Η φυλακή Χάλντεν είναι η νεότερη και η πιο ασφαλής της Νορβηγίας.
Από πολλούς έχει χαρακτηριστεί «ουτοπική» κι αυτό δεν είναι παράλογο αν σκεφτεί κανείς πως σε αντίθεση με τα σωφρονιστικά καταστήματα σε ολόκληρο τον κόσμο -που φημίζονται για το σκοτάδι και την αγριότητά τους- στη σκανδιναβική αυτή χώρα οι άνθρωποι που έχουν διαπράξει εγκλήματα μένουν μάλλον στις «ωραιότερες» και «πιο ανθρώπινες» φυλακές.
Εγκαινιάστηκε το 2010, αφού χτιζόταν επί 10 ολόκληρα χρόνια με κόστος μεγαλύτερο από 17 εκατ. ευρώ.
Μπορεί να φιλοξενήσει ως και 252 κρατουμένους, υπό συνθήκες που μοιάζουν περισσότερο με αυτές ενός μίνιμαλ πολυτελούς ξενοδοχείου παρά με σωφρονιστικό ίδρυμα.
Κάθε κρατούμενος φιλοξενείται σε μοναχικό κελί με μίνι ψυγείο, τηλεόραση με επίπεδη οθόνη και δικό του μπάνιο. Τα παράθυρα δεν έχουν κάγκελα για να μπαίνει μέσα περισσότερο φως.
Για κάθε 12 με 15 κελιά υπάρχει μια κουζίνα τελευταίας τεχνολογίας με ατσάλινους πάγκους εργασίας, μοντέρνα ντουλάπια, καναπέδες και τραπέζια, που μοιάζουν σαν να έχουν βγει από τον κατάλογο της ΙΚΕΑ.
Η φυλακή διαθέτει γυμναστήριο, στούντιο μουσικής και βιβλιοθήκη.
Οι κρατούμενοι μπορούν να γυμνάζονται σε ειδικό τοίχο αναρρίχησης και να παρακολουθούν μαθήματα μουσικής.
Ο αρχιτέκτονας που σχεδίασε το, κτίριο Χανς Χένρικ Χόιλουντ. έχει δηλώσει ότι στόχος του ήταν να την κάνει να μοιάζει όσο το δυνατόν περισσότερο με τον έξω κόσμο.
«Για να αποφύγω την ιδρυματική αντίληψη, το εξωτερικό δεν είναι από τσιμέντο αλλά από τούβλα, γαλβανισμένο ατσάλι και ξύλο πεύκου, τα κτίρια μοιάζουν να έχουν ‘βγει μέσα από το δάσος» δήλωσε.
Ο αρχιτέκτονας φρόντισε να κρύψει με συστάδες δέντρων τον υψηλό φράκτη που περικλείει τα κτίρια και στρογγύλεψε το πάνω μέρος του φράκτη «για να μην είναι εχθρικός», όπως δηλώνει.
Παρόμοια είναι και η θέση της Γκουντρούν Μόλντεν, που είναι επίσης αρχιτέκτονας που εργάστηκε για την κατασκευή του κτιρίου.
«Η καθημερινή ζωή των ανθρώπων που κρατούνται δεν πρέπει να είναι μια τιμωρία. Πρέπει να έχουν λόγο για να συνεχίσουν να ζουν», λέει η ίδια.
Για να διακοσμήσει τους τοίχους της φυλακής επιστρατεύτηκε ο Νορβηγός καλλιτέχνης Ντολκ -ο επονομαζόμενος και «Banksy της Νορβηγίας»– ο οποίος ζωγράφισε μια τεράστια τοιχογραφία που απεικονίζει ένα κρατούμενο με ριγέ στολή στη χαρακτηριστική πόζα της ρίψης σφαίρας. Μόνο που αντί για σφαίρα του στίβου έχει μια σιδερένια μπάλα που κρέμεται από την αλυσίδα του.
«Όλοι οι τρόφιμοι των φυλακών στη Νορβηγία, θα επιστρέψουν στην κοινωνία», είχε πει ο διευθυντής των φυλακών, Are Hoidel σε σχετικό ντοκιμαντέρ. «Θέλετε ανθρώπους θυμωμένους;», διερωτάται.
Τα ισόβια δεσμά δεν υπάρχουν στην Νορβηγία, αντ΄αυτού οι αρχές εστιάζουν στην επανένταξη των κρατουμένων και όχι στην τιμωρία τους.
Σύμφωνα με τη Διεύθυνση Σωφρονιστικών Καταστημάτων της Νορβηγίας, η φυλακή δεν θα πρέπει να είναι τίποτα περισσότερο από μια πρόσκαιρη στέρηση της ελευθερίας.
Ο κανονισμός των φυλακών επιτρέπει σε κάποιον να σπουδάσει. Όλοι επίσης οι κατάδικοι δικαιούνται να ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα.
Μακριά από τα «τιμωρητικά πρότυπα» των ΗΠΑ και της πλειονότητας των χωρών της υφηλίου που προσπαθούν να εξοντώσουν κάποιον ο οποίος διέπραξε ακόμα και ένα ελαφρύ αδίκημα, στην Νορβηγία οι ποινές είναι μικρές και στο 90% των περιπτώσεων ανέρχονται σε μόλις 12 μήνες.
