Με 8 βασικά σημεία τίθεται τις επόμενες ημέρες σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο «Ρυθμίσεις εξορθολογισμού του ασφαλιστικού συστήματος» .
1. Δεκαετής παραγραφή οφειλών e-ΕΦΚΑ:
Με την συγκεκριμένη ρύθμιση ο χρόνος που έχει στη διάθεσή του ο ΕΦΚΑ για να βεβαιώσει και να εισπράξει απαιτήσεις από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές μειώνεται σε 10 χρόνια, από 20 χρόνια που είναι σήμερα. Εάν η απαίτηση δεν βεβαιωθεί (αναζητηθεί) μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα, παραγράφεται. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η συμμόρφωση με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε ότι η ενιαία 20ετία για την παραγραφή των απαιτήσεων του ΕΦΚΑ, που είχε θεσπιστεί με το «νόμο Κατρούγκαλου», είναι υπερβολικός χρόνος και αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας, με το ανώτατο δικαστήριο να θέτει την δεκαετία ως εύλογο χρόνο παραγραφής.
Ενώ, από 1ης Ιανουαρίου 2027, η παραγραφή γίνεται πενταετής, ώστε να είναι αντίστοιχη με αυτή που ισχύει για τη φορολογική διοίκηση, συνεπώς και ο ΕΦΚΑ θα οφείλει να βεβαιώνει εντός πενταετίας. Η συγκεκριμένη ρύθμιση αφορά όλες τις κατηγορίες οφειλετών ασφαλιστικών εισφορών (εργοδότες, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενοι, αγρότες). Ενώ, αξίζει να διευκρινιστεί πως οι μισθωτοί δεν θίγονται από την παραγραφή οφειλών του εργοδότη, καθώς η ασφάλιση που αντιστοιχεί στις παραγεγραμμένες οφειλές αυτές εξακολουθεί να τους αναγνωρίζεται.
2. Αύξηση αριθμού δόσεων πάγιας ρύθμισης ασφαλιστικών οφειλών στον e-ΕΦΚΑ.
Αυξάνονται από 12 σε 24 οι μηνιαίες δόσεις των υπό ρύθμιση ασφαλιστικών οφειλών, με ελάχιστο μηνιαίο ποσό τα 50 ευρώ. Η αίτηση ρύθμισης γίνεται ηλεκτρονικά στο ΚΕΑΟ. Με τον τρόπο αυτό εναρμονίζονται οι κανόνες για τη φορολογική και ασφαλιστική διοίκηση (ίδιος αριθμός δόσεων για ρύθμιση χρεών σε ΔΟΥ και ΕΦΚΑ).
3. Καταργείται η ειδική εισφορά 1% των ασφαλισμένων του πρώην Ταμείου Πρόνοιας των Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ).
Το ΤΠΔΥ είναι πλέον βιώσιμο και δεν υπάρχει λόγος συνέχισης της ειδικής εισφοράς που σταματά να παρακρατείται από τους δημοσίους υπαλλήλους. Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη κράτηση δεν ήταν ανταποδοτική και θεσπίστηκε το 2011 για τη στήριξη της βιωσιμότητας του Ταμείου Πρόνοιας των Δημοσίων Υπαλλήλων.
4. Επεκτείνεται σε όλους τους ένστολους το δικαίωμα της «μάχιμης πενταετίας».
Με τη ρύθμιση αυτή όσοι ένστολοι εξαιρούνταν από τις σχετικές προβλέψεις θα αποκτήσουν πλέον το δικαίωμα να αναγνωρίσουν έως κι επιπλέον 5 έτη ασφάλισης, καταβάλλοντας τις αναλογούσες εισφορές. Μέχρι τώρα εξαιρούνταν κάποιες κατηγορίες ενστόλων από το δικαίωμα της «μάχιμης πενταετίας» με σημαντικότερη τη διαφορετική αντιμετώπιση ασφαλισμένων προ και μετά του 2011.
5. Παύει η υφ’ όρον ποινική δίωξη.
Παύει η υφ’ όρον ποινική δίωξη των οφειλετών ρυθμισμένων ασφαλιστικών οφειλών για όσο διάστημα εξυπηρετείται η ρύθμιση. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η επαναλαμβανόμενη επιβεβαίωση τήρησης της ρύθμισης στο δικαστήριο. Με την συγκεκριμένη ρύθμιση ορίζεται ότι η υπαγωγή στη ρύθμιση συνεπάγεται την υφ’ όρον παύση της ποινικής δίωξης. Επομένως, η ποινική υπόθεση τίθεται στο αρχείο και δεν χρειάζεται να εμφανίζονται κάθε τόσο οι οφειλέτες στο Δικαστήριο, για να βεβαιώνεται ότι τηρούν την οφειλή τους. Εάν η ρύθμιση απολεσθεί, η υπόθεση ανασύρεται από το αρχείο και η ποινική δίωξη επανεκκινεί.
6. Πλαφόν στις επικουρικές.
Θεσπίζεται πλαφόν στις επικουρικές συντάξεις, ίσο με το 6/20 του πλαφόν κύριας σύνταξης, ήτοι 1.382,40€ /μήνα.
7. Ενιαίοι κανόνες για τις αναπηρικές συντάξεις.
Η σημαντικότερη ρύθμιση ίσως είναι η μείωση του ποσοστού αναπηρίας (από 67% σε 50%) που απαιτείται για τη λήψη σύνταξης λόγω αναπηρίας για όλους τους ασφαλισμένους του Φορέα για τους οποίους προβλεπόταν μεγαλύτερο ποσοστό. Από τη νέα ρύθμιση καλύπτονται πρωτίστως οι «παλαιοί ασφαλισμένοι» (προ 1993), ιδίως του πρώην ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ, αλλά και όλοι οι ασφαλισμένοι του ΟΓΑ και του ΝΑΤ. Επίσης, θεσπίζεται ενιαία ημερομηνία καταβολής σύνταξης αναπηρίας, από την πρώτη ημέρα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας.
8. ευάλωτοι πολίτες που έλαβαν καλόπιστα προνοιακά επιδόματα, αν και δεν τα δικαιούνταν.
Ο ΟΠΕΚΑ στο πλαίσιο ελέγχων εντόπισε καθυστερημένα πολλές περιπτώσεις πολιτών που λάμβαναν επιδόματα κυρίως αναπηρικά, συνήθως μέσω Δήμων χωρίς να τα δικαιούνται, στη συντριπτική τους πλειοψηφία καλόπιστα και διέκοψε την καταβολή τους, αναζητώντας αναδρομικά τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά. Με την συγκεκριμένη ρύθμιση παύει η αναζήτησης εκκρεμών οφειλών από τα ποσά που έλαβαν καλόπιστα, χωρίς να τα δικαιούνται. Επιπλέον, για τις υπόλοιπες περιπτώσεις αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών, υιοθετούνται μέτρα, με διάκριση μεταξύ αμέλειας και δόλου, όπως η τριετής παραγραφή, η δυνατότητα εξόφλησής τους με δόσεις ή συμψηφισμούς με μελλοντικές καταβολές, καθώς και η μη αναζήτηση πολύ χαμηλών οφειλών (κάτω των 50 ευρώ).
Τροπολογία για το Δημόσιο
Στο υπό κατάθεση νομοσχέδιο το υπουργείο Εργασίας θα καταθέσει τροπολογία με την οποία μόνο όσοι/όσες δημόσιοι υπάλληλοι κατέθεσαν αίτηση συνταξιοδότησης μέχρι 31-08-2022 θα δικαιωθούν μειωμένης σύνταξης με βάσει τα ηλικιακά όρια που θεμελίωσαν την περίοδο 2010-12. Κάνει εξαίρεση για όσους/ες πρόλαβαν και κατέθεσαν αίτηση εντός του 2022, έστω κι εάν την προβλεπόμενη ηλικία (π.χ. το 55ο με 25ετία το 2010 ή το 58ο για 25ετία το 2012) τη συμπλήρωσαν φέτος (και ως εκ τούτου κατέθεσαν αίτηση συνταξιοδότησης εντός του 2022). Το υπουργείο Εργασίας έτσι παίρνει θέση υπέρ των απόψεων των υπηρεσιών του Γενικού Λογιστηρίου και του νομικού συμβουλίου του κράτους που με τη γνωμοδότησή του δεν αποδέχεται τη συνταξιοδότηση από το 55ο έως το 60ο έτος ηλικίας, για όσους έχουν επιλέξει να αποχωρήσουν από την εργασία τους, μετά την 01-01-2022.
