ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΣΟΦΙΑ ΚΑΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Συνομιλήσαμε με έναν σπουδαίο καλλιτέχνη της παραδοσιακής μουσικής, τον Χρήστο Χατζόπουλο. Παρουσιάζουμε σήμερα το πολυσχιδές έργο του αλλά και μία συνέντευξη όπου μας απαντά σε ερωτήματα τόσο για τον πολιτισμό όπως ο ίδιος τον βιώνει, όσο και για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην χώρα μας απέναντι στους καλλιτέχνες.
Ποιος είναι ο Χρήστος Χατζόπουλος
Ο Χρήστος Χατζόπουλος γεννήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 1971. Είναι Έλληνας συνθέτης, στιχουργός, τραγουδοποιός, μαέστρος και οργανοπαίχτης. Είναι ο σύγχρονος αναβιωτής των «Χελιδονισμάτων»
Ο Χρήστος Χατζόπουλος γεννήθηκε, μεγάλωσε και κατοικεί στη Θράκη. Γεννήθηκε στον Έβρενο Σαπών Ροδόπης και ήταν γιος του ιερέα Δημητρίου Χατζόπουλου με καταγωγή από τη Βιζύη της Ανατολικής Θράκης. Σε ηλικία 7 ετών με την οικογένειά του εγκαταστάθηκε στην Κομοτηνή όπου μεγάλωσε, αν και ποτέ δεν έκοψε τον ισχυρό δεσμό με τον τόπο γέννησής του. Μέχρι και σήμερα το χωριό του αποτελεί το ησυχαστήριό του και το μέρος όπου διοργανώνει πολλές από τις μουσικές του εκδηλώσεις.
Οι μουσικές του σπουδές ξεκίνησαν σε μικρή ηλικία πάνω στην κιθάρα. Νεαρός τραγουδούσε Rock n roll και συμμετείχε σε νεανικές μπάντες. Συνέχισε με το ούτι με το οποίο μελέτησε την ελληνική παραδοσιακή μουσική, τη Βυζαντινή και τη Λόγια Ανατολική Μουσική.
Συμμετείχε σε πολλές μουσικές εκδηλώσεις (λαϊκά πανηγύρια, γάμους, χορούς, συναυλίες) δίπλα στον κλαριντζή Σολ Χασάν και τον βιολιτζή Δημητρό Λύρατζη.
Από το έτος 2000 έως το 2022 δίδαξε ούτι και ταμπουρά στα Μουσικά Σχολεία Κομοτηνής και Ξάνθης.
Γράφει σκοπούς και τραγούδια με νέους ρυθμούς και χορούς που αποτελούν πρωτοτυπία στην εξέλιξη της μουσικής της Θράκης.
Μελοποίησε τα παραδοσιακά κάλαντα «Χελιδονίσματα» σε στίχους από τις Μετρές της Ανατολικής Θράκης, που καθιερώθηκαν ως δρώμενο και τραγουδιούνται σε πόλεις της Θράκης από μαθητές σχολείων κάθε άνοιξη. Τα τελευταία χρόνια και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας.
Έκανε τη μουσική επιμέλεια την ενορχήστρωση και παραγωγή στο cd «Χελιδονίσματα» που περιλαμβάνει τα ανοιξιάτικα κάλαντα και άλλα παραδοσιακά μουσικά κομμάτια.
Εργάσθηκε στο Π.Ε.Μ. του τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου της Θράκης και δημιούργησε το μουσικό σχήμα ” Παιδιά του Ηφαίστου “.
Η δεύτερη δισκογραφική του δουλειά έχει τίτλο «Θράκης φωνή». Κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2007 στην Ελλάδα και την Τουρκία . Τον Φεβρουάριο του 2009 τιμήθηκε από την Μ.Β.Ι. για τη συμμετοχή του στο Χρυσό Δίσκο ” Από άλλα περιβόλια ” του Παντελή Θαλασσινού με το τραγούδι του « Πικροθάλασσα» .
Διδάσκει μουσική σε άτομα με κινητικά προβλήματα και εργάζεται με παιδιά με ειδικές ανάγκες.
Η τρίτη δισκογραφική του δουλειά με στοιχεία λαϊκής, έντεχνης, παραδοσιακής και Βυζαντινής μουσικής κυκλοφόρησε τον Οκτώβρη του 2010 με τίτλο « ΠΕΤΡΙΝΟ ΔΑΧΤΥΛΙΔΙ» .
Το Φθινόπωρο του 2010 ίδρυσε το Μουσικό Εργαστήρι Αρριανών και το φθινόπωρο του 2011 το Εργαστήρι Παραδοσιακής Μουσικής Κομοτηνής “ΝΟΤΑ ” .
Η τέταρτη δισκογραφική δουλειά έχει τίτλο ” Θα τραγουδήσω αγαλινά ” και κυκλοφόρησε την άνοιξη του 2015 . Ένας δίσκος με το Μουσικό Σχολείο Κομοτηνής με παραδοσιακά τραγούδια απ’ όλη την Ελλάδα.
Το Μάρτιο του 2017 έγραψε το μουσικό κομμάτι ¨ Καρσιλαμάς Κομοτηνής ¨ το οποίο κυκλοφόρησε σε βίντεο κλιπ όπου χορεύουν όλοι οι σύλλογοι της πόλης.
Τον Απρίλιο του 2019 κυκλοφόρησε τον πέμπτο του δίσκο «Ηλιαχτίδα σαν ελπίδα» με τραγούδια σε ήχους έντεχνους, ροκ, μπαλάντας αλλά και ανατολικής μουσικής.
Έγραψε και τραγούδια για παιδιά «Αύγουστος», «Κάστρο μας», «Δικαίωμα έχω κι εγώ».
Το 2020 ξεκίνησε την συνεργασία με πανεπιστήμιο του Τέξας των Ηνωμένων Πολιτειών το « The Orpheus project » που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Το 2022 μελοποίησε «Μύθους και επιγράμματα Θράκης», σε στίχους στην αρχαιοελληνική γλώσσα του αρχαιολόγου ποιητή Διαμαντή Τριαντάφυλλου, που αφορούν μυθικά και ιστορικά πρόσωπα της Θράκης όπως ο Ρήσος, ο Διομήδης, η Ιππαρχία, ο Σπάρτακος. Το έργο παρουσιάστηκε με τίτλο «Θρακών Αυτογνωσία» τον Σεπτέμβριο του 2024 στο Αρχαίο Θέατρο Μαρώνειας.
Το 2023 έκανε την παραγωγή και ενορχήστρωση σε 8 τραγούδια από την Αίνο στον δίσκο «Προσφύγων Τόποι»
Επίσης μελοποίησε παιδικά ποιήματα του Γεωργίου Βιζυηνού σε παραδοσιακούς ρυθμούς από όλη την Ελλάδα, Θράκη, Ήπειρο, Κρήτη, Πόντο, Επτάνησα κα. Έχει σκοπό να εκδώσει τα τραγούδια σε βιβλίο με νότες, φιλολογική ανάλυση των στίχων, βίντεο με χορογραφίες των τραγουδιών και μουσική.
Το 2024 σε επίσκεψή του στην Καλαβρία μελοποίησε στίχους στα Γραικάνικα.
Στο τελευταίο του project «Από την ανατολή στη δύση» μελοποίησε στίχους σε ρυθμούς ταγκό, βαλς, σάλσα κα. Τα τραγούδια παίζονται με όργανα της Ανατολής (ούτι, κανονάκι)και χορεύονται στην πίστα με ζευγάρια.
Διοργανώνει εργαστήρια-σεμινάρια κατασκευής από φυσικά υλικά, παραδοσιακού αυλού από καλάμι και παραδοσιακού κρουστού από νεροκολοκύθα.
Επίσης έχει εμπνευστεί και κατασκευάσει δύο νέα όργανα. Ένα κρουστό που παίζεται με τα δύο πόδια, τον Ποδοκρούστη και το Λιθαρούτο, ένα όργανο που συνδυάζει έγχορδα όργανα με νέα κουρδίσματα, παίζεται με πένα ή δοξάρι ατομικά αλλά και αποσπώμενο από δύο μουσικούς.
Κυκλοφόρησε τους μουσικούς δίσκους: 2004 «Χελιδονίσματα Θράκης» 2007 «Θράκης φωνή» 2010 « ΠΕΤΡΙΝΟ ΔΑΧΤΥΛΙΔΙ» 2015 « Θα τραγουδήσω αγαλινά» 2019 «Ηλιαχτίδα σαν ελπίδα» 2023 «Τα τραγούδια της Αίνου» στον μουσικό τόμο «Προσφύγων τόποι
Ταινίες-ντοκυμαντέρ: «Της γης το χρυσάφι» 2006», «Το Δέλτα του Έβρου» 2008, «Άπληστον Κέρδος» 2013, «Ξενιτεμένη αγάπη» 2014
Μουσικά βίντεο: «Αύγουστος» 2016, «Καρσιλαμάς Κομοτηνής» 2016, «Κάλαντα στο Φράγμα» 2022, «Βγάλε κόκκινη στη βία» 2024
Συνεργάστηκε με μουσικούς όπως ο Νικηφόρος Μεταξάς, η Βασιλική Παπαγεωργίου, ο Τάκης Κανέλλος , ο Παντελής Θαλασσινός, ο Κλέωνας Αντωνίου, ο Κυριάκος Πετράς, ο Βαγγέλης Κοντόπουλος, ο Σολ Χασάν , ο Δημητρός Λύρατζης από την Ελλάδα, ο Χασάν Εσσέν, ο Χουσνού Σενλεντιριτζί, ο Ενγκίν Αρσλάν, ο Τζιχάν Γιουρτσού, ο Τζεμ Τουντζέρ από την Τουρκία και τους Νέσκο Νέσεφ , Γκιόργκι Γκοσποντίνοφ από τη Βουλγαρία.
Με την κόρη του Χατζοπούλου Σοφία, δεξιοτέχνη στο κανονάκι, συμμετέχουν σε πολλές εκδηλώσεις στην Ελλάδα και στη Γερμανία.
1 – Ποια είναι η έμπνευση για την καλλιτεχνική σας δημιουργία?
Η έμπνευση για την καλλιτεχνική δημιουργία ξεκινά και χτίζεται με τον χαρακτήρα μας . Όσο μεγαλύτερη είναι η πείρα μας στη ζωή τόσο ποικίλες είναι και οι εμπνεύσεις μας. Οπωσδήποτε ο έρωτας είναι μια από τις πρωταρχικές εμπνεύσεις για δημιουργία όπως και η απώλεια. Στη συνέχεια έρχονται τα κοινωνικά ζητήματα. Κατόπιν η ανάγκη για δημιουργία, για κάτι καινούριο το οποίο να ενσωματώνεται στη σύγχρονη κοινωνία μας .
Θεωρώ πως ο κάθε μουσικός πρέπει να έχει άποψη για το τι υπάρχει γύρω από το αντικείμενο του . Να ψάχνει και να δοκιμάζει διαφορετικά είδη μουσικής γιατί αυτό τον ολοκληρώνει περισσότερο και ως καλλιτέχνη.
Είμαστε πολύ τυχεροί γιατί στη χώρα μας γεννήθηκε ο Ορφέας, γεννήθηκε η μουσική και πήρε τόσες μορφές ακόμα από την αρχαιότητα. Έχουμε τη Βυζαντινή μουσική, τη παραδοσιακή από κάθε γωνιά της χώρας μας, τη ρεμπέτικη, τη λαϊκή, την έντεχνη, τη ροκ και τόσα άλλα νεότερα είδη . Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι η μουσική όσες μορφές και να πάρει είναι μία.
2 – Η αγάπη για τον τόπο σας κατέχει περίοπτη θέση στο έργο σας. Πιστεύεται ότι οι νέοι στρέφονται προς τις ρίζες?
Η αγάπη για τον τόπο μου σε μένα λειτουργεί όπως η αγάπη που τρέφω για τη μητέρα, τον πατέρα και τους προγόνους μου. Σέβομαι όλες τις πατρίδες αλλά αγαπάω περισσότερο τη δική μου .Τη γλώσσα και τους χορούς που μ΄αυτούς έχω μεγαλώσει και έχω ως άκουσμα συγκεκριμένα όργανα και ηχοχρώματα . Όλον αυτόν τον πλούτο που μου παραδόθηκε έχω ως βάση, τον κρατώ ατόφιο και συνάμα τον προσαρμόζω στις σύγχρονες ανάγκες . Εξάλλου αυτά θεωρώ πως είναι η έννοια και ο σκοπός της παράδοσης. Αντλούμε από το παρελθόν το προσαρμόζουμε στον παρόν και το αφήνουμε παρακαταθήκη για το μέλλον.
Οι νέοι στρέφονται στις ρίζες και είναι πολύ καλό αυτό. Πιστεύω λειτούργησε θετικά προς αυτήν την κατεύθυνση ο θεσμός των μουσικών σχολείων και των πολιτιστικών συλλόγων. Όλο και περισσότερο βλέπουμε παιδιά να ασχολούνται με όργανα όπως λύρες , ούτι , λαούτο , κανονάκι, κλαρίνο , γκάιντα κ.α. Όργανα που πριν λίγες δεκαετίες ήταν δυσεύρετα και σχεδόν εξαφανισμένα. Σιγά σιγά άρχισαν τα πράγματα ν΄αλλάζουν. Βλέπουμε επίσης ολοένα οι νέοι μας αλλά και οι μεγαλύτεροι να ασχολούνται με τους παραδοσιακούς χορούς.
3 – Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για κάποιον να δουλεύει με παιδιά, διδάσκοντας παραδοσιακή μουσική?
Το να δουλεύεις με παιδιά είναι μεγάλη ευθύνη και χρειάζεται προσοχή και ικανότητα . Χρειάζεται να είσαι αληθινός γιατί τα παιδιά είναι πολύ έξυπνα και δεν μπορείς να τα κοροϊδέψεις. Τα παιδιά αγαπούν τη μουσική, όλα τα είδη της. Για να τους διδάξεις πρέπει πρώτα να τους εμπνεύσεις και να αποτελείς γι’ αυτούς ένα σωστό πρότυπο.
4 – Το πολιτικό γίγνεσθαι επηρεάζει τον πολιτισμό κατά τη γνώμη σας?
Η σχέση πολιτικού γίγνεσθαι και πολιτισμού είναι αμφίδρομη. Ο άνθρωπος ως πολιτικό όν αναπτύσσει μια στάση ζωής στην κοινωνία που ζει. Κάθε τέχνη που παίρνει μορφή μέσα σε μια κοινωνία επηρεάζει και επηρεάζεται από ότι επικρατεί μέσα σ΄αυτήν.
5 – Τι θα λέγατε στους νέους και όχι μόνο, που έχουν έντονες καλλιτεχνικές ανησυχίες σε μια εποχή που μοιάζει τιμωρητική προς τα όνειρα?
Στους νέους θα συμβούλευα να ακολουθήσουν τον δρόμο της καρδιάς τους και μόνο! Να έχουν θάρρος και να βάλουν ψηλά τον πήχη. Τα όνειρα βέβαια πραγματοποιούνται με πολύ δουλειά , θυσίες, κόπο και καθημερινή ενασχόληση. Η μελέτη , η προσήλωση σε ξεκάθαρους στόχους επιφέρουν την ικανοποίηση της ψυχής και φυσικά κάθε άλλη μορφή επιτυχίας!
6 – Τι κέντρισε στο ενδιαφέρον σας ώστε να μελοποιήσετε ποίηση του συμπολίτη μας Βασίλη Καυκόπουλου?
Ο καθαρός λόγος, οι ωραίες λέξεις και εικόνες ,τα αρώματα που αφήνουν οι φράσεις, ο έρωτας , η αγάπη , οι αξίες και ο μεγάλος σεβασμός προς το αντίθετο φύλλο με ενέπνευσαν. Γι αυτό και οι συνθέσεις μου δεν θα μπορούσαν να είναι άλλες από βαλς και τάγκο γιατί οι λέξεις που χρησιμοποιεί ο Βασίλης Καυκόπουλος ήδη χορεύουν από μόνες τους αγκαλιασμένες. Εξυψώνουν τη γυναίκα και την ανεβάζουν τόσο ψηλά εκεί εξάλλου που είναι και η θέση της . Μητέρα, αδερφή, ερωμένη, σύζυγος, κόρη, φίλη, όλες αγαπημένες και υπέροχες!
