Πολλά ήταν τα τραγούδια τα οποία γράφτηκαν για να εξυμνήσουν τον αγώνα των Ελλήνων στρατιωτών, αλλά και για τους αναπτερώσουν το ηθικό, ενώ πολεμούσαν για την πατρίδα το 1940.
Η συμβολή της στρατιάς των αμάχων, η οποία συντονίστηκε στον παλμό της πρώτης γραμμής, ήταν καθοριστική, με τους τραγουδοποιούς, τους ποιητές, τους ζωγράφους, τους σκιτσογράφους, τους ηθοποιούς να στέκονται δίπλα στη στρατευμένη δύναμη της πρώτης γραμμής.
Οι πολεμικές επιθεωρήσεις («Πολεμική Αθήνα», «Φινίτο Μπενίτο», «Κορόιδο Μουσολίνι», «Πολεμικές Καντρίλιες» κ.ά.) είχαν μεγάλη απήχηση. Τα τραγούδια άλλοτε ντύνουν αγαπημένες μελωδίες με επίκαιρους στίχους («Παιδιά της Ελλάδος παιδιά») και άλλοτε είναι νέες συνθέσεις ή σατιρικές παρωδίες βασισμένες σε διεθνείς επιτυχίες.
Σοφία Βέμπο: Εθνικό σύμβολο
Χάρη στα τραγούδια που ερμήνευσε κατά τη διάρκεια του αγώνα, η Σοφία Βέμπο έγινε εθνικό σύμβολο και χαρακτηρίστηκε «τραγουδίστρια της Νίκης». Από λαϊκή οικογένεια, αυτοδίδακτη, ξεχώρισε νωρίς για τη φωνή και την εκφραστικότητά της στη θεατρική σκηνή.
Δραστήρια με μαχητικό πνεύμα ήταν και η Δανάη Στρατηγοπούλου, μεγαλωμένη σε ένα σπίτι όπου κυριαρχούσαν οι τέχνες.
«Παιδιά της Ελλάδος παιδιά»
Το τραγούδι «Παιδιά της Ελλάδος παιδιά» -σε στίχους Μίμη Τραϊφόρου και σύνθεση Μιχάλη Σουγιούλ- ενέπνευσε τους στρατιώτες που βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή του μετώπου.
«Βάζει ο Ντούτσε τη στολή του»
Ένα από τα γνωστότερα τραγούδια του έπους του 1940 είναι το «Βάζει ο Ντούτσε τη στολή του». Πρόκειται για σατιρικό τραγούδι σε στίχους Γιώργου Θίσβιου και μουσική Θεόφραστου Σακελλαρίδη, το οποίο επίσης τραγούδησε η Σοφία Βέμπο.
Το τραγούδι της εποχής κολακεύει και τους συμμάχους με την «Αγγλοελληνική συμμαχία» ή «Ζήτω το ουίσκι κι η ρετσίνα» σε στίχους του Πωλ Μενεστρέλ.
«Κορόιδο Μουσολίνι»
Το «Με το χαμόγελο στα χείλη» ή «Κορόιδο Μουσολίνι» σε στίχους Γιώργου Οικονομίδη, το οποίο τραγούδησε ο Νίκος Γούναρης, δεν είναι άλλο από την ιταλική μελωδία « Reginella Campagnola» του Eldo di Lazzaro.
Στις επάλξεις βρισκόταν επίσης και το αίσθημα του λαϊκού. «Καιρός πια το μπουζούκι μου στο πλάι να τ’ αφήσω, να πάρω το ντουφέκι μου να πάω να πολεμήσω», έγραψε ο ρεμπέτης Στέλιος Κερομύτης.
Παλιές επιτυχίες επανήλθαν στο προσκήνιο με νέους στίχους. Η γνωστή «Βαρβάρα» του Παναγιώτη Τούντα έγινε «Ακου Ντούτσε μου τα νέα».
Στο ίδιο πλαίσιο, ο «Αντώνης ο βαρκάρης» μετατράπηκε σε «Μπενίτο» από τον Μάρκο Βαμβακάρη.
