές για να πληρώσει τα δίδακτρά της.
«Δεν το μετάνιωσα», λέει για την απόφασή της αυτή. «Νομίζω ότι ήταν ένας καλός τρόπος να βοηθήσω στη χρηματοδότηση της εκπαίδευσής μου και ταυτόχρονα να βοηθήσω οικογένειες που ήθελαν τα δικά τους παιδιά».
Το 2019 απέκτησε το δικό της παιδί, τον Τζάκσον. Μοιράζεται την επιμέλειά του με τον πρώην σύζυγό της, αφού ο γάμος τους έληξε το 2021.
«Δεν ήμουν ιδιαίτερα προετοιμασμένη για το διαζύγιο, παρόλο που εγώ το είχα προτείνει», λέει. «Δεν μετανιώνω για τίποτα. Ήμουν σε ένα σημείο όπου θα ήμουν μια χαρά, ακόμη και αν η καθαρή μου αξία ξεκινούσε από το μηδέν».
Εκείνη κέρδιζε περισσότερα από τον σύζυγό της εκείνη την εποχή και διατάχθηκε να καταβάλει συζυγική διατροφή για ένα χρόνο μετά την οριστικοποίηση του διαζυγίου. Επιπλέον, έπρεπε να πληρώσει πολλά δικηγορικά έξοδα και να πουλήσει δύο από τα σπίτια που είχαν μαζί, το ένα με ζημία.
«Ο πρώην μου διαχειριζόταν όλα τα οικονομικά, οπότε δεν ήξερα τίποτα σχετικό με τις προσωπικές επενδύσεις», λέει. «Δεν ήξερα πώς να κάνω τίποτα, πράγμα που ακούγεται κάπως αστείο, επειδή εγώ είμαι αυτή που έχει πτυχίο MBA».
Αυτές ήταν οι δαπάνες της Λι τον Μάρτιο του 2023:
Στέγαση και υπηρεσίες κοινής ωφέλειας: 2.787 δολάρια για το μερίδιό της στο ενοίκιο, που μοιράζεται με τον σημερινό σύντροφό της, συν Wi-Fi και υπηρεσίες κοινής ωφέλειας
Προσωπικά έξοδα: 4.445 δολάρια για ένα κολιέ που αγόρασε η ίδια, μια φωτογραφική μηχανή, οικιακά είδη, υπηρεσίες καθαρισμού, βιβλία και δώρα για φίλους
Φροντίδα παιδιών: 2.339 δολάρια για το προ-παιδικό πρόγραμμα του Τζάκσον
Αποταμιεύσεις και επενδύσεις: 2.326 δολάρια για τους λογαριασμούς ευέλικτων δαπανών
Μεταφορές: 1.203 δολάρια για την πληρωμή του αυτοκινήτου της και τα τέλη χρέωσης
Συνδρομές: 487 δολάρια για μαθήματα Pilates, Netflix, σύστημα φιλτραρίσματος νερού, ChatGPT, Audible και εσωτερική παιδική χαρά
Τρόφιμα: 427 δολάρια κυρίως για ψώνια- ο σύντροφός της αγοράζει γεύματα όταν τρώνε έξω
Πληρωμή φοιτητικού δανείου: 246 δολάρια
Δώρα: 200 δολάρια
Ασφάλιση: 125 δολάρια για ασφάλιση υγείας, όρασης και οδοντιατρική ασφάλιση
Το μόνο χρέος της Λι είναι περίπου 36.000 δολάρια για το Tesla της και λίγο πάνω από 3.200 δολάρια σε φοιτητικά δάνεια από το μεταπτυχιακό της. Έχει μια υποθήκη στο όνομά της για ένα σπίτι στη λίμνη Τάχο, αλλά ο πρώην σύζυγός της κάνει τις πληρωμές.
Η εταιρεία της Λι καλύπτει το λογαριασμό του τηλεφώνου της και πληρώνει για την ασφάλεια του αυτοκινήτου της δύο φορές το χρόνο, οπότε δεν έκανε πληρωμή το Μάρτιο.
Αν και δεν συνεισφέρει τακτικά σε αποταμιεύσεις, έχει πάνω από 21.000 δολάρια σε μετρητά σε διάφορους προσωπικούς και επαγγελματικούς λογαριασμούς και πάνω από 8.000 δολάρια σε λογαριασμούς ευέλικτης αποταμίευσης που χρηματοδοτούνται από την εταιρεία. Επιπλέον, η Λι έχει επενδύσει 755.283 δολάρια σε συνταξιοδοτικούς λογαριασμούς, έναν αποταμιευτικό λογαριασμό 529 για τον Τζάκσον, καθώς και λογαριασμούς κρυπτογράφησης και τακτικούς χρηματιστηριακούς λογαριασμούς.
Συνολικά, η καθαρή της αξία είναι περίπου 843.000 δολάρια.
Αγοράζοντας πίσω το χρόνο της
Μεταξύ του γιου της, της δουλειάς της – η οποία συχνά την αναγκάζει να ταξιδεύει – και της αναπτυσσόμενης παράλληλης δραστηριότητάς της ως δημιουργός περιεχομένου, δημόσια ομιλήτρια και συγγραφέας, η Λι έχει ένα γεμάτο πρόγραμμα. Ως αποτέλεσμα, αναζητά πάντα τρόπους να βελτιστοποιεί τη ρουτίνα της και να αξιοποιεί στο έπακρο κάθε μέρα.
«Έχω τον Τζάκσον μόνο τον μισό χρόνο και θέλω να είμαι πραγματικά παρούσα όταν είμαι μαζί του», λέει. «Όταν δεν τον έχω, θέλω επίσης να ασχολούμαι πλήρως με τη δουλειά μου».
Ως αποτέλεσμα, πληρώνει για την καθαρίστρια του σπιτιού που έρχεται δύο φορές την εβδομάδα και χαίρεται να ξοδεύει χρήματα για εμπειρίες με τον γιο της, όπως η συνδρομή σε μια εσωτερική παιδική χαρά.
«Σχεδόν αισθάνομαι ότι ο Θεός ή κάποιο ανώτερο ον μου έδωσε τον Τζάκσον για να μπορώ να κάνω μια παύση και να απολαμβάνω τη ζωή αντί να σκέφτομαι συνεχώς πώς μπορώ να κάνω κάτι καλύτερο. Αυτό με κάνει να αισθάνομαι άγχος για το πώς δεν κάνω αρκετά και πώς δεν βγάζω αρκετά χρήματα», λέει.
Η Λι λέει ότι παλεύει με το άγχος γύρω από το αν βγάζει αρκετά ή αν το σπίτι της είναι «αρκετά ωραίο», το οποίο πηγάζει από τον τρόπο με τον οποίο μιλούσε ο πατέρας της για τα χρήματα όταν μεγάλωνε. «Ο πατέρας μου μιλούσε συνεχώς για τα χρήματα και έδινε αξία στους ανθρώπους με βάση το πού ζουν ή τι είδους αυτοκίνητα οδηγούσαν», λέει.
Ελπίζει να μάθει στον γιο της να βλέπει τα χρήματα με έναν πιο υγιή τρόπο.
«Μου αρέσει να κάνουμε τέτοιες συζητήσεις», λέει. Για παράδειγμα, ο Τζάκσον μπορεί να αναγνωρίσει ορισμένες μάρκες αυτοκινήτων όπως η Porsche και ξέρει ότι είναι ακριβές, αλλά συζητάμε πράγματα όπως: «Επειδή κάποιος έχει ένα ωραίο αυτοκίνητο δεν σημαίνει ότι είναι πλούσιος».
Ξέρει ότι ένα 5χρονο παιδί μπορεί να μην αντιλαμβάνεται πλήρως την έννοια του αποσβεστικού περιουσιακού στοιχείου, αλλά μπορεί να αρχίσει να καταλαβαίνει ότι το να έχει κάποιος ακριβά πράγματα δεν σημαίνει πάντα ότι είναι πλούσιος.
«Θέλω να δω πόσο μακριά μπορώ να φτάσω»
Το μέλλον του TikTok στις ΗΠΑ παραμένει αβέβαιο, αλλά η Λι δεν ανησυχεί για την καριέρα της.
Στην πραγματικότητα, μετά την εμφάνισή της σε ένα ριάλιτι σόου του Netflix, το «Love After Divorce», είδε τους οπαδούς της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να αρχίζουν να αυξάνονται και συνειδητοποίησε ότι είχε την ευκαιρία να αξιοποιήσει το κοινό για να ανεβάσει την καριέρα της με διαφορετικό τρόπο.
Ο αυξανόμενος αριθμός των ακολούθων της τη βοήθησε να εξασφαλίσει συνεργασίες και ομιλίες, «κάτι που μου έδωσε μεγάλη χαρά γιατί μου αρέσει να μοιράζομαι πώς να γίνω πιο αποτελεσματική υπάλληλος και πώς να πλοηγηθώ στην εταιρική καριέρα», λέει.
Στους λογαριασμούς της στο TikTok, το YouTube και το Instagram, η Λι μοιράζεται συμβουλές για την καριέρα και τον τρόπο ζωής με βάση τις εμπειρίες της. Στις ομιλίες της, δίνει παρόμοιες συμβουλές για το πώς μπορούν ιδίως οι γυναίκες να τα καταφέρουν. Πέρυσι απέφερε πάνω από 8.000 δολάρια μέσω αυτών των τρόπων, ενώ φέτος αναμένεται να αποφέρει πάνω από 19.000 δολάρια, χάρη σε περισσότερες εκδηλώσεις και μια συμφωνία για βιβλίο.
«Μου αρέσει να βοηθώ τους άλλους», λέει. «Είναι πολύ διασκεδαστικό και πολύ ικανοποιητικό, οπότε θέλω να δω πόσο μακριά μπορώ να το πάω».
Η Λι ενθαρρύνει τους ακόλουθους της να νιώθουν άνετα να μιλούν για χρήματα, επειδή αυτό τη βοήθησε να μάθει για τα προσωπικά οικονομικά μετά το διαζύγιό της.
«Μην ντρέπεστε για το πόσα βγάζετε ή μην ντρέπεστε που δεν ξέρετε πώς να κάνετε κάποια πράγματα», λέει. «Το καταλαβαίνουμε όλοι μαζί».
