Οι μηχανικοί περνούν στην αντεπίθεση υπό τον φόβο ενός γενικευμένου αντάρτικου των δημάρχων που θα προκαλέσει ολοκληρωτικό πάγωμα της οικοδομής και κατακεραυνώνουν τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) που εναντιώνονται στα ευνοϊκά κίνητρα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ).
Σε σκληρή γλώσσα, ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας Γιώργος Στασινός συσπειρώνοντας τους μηχανικούς, και εν όψει εκλογών του Επιμελητηρίου, έσπευσε να κόψει τη φόρα στους δημοτικούς άρχοντες στέλνοντας την Παρασκευή, εξώδικο εναντίον των Δήμων Βάρης -Βούλας-Βουλιαγμένης και Αλίμου που πρωτοστατούν στο ξήλωμα του νόμου, ακολουθούμενοι και από τον Δήμο Κηφισιάς.
Στόχος ήταν να μπλοκάρει τις αποφάσεις αναστολής οικοδομικών αδειών προτού γενικευτούν και να κερδίσει μια απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, που είναι ο φορέας ελέγχου νομιμότητας των δήμων στο υπουργείο Εσωτερικών.
Οι άδειες δόμησης εκδίδονται με ευθύνη του μηχανικού ή των μηχανικών που υπογράφουν τις μελέτες, τονίζει το ΤΕΕ, και η κατασκευή τους επιβλέπεται από μηχανικούς. Οι Υπηρεσίες Δόμησης ελέγχουν στο στάδιο της αδειοδότησης συγκεκριμένα πολεοδομικά μεγέθη και εγκρίνουν ή μη την έκδοση άδειας. Οι δήμοι, όπως επισημαίνει, δεν έχουν καμία αρμοδιότητα για το αν μπορούν να εκδίδονται άδειες δόμησης στην περιοχή τους. Η απόφαση απαγόρευσής τους για μια περιοχή επιτρέπεται μόνο στον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας και υπό αυστηρές προϋποθέσεις. «Φτάνει πια με τον μικρομεγαλισμό κάποιων δημάρχων που νομίζουν ότι ο ευφημισμός τοπικός άρχοντας είναι κυριολεκτικός».
Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τον ΝΟΚ ήταν η απόφαση των Δήμων Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Αλίμου και εσχάτως Κηφισιάς να πάρουν τον νόμο στα χέρια τους και με τη διαδικασία του «εντέλλεσθε» και άλλων νομικών ενεργειών να παγώσουν την έκδοση των αδειών ή αντίστοιχα να προσφύγουν κατά αποφάσεων που κάνουν χρήση των ευεργετημάτων του νόμου. Η κινητοποίηση των μηχανικών, αν και εκ πρώτης άποψης έπιασε τόπο, ενδέχεται να οδηγήσει σε μαζικές προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) εναντίον αδειών που κάνουν χρήση των σχετικών κινήτρων.
Την Παρασκευή ο γενικός γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Γρηγόρης Ζαφειρόπουλος προχώρησε στην ακύρωση της απόφασης για αναστολή αδειών στον Δήμο Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, κρίνοντας πρακτικά άκυρη την πρωτοβουλία του δήμου. «Η επικαλούμενη από το υπό κρίση έγγραφο της 149/2024 απόφασης του δημοτικού συμβουλίου δεν συνιστά νόμιμο λόγο απαγόρευσης έκδοσης οικοδομικών αδειών για τις περιπτώσεις αυτές. Και τούτο διότι με την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου απλώς και μόνο προτείνεται η αποστολή αιτήματος προς τον κύριο υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την αναστολή έκδοσης αδειών δόμησης εντός των διοικητικών ορίων του δήμου», αναφέρει η απόφαση. Δίνει, όμως, τη δυνατότητα στους ΟΤΑ να ασκήσουν προσφυγή ενώπιον ειδικής επιτροπής που θα συσταθεί από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση.
«Θα προσφύγουμε στην επιτροπή εναντίον της απαράδεκτης απόφασης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης», δηλώνει στο «ΘΕΜΑ» ο δήμαρχος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης Γρηγόρης Κωνσταντέλλος. Οπως αναφέρει, ο δήμος ετοιμάζει παράλληλα και μια δεύτερη προσφυγή στο ΣτΕ εναντίον της απόφασης του ΥΠΕΝ να απορρίψει το αίτημά του για μερική αναστολή οικοδομικών αδειών.
Το μέτρο, όμως, που αναμένεται να εντείνει τον πόλεμο εναντίον του ΝΟΚ είναι η απόφαση του δημάρχου (την οποία ενστερνίζεται οι Δήμοι Αλίμου και Κηφισιάς) να προβάλλει στο ΣτΕ κάθε άδεια που θα εκδίδεται από την Υπηρεσία Δόμησης και θα κάνει χρήση των μπόνους.
Ερχεται νομοθετική πρόταση
Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με εξαίρεση την ανακοίνωση για τήρηση της νομιμότητας που εξέδωσε προ εβδομάδων, ζητώντας από τους δημάρχους να μην κινδυνολογούν και να μην προβαίνουν σε αυθαίρετες αποφάσεις που πλήττουν το συνταγματικό δικαίωμα της ιδιοκτησίας, τηρεί μέχρι σήμερα σιγή ασυρμάτου για τα μπόνους του ΝΟΚ. Ωστόσο, οι διαστάσεις που παίρνει το θέμα έχουν ενεργοποιήσει την πολιτική ηγεσία και τις αρμόδιες υπηρεσίες προκειμένου να υπάρξουν άμεσες ρυθμίσεις νομοθετικού περιεχόμενου που αναμένεται να έρθουν στη Βουλή τις επόμενες ημέρες.
«Πάμε να αντιμετωπίσουμε τις αδυναμίες του ΝΟΚ που εκτινάσσουν τα ύψη των κτιρίων δίχως λόγο και χωρίς αυτή να ήταν η βασική βούληση του νομοθέτη», αναφέρει στο «ΘΕΜΑ» ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης. Υπάρχουν μεμονωμένες περιπτώσεις όπου παρατηρούνται υπερβολές, παρατηρεί και ο κ. Στασινός, λόγω κατάχρησης συνδυαστικών διατάξεων και σωρευτικής εφαρμογής στο πολεοδομικό μέγεθος του ύψους, θέματα που μόνο η κυβέρνηση θα μπορούσε να ξεκαθαρίσει. «Μόνο για τις υπερβολές, όμως, για μεμονωμένες περιπτώσεις, καθώς μόνο τέτοιες υπάρχουν, που οδηγούν σε πολύ υψηλότερα κτίρια από αυτά που συνήθως κατασκευάζονται ακόμα και σήμερα με τον ΝΟΚ», τονίζει ο επικεφαλής των μηχανικών.
Γιατί πολεμούν τον ΝΟΚ
Η γιγάντωση των κτιρίων, η αλλοίωση της εικόνας των προαστίων της Αθήνας με τις υψηλές αντικειμενικές αξίες και η δυσαρμονία μεταξύ των κατασκευών βρήκαν συμμάχους το ΣτΕ και τα αστικά δικαστήρια που ακύρωσαν οικοδομικές άδειες αρχικά στον Αλιμο και σε περιοχές της Βούλας, δυναμώνοντας το κοινό μέτωπο των ΟΤΑ.
Ο κ. Κωνσταντέλλος δηλώνει ότι στον δήμο του υπάρχουν περίπου 1.700 αδόμητα οικόπεδα, άρτια και οικοδομήσιμα, εκ των οποίων τα 700 βρίσκονται στη Βούλα, χωρίς να υπολογίζονται σε αυτά μονοκατοικίες και άλλα ακίνητα που θα μπορούσαν να γκρεμιστούν για να ανεγερθούν υψηλότερα κτίρια, αλλοιώνοντας έτσι τον χαρακτήρα της περιοχής. Ο απολογισμός είναι ήδη αρνητικός, καθώς 130 κτίρια στην περιοχή φέρεται να έχουν χτιστεί ή χτίζονται κάνοντας συνδυαστική εφαρμογή των τριών άρθρων του ΝΟΚ.
«Δεν θέλουμε να γίνουμε ένα μεσογειακό Ντουμπάι που θα μας διαλύσει τις πόλεις», λέει ο κ. Κωνσταντέλλος, επισημαίνοντας ότι δεν πρέπει να δημιουργηθούν νέα τετελεσμένα πριν από την εκδίκαση της υπόθεσης στην Ολομέλεια του ΣτΕ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει, τα περισσότερα νέα κτίρια στην περιοχή που έκαναν χρήση του ΝΟΚ από τα 14 μέτρα προσέγγισαν τα 20 μέτρα, με δυνατότητα να ξεπεράσουν και τα 22 μέτρα εφόσον η στέγη έχει φυτεμένο δώμα.
Τα στοιχεία για τον Δήμο των 3Β καταδεικνύουν ότι πάνω από το 60% των νέων οικοδομών, δηλαδή οι 115 από τις 187 άδειες που έχουν εκδοθεί από τις αρχές του 2022 έως τον Μάρτιο του 2024, έχει χρησιμοποιήσει τουλάχιστον ένα ή και συνδυαστικά περισσότερα από τα μπόνους ύψους που δίνει ο ΝΟΚ.
«Η αλλοίωση της περιοχής μας είναι ήδη εμφανής, καθώς χτίζονται συνέχεια πενταώροφα και εξαώροφα κτίρια», λέει ο δήμαρχος.
Το παράδοξο πάντως με τον ΝΟΚ είναι ότι ο Οικοδομικός Κανονισμός που θεσμοθετήθηκε το 2012 στην αρχική μορφή δεν προέβλεπε συνδυαστική εφαρμογή των κινήτρων που οδηγούσε σε αύξηση του ύψους. Εκτοτε όμως έχει υποστεί πάνω από 37 αναθεωρήσεις και τροποποιήσεις! Από τον Νοέμβριο του 2019 οι υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος άρχισαν να κλείνουν το μάτι στις διευκρινίσεις που ζητούσαν οι πολεοδομίες, με αποτέλεσμα, όπως αναφέρει ο κ. Κωνσταντέλλος, να ανατραπεί εντελώς το τοπίο.
Η πίεση του ΤΕΕ
Το ΤΕΕ επισημαίνει ότι τα κίνητρα για αύξηση του συντελεστή δόμησης ή και ύψους όχι μόνο δεν πρέπει να καταργηθούν, αλλά να υπάρξουν και νέα (κίνητρα για εγκατάσταση μικρών ΑΠΕ στις οροφές των κτιρίων, για τοπική αποθήκευση ενέργειας κ.ά.).
Σύμφωνα με τον κ. Στασινό, τα κίνητρα του ΝΟΚ για τη μείωση της κάλυψης στα νέα κτίρια, την αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και τη βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος είναι σύμφωνα με τις βέλτιστες διαθέσιμες πρακτικές σε διεθνές επίπεδο, απολύτως απαραίτητα για να συμβάλουν στην επίτευξη των κλιματικών στόχων της χώρας.
Είναι, όπως αναφέρει, αντιεπιστημονικό και βαθιά συντηρητικό να υποστηρίζεται ότι δήθεν υποβαθμίζεται η ζωή των πολιτών ή το αστικό περιβάλλον από τυχόν αύξηση του ύψους των κτιρίων, χωρίς μάλιστα να εξετάζονται καθόλου τα οφέλη από τα κίνητρα.
Επιπλέον, ο επικεφαλής των μηχανικών εξαπολύει βέλη εναντίον των δημάρχων τους οποίους χαρακτηρίζει «προνομιούχους». «Ποιοι φωνάζουν; Ξεκίνησαν κάποιοι στο Ψυχικό και την Εκάλη, συνεχίζουν τώρα στον Αλιμο και σε Βάρη – Βούλα – Βουλιαγμένη. Είδατε εσείς μήπως διαμαρτυρίες στο Κερατσίνι, στην Κοκκινιά, στην Αγία Βαρβάρα, στο Αιγάλεω, στο Περιστέρι, σε κάποια περιοχή της Δυτικής Αθήνας ή της Δυτικής Αττικής;» αναρωτιέται.
