Bαριές απώλειες στο μέσο εισόδημα των νοικοκυριών που φτάνουν σε μήνα τα 17,7 ευρώ προκαλεί η εκτίναξη του τιμάριθμου στο 3,4% τον Οκτώβριο από 2,2% τον Σεπτέμβριο λόγω των εκρηκτικών ανατιμήσεων στην ενέργεια και σε ευρύ φάσμα ειδών διατροφής.
Σε ετήσια βάση η μείωση της αγοραστικής δύναμης είναι πολύ μεγαλύτερη, καθώς ξεπερνά τα 50 ευρώ τον μήνα σε μέσα επίπεδα, εάν προσμετρηθεί η επίπτωση του πληθωρισμού στη μέση καταναλωτική δαπάνη ανά νοικοκυριό η οποία, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, διαμορφώθηκε το 2020 σε 17.738 ευρώ ή 1.478,22 ευρώ τον μήνα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι πιέσεις θα συνεχιστούν τους επόμενους μήνες καθώς το κύμα ανατιμήσεων δεν αναμένεται να «ξεφουσκώσει».
Η έξαρση της ακρίβειας προκαλεί έντονο πονοκέφαλο στο οικονομικό επιτελείο δεδομένου ότι πέρα από τα πλήγματα που προκαλεί στα εισοδήματα απειλεί με σοβαρή συρρίκνωση την κατανάλωση που αποτελεί κινητήριο μοχλό της ανάπτυξης. Στο υπουργείο Οικονομικών παρακολουθούν με μεγάλη αγωνία τα στοιχεία για την πορεία της ιδιωτικής κατανάλωσης στο τρίτο τρίμηνο του 2021, που αποτελούν πυξίδα για το εύρος της φετινής αύξησης, όπου για φέτος ο πήχης έχει τοποθετηθεί στο 2,9%.
Οι πληθωριστικές πιέσεις υπονομεύουν παράλληλα την αντισταθμιστική ισχύ του πακέτου στήριξης που χθες αυξήθηκε στα 620 εκατ. ευρώ βάζοντας στο τραπέζι νέα σενάρια ενίσχυσης και επέκτασης των παρεμβάσεων για την αναπλήρωση των απωλειών στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς από το νέο έτος όπου τα χτυπήματα από την ακρίβεια θα είναι σφοδρότερα. Αλλωστε τα δημοσιονομικά περιθώρια για φέτος έχουν εξαντληθεί μετά το απαγορευτικό από το πρωτογενές έλλειμμα που ξεπερνά την κόκκινη ζώνη του 7,7% του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις διεθνών οργανισμών και αναλυτών, το ράλι των τιμών δεν πρόκειται να κοπάσει τουλάχιστον μέχρι το πρώτο εξάμηνο του 2022, ενώ η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ είχε δηλώσει πρόσφατα ότι ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη θα αργήσει να αποκλιμακωθεί, περισσότερο από όσο είχαμε αρχικώς προβλέψει, και ότι θα υπάρξει περαιτέρω άνοδος μέσα στο 2021 με σταδιακή αποκλιμάκωση μέσα στο 2022.
Ολα δείχνουν ότι το κοντέρ του τιμάριθμου τον Νοέμβριο θα γράψει ετήσιο ρυθμό μεταβολής που θα συνιστά νέο ρεκόρ. Οι τιμοληψίες της Στατιστικής Υπηρεσίας στην αγορά σηματοδοτούν άνοδο του δείκτη, πάνω από το φράγμα του 4%, κυρίως λόγω των τρελών ανατιμήσεων σε φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης, βενζίνη, ηλεκτρικό ρεύμα αλλά και σε ευρύ φάσμα ειδών διατροφής. Ηδη τα νοικοκυριά βρίσκονται σε κατάσταση σοκ καθώς καταφτάνουν «καυτοί» λογαριασμοί ρεύματος με αυξήσεις που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν το 70%-80% και οι οποίες δεν εξουδετερώνονται από τα ποσά της κρατικής επιδότησης. Την ίδια ώρα το κόστος για απλά είδη πρώτης ανάγκης πολλαπλασιάζεται με φρενήρεις ρυθμούς με αποτέλεσμα το καλάθι της νοικοκυράς να γεμίζει πλέον με μεγάλη δυσκολία.
Η ενέργεια είναι ο βασικός πυροδότης του πληθωρισμού ο οποίος από 1,9% τον Αύγουστο ανέβηκε στο 2,2% τον Σεπτέμβριο για να φτάσει στο 3,4% τον Οκτώβριο. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στο φυσικό αέριο (132,3%), στα αεροπορικά εισιτήρια (30%), στο πετρέλαιο θέρμανσης (45,9%), στα καύσιμα (22,3%), στο ηλεκτρικό (18,9%), ενώ λόγω και της ανόδου του ενεργειακού κόστους μεγάλες αυξήσεις τιμών καταγράφονται σε βασικά είδη διατροφής, όπως ελαιόλαδο (22%), αρνί και κατσίκι (16,3%), πουλερικά (8,5%), ψάρια νωπά (7,9%), ψωμί (3,9%), κ.ά. Μεταξύ Οκτωβρίου και Σεπτεμβρίου, φέτος, καταγράφηκαν ανατιμήσεις στις μεταφορές επιβατών με αεροπλάνο (23,6%), στο πετρέλαιο θέρμανσης (21,3%), στο φυσικό αέριο (21,2%), στον ηλεκτρισμό (18%) κ.ά.
