Είναι συχνές οι αναφορές των ΜΜΕ σε σχέση με τα περισσότερα από 170,000 ακίνητα, τα οποία δεν έχουν δηλωθεί στο Κτηματολόγιο (δηλαδή εμφανίζονται ως «Αγνώστου Ιδιοκτήτη») σε περιοχές της χώρας στις οποίες το Κτηματολόγιο κατέστη οριστικό τα προηγούμενα έτη και τα οποία, μετά και την τελευταία παράταση η οποία λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2021, θα περιέλθουν στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου.
Όπως έχει αναφερθεί σε προηγούμενο δημοσίευμα της εφ.«Πατρίς», με τα σημερινά δεδομένα, τον ίδιο κίνδυνο διατρέχει μελλοντικά και το 40% περίπου των ακινήτων στο Νομό Ηλείας.
Αυτό συμβαίνει επειδή, επτά χρόνια μετά την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης (η οποία εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί εντός του 2022) και την οριστικοποίηση των αρχικών εγγραφών, όλα τα ακίνητα τα οποία δεν έχουν δηλωθεί από κάποιον ιδιοκτήτη, περιέρχονται στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου και μάλιστα με αμάχητο τεκμήριο κυριότητας (το οποίο σημαίνει ότι ο ιδιοκτήτης δεν θα μπορέσει να αποκτήσει ξανά την κυριότητα του ακινήτου του, ενώ όποιος μετάνιωσε που δεν το δήλωσε μπορεί να προσφύγει δικαστικά –με αμφίβολο αποτέλεσμα – για να διεκδικήσει μόνο χρηματική αποζημίωση (άρθρο 6 παρ. 2 του Νόμου 2664/1998 όπως ισχύει ).
Κι αν το χρονικό διάστημα έως την απώλεια της περιουσίας του, φαίνεται αρκετό σε κάποιον ώστε να μην αναλάβει άμεσα δράση, ας δούμε ποιες επιπλέον συνέπειες θα υποστούν οι αμελείς ιδιοκτήτες στο άμεσο μέλλον:
Επιβολή προστίμου: Αν και ο δικαιούχος διατηρεί ακόμα το δικαίωμά του να προβεί στην υποβολή εκπρόθεσμης πλέον δήλωσης του ακινήτου του, εφόσον η προθεσμία για τη συγκέντρωση των απαιτούμενων δηλώσεων έχει ήδη παρέλθει, εντούτοις κινδυνεύει να ενεργοποιηθεί εις βάρος του η διαδικασία βεβαίωσης και επιβολής προστίμου και να υποχρεωθεί να πληρώσει συγκεκριμένο χρηματικό ποσό ως ποινή, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο άρθρο 133 του Νόμου 4579/2020 (Φ.Ε.Κ. 245 / τεύχος Α’ / 09-12-2020). Το ποσό αυτόυπολογίζεται σε συνάρτηση με το χρόνο καθυστέρησης, το είδος του δικαιώματος που δηλώθηκε εκπρόθεσμα, την έκταση του ακινήτου και τη θέση στην οποία αυτό βρίσκεται (εντός/εκτός σχεδίου).
Αδυναμία ελέγχου της περιουσίας: Εφόσον κάποιος δεν έχει υποβάλει δήλωση ιδιοκτησίας δεν θα ενημερωθεί, είτε στη διάρκεια της ΠροΑνάρτησης είτε στη διάρκεια της Ανάρτησης, για το αποτέλεσμα της επεξεργασίας των δηλώσεων ιδιοκτησίας οι οποίες έχουν υποβληθεί στην περιοχή που βρίσκεται το ακίνητό του. Έτσι, δεν θα μάθει αν κάποιος γείτονας διεκδικεί ένα τμήμα από το ακίνητό του, ή κάποιος πιθανός καταπατητής διεκδικεί όλο το ακίνητο ως δικό του, καθώς απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορέσει να ελέγξει την περιουσία του στη διάρκεια της ΠροΑνάρτησης και της Ανάρτησης είναι να έχει προηγουμένως υποβάλει δήλωση ιδιοκτησίας. Επομένως, κινδυνεύει με απώλεια της περιουσία του πολύ νωρίτερα από αυτήν που θα υποστεί από το Ελληνικό Δημόσιο στο τέλος.
Επιπλέον κόστος και ταλαιπωρία: Αν κάποιος υποβάλει δήλωση ιδιοκτησίας μετά την ΠροΑνάρτηση, χάνει την δυνατότητα ελέγχου και διόρθωσης – ατελώς – πιθανών εσφαλμένων στοιχείων της δήλωσής του. Από εκεί και μετά, το κόστος για πιθανές διορθώσεις μεγαλώνει, καθώς στη διάρκεια της Ανάρτησης – η οποία αποτελεί και την τελευταία δυνατότητα διορθώσεων πριν τις αρχικές εγγραφές – πιθανά θα απαιτείται σύνταξη και υποβολή εξαρτημένου τοπογραφικού διαγράμματος, γνωστοποίηση της ένστασης στο Ελληνικό Δημόσιο και νομική υποστήριξη για την θεμελίωση του περιεχομένου της ένστασης.Και πάλι, υπάρχει ο κίνδυνος, σε περίπτωση που το ακίνητο έχει δηλωθεί από άλλον, η Επιτροπή Εξέτασης των ενστάσεων να προκρίνει εκείνον για καταχώρηση στις αρχικές εγγραφές, με αποτέλεσμα να απαιτείται η προσφυγή στα δικαστήρια – με επιπλέον κόστος – για την αλλαγή των αρχικών εγγραφών.
Σε ότι αφορά στην υποβολή δηλώσεων ιδιοκτησίας, θα πρέπει να τονιστούν τα εξής:
1) η δυνατότητα υποβολής δήλωσης ιδιοκτησίας – ακόμη και εκπρόθεσμης – δεν ισχύει για πάντα, αλλά παύει να ισχύει μετά τη λήξη της Ανάρτησης, κατόπιν έκδοσης σχετικής Υπουργικής απόφασης.
2) δεν μπορεί να υποβληθεί δήλωση ιδιοκτησίας με αιτία κτήσης την έκτακτη χρησικτησία μετά την ημερομηνία έναρξης της Ανάρτησης. Αντίθετα, υποβάλλεται ένσταση με απαραίτητη προϋπόθεση την επίδοσή της στο Ελληνικό Δημόσιο (άρθρο 1 παρ. 5 Νόμου 3481/2006), θέτοντας, εν δυνάμει, το Ελληνικό Δημόσιο σε θέση αντιδίκου.
Αν κάποιος ιδιοκτήτης αποφασίσει να δηλώσει το ακίνητό του μετά τις αρχικές εγγραφές του Κτηματολογίου, μετά δηλαδή την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης, τότε, ανάλογα την περίπτωση, απαιτείται είτε αίτηση διόρθωσης η οποία υποβάλετε στον Προϊστάμενου του Κτηματολογικού Γραφείου, εφόσον υπάρχει συναίνεση από το Ελληνικό Δημόσιο (διοικητική διαδικασία), είτε με την έγερση αγωγής κατά των αρχικών εγγραφών (δικαστική διαδικασία), με το ανάλογο κόστος.
Το ανωτέρω κόστος αφορά σε ένα ακίνητο. Αν κάποιος έχει περισσότερα ακίνητα, τότε το κόστος πολλαπλασιάζεται αντίστοιχα.
Δέσμευση περιουσίας: Για όσο διάστημα ένας ιδιοκτήτης δεν δηλώσει την περιουσία του στο Κτηματολόγιο:
1) Δεν μπορεί να μεταβιβάσει, να πουλήσει ή να κάνει γονική παροχή τα ακίνητά του, καθώς απαγορεύεται κάθε δικαιοπραξία για ακίνητο που δεν δηλώθηκε (άρθρο 2 παρ. 8 Νόμου 2308/1995).
2) Δεν μπορεί να εκδώσει οικοδομική άδεια στο ακίνητό του(άρθρο 2 παρ. 8 Νόμου 2308/1995) ή να το αξιοποιήσει με οποιονδήποτε άλλο τρόπο.
3) Δεν μπορεί να νοικιάσει οποιαδήποτε έκταση η οποία δεν έχει δηλωθεί στο Κτηματολόγιο, ούτε μπορεί να λαμβάνει αγροτικές επιδοτήσεις για καλλιέργειες σε εκτάσεις οι οποίες δεν έχουν δηλωθεί, με αποτέλεσμα να μειωθούν τα έσοδα του.
Διασύνδεση Κτηματολογίου και Εφορίας: Εφόσον ολοκληρωθεί το Κτηματολόγιο, τα επόμενα χρόνια αναμένεται η διασύνδεση των πληροφοριακών συστημάτων του Κτηματολογίου και της Εφορίας (έντυπο Ε9), με αποτέλεσμα να εντοπιστούν όσοι ιδιοκτήτες δεν έχουν δηλώσει τα ακίνητά τους στο Κτηματολόγιο και να υποχρεωθούν να καταβάλουν το αντίστοιχο παράβολο ή/και πρόστιμο.
Επομένως, τώρα, ο κάθε ιδιοκτήτης θα πρέπει να αποφασίσει ποιο δρόμο θα ακολουθήσει:
Αν δεν επιθυμεί να δηλώσει το ακίνητό του στο Κτηματολόγιο, θα πρέπει να το ξεχάσει και να το αφαιρέσει από τη δήλωση περιουσιακής κατάστασής του (έντυπο Ε9) ώστε να μην φορολογείται.
Αν επιθυμεί να συνεχίσει να κατέχει το ακίνητό του, θα πρέπει άμεσα να υποβάλει δήλωση γι’ αυτό στο Εθνικό Κτηματολόγιο, προκειμένου να εξασφαλίσει την αποφυγή άσκοπης ταλαιπωρίας, επιπλέον οικονομικής επιβάρυνσης, αδυναμίας αξιοποίησης της περιουσίας του τώρα αλλά και πιθανή απώλεια αυτής στο μέλλον.
