Με το βλέμμα στραμμένο στην ανάσχεση της ανεργίας που αναμένεται να αυξηθεί την επόμενη μέρα, μόλις αποσυνδεθεί η αγορά από τον κρατικό αναπνευστήρα, η κυβέρνηση ρίχνει στη μάχη νέα προγράμματα ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης με έμφαση στην ψηφιακή κατάρτιση και την επιδότηση των νέων θέσεων εργασίας.
Ειδικότερα σύμφωνα με το σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που παρουσίασε ο πρωθυπουργός και φιλοδοξεί να εξασφαλίσει 200.000 νέες θέσεις εργασίας, η δια βίου μάθηση και η αναβάθμιση δεξιοτήτων χρηματοδοτείται με 1,040 δισ. ευρώ. Αν προστεθούν σε αυτά τα κονδύλια και τα 479 εκατομμύρια ευρώ που προβλέπονται για την μεταρρύθμιση των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης, τότε προκύπτει μια δεξαμενή 1,5 δισ. ευρώ που θα πέσουν στην αγορά για την στήριξη της απασχόλησης την επόμενη μέρα μετά την πανδημία.
Ο ρόλος του ΟΑΕΔ
Στο σκέλος «κατάρτιση» θα γίνει πιθανότατα το πρώτο «πείραμα» εφαρμογής των προτάσεων της επιτροπής Πισσαρίδη στις οποίες έχει αποτυπωθεί και η εμπειρία άλλων χωρών.
Στην ομάδα εργασίας που συστάθηκε πρόσφατα στο υπουργείο εργασίας από υπηρεσιακούς παράγοντες για τη μελέτη του νέου μοντέλου κατάρτισης έχει συζητηθεί η θέσπιση κινήτρων τόσο για τους εργαζομένους όσο και για τους παρόχους κατάρτισης μέσα από ένα σύστημα αμοιβών τεσσάρων ταχυτήτων.
Πιο συγκεκριμένα, θα καταβάλλεται από τον ΟΑΕΔ ένα ποσό στο Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ) μετά την επιβεβαιωμένη ολοκλήρωση και πιστοποίηση της εκπαίδευσης του εργαζόμενου η ανέργου. Στη συνέχεια για να πάρει το ΚΕΚ το δεύτερο μέρος της αποζημίωσης θα πρέπει να βρει στον εκπαιδευόμενο θέση πρακτικής άσκησης σε επιχείρηση. Το τρίτο μέρος της αποζημίωσης θα καταβληθεί όταν ο άνεργος βρει δουλειά, κάτι που αποδεικνύει ότι η εκπαίδευση ήταν αποτελεσματική. Επιπλέον, η επιτροπή Πισσαρίδη προτείνει και τη χορήγηση bonus σε περίπτωση διατήρησης από τον καταρτισθέντα της θέσης εργασίας για 6 μήνες.
Για παράδειγμα, ο εκπαιδευτής μπορεί να λάβει το 80% της αποζημίωσης κατά την κατάρτιση και το 20% μετά την εύρεση εργασίας, ώστε να λειτουργήσει ως κίνητρο εκπαίδευσης υψηλών προδιαγραφών.
Οσον αφορά τα επιδόματα ανεργίας, το υπουργείο εργασίας επεξεργάζεται τις προτάσεις Πισσαρίδη που προβλέπουν αυξημένο ποσό επιδόματος – ενδεχομένως πιο κοντά στο μισθό του ανέργου – το πρώτο χρονικό διάστημα μετά την απόλυση, το οποίο μπορεί να μειώνεται σταδιακά όσο περνούν οι μήνες, χωρίς όμως να πέφτει κάτω από το σημερινό όριο των 400 ευρώ ανά μήνα. Ταυτόχρονα, η επιδότηση αναμένεται να συνδεθεί πιο στενά με την κατάρτιση και την ενεργή αναζήτηση εργασίας, ως υποχρέωση του ανέργου. Αναμένεται στο πλαίσιο της κατάρτισης να υπάρχει όρος ο άνεργος να είναι διαθέσιμος για κατάρτιση αν αιτείται επίδομα ανεργίας.
Σύμφωνα με το κείμενο του Ταμείου Ανάκαμψης η μεταρρύθμιση των παθητικών πολιτικών απασχόλησης «διασφαλίζει την ενεργητική αναζήτηση εργασίας από την πλευρά των επωφελουμένων από τα επιδόματα ανεργίας, δίνει οικονομικά κίνητρα για την ταχύτερη επάνοδο στην αγορά εργασίας και μειώνει τα αντικίνητρα συμμετοχής σε προγράμματα κατάρτισης και επανακατάρτισης».
Όπως εξηγούν αρμόδιοι κρατικοί αξιωματούχοι, το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα θα αναπτυχθούν:
· οριζόντια προγράμματα που θα απευθύνονται στη μεγάλη μάζα εργαζομένων και ανέργων
· στοχευμένα προγράμματα για εργαζόμενους σε τουρισμό, εμπόριο, logistics, πράσινη οικονομία κ.α.
Ειδικά προγράμματα για τον τουρισμό
Για παράδειγμα, στο κείμενο του Ταμείου Ανάκαμψης περιγράφεται ειδικό πρόγραμμα αναβάθμισης δεξιοτήτων των εργαζομένων στον τουρισμό, που μεταξύ άλλων έχουν βρεθεί σε πολύμηνη αναστολή σύμβασης εργασίας, με προϋπολογισμό 46 εκατομμυρίων ευρώ.
Τα προγράμματα θα έχουν κεντρικό στόχο την απόκτηση ή αναβάθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού. Θα υπάρξουν προγράμματα βασικών γνώσεων για ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού που δεν έχει πρόσβαση στην ψηφιακή οικονομία και χρειάζεται βασικές ψηφιακές δεξιότητες για την επόμενη μέρα.
