Οδηγίες για τους φόρους που θα πρέπει να πληρώσουν όλα τα νοικοκυριά και ειδικά διαζευγμένοι γονείς, όσοι εισπράττουν ενοίκια ή εκείνοι που δεν τους τα δίνει… ο νοικάρης, οι αγρότες, όπως και άλλες «ειδικές» κατηγορίες φορολογουμένων, δίνει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων με σχετική της εγκύκλιο.
Οι αλλαγές
Μάλιστα, με τις οδηγίες που δίνει η ΑΑΔΕ γίνεται ξεκάθαρο ότι ευρύ φάσμα φορολογουμένων θα κληθεί να πληρώσει μειωμένους φόρους, μεταξύ των οποίων και οι διαζευγμένοι γονείς. Ποιες όμως είναι οι επτά αλλαγές που έρχονται στο νέο έντυπο Ε1;
1η αλλαγή: Μείωση φόρου για χωρισμένους γονείς. Σύμφωνα με απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργου Πιτσιλή, η μείωση του φόρου ανάλογα με τον αριθμό των εξαρτώμενων τέκνων εφαρμόζεται και για τους δύο γονείς με εισόδημα από μισθωτή εργασία, συντάξεις ή και ατομική αγροτική δραστηριότητα. Η εγκύκλιος της ΑΑΔΕ αφορά διατάξεις του ν.4172 του 2013. Γνωστοποιεί στις ΔΟΥ ότι το εισόδημα από μισθωτή εργασία, συντάξεις ή ατομική αγροτική δραστηριότητα μειώνεται ανάλογα με τον αριθμό των εξαρτώμενων τέκνων του φορολογουμένου. Και, όπως τονίζεται στην απόφαση, «στην ανατροφή των τέκνων συμμετέχουν από κοινού και οι δύο γονείς, ανεξάρτητα αν διαμένουν κάτω από την ίδια στέγη ή έχει διακοπεί η έγγαμη συμβίωση ή έχει λυθεί ο γάμος / το σύμφωνο συμβίωσης». Με βάση τα παραπάνω, οι εκπτώσεις φόρου ισχύουν έτσι και για τους δύο γονείς, ασχέτως αν συμβιούν ή όχι.
Και επιπλέον η απόφαση Πιτσιλή ορίζει ότι τα ίδια ισχύουν για «παρακρατήσεις φόρου που διενεργούνται στο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις από τη δημοσίευση της παρούσας και μετά». Προκύπτουν έτσι έμμεσες αυξήσεις στους μισθούς και τις συντάξεις, από εδώ και στο εξής. Η εγκύκλιος πάντως, δεν αποκλείει ρητώς να ισχύσει εξ ίσου και αναδρομικώς, για φόρους που έχουν εκκαθαριστεί και καταβληθεί στο παρελθόν μετά το 2013, ή πλην μόνον «από τη δημοσίευση της παρούσας και μετά», δηλαδή μετά την δημοσίευση της νέας εγκυκλίου (Ε 2103/2021).
2η αλλαγή: Ανείσπρακτα ενοίκια. «Ανάσα» έως τέλος του 2022 παίρνουν οι ιδιοκτήτες –ή εμμέσως και ενοικιαστές ακόμα- ώστε να αποφύγουν να πληρώσουν φόρο για ενοίκια που δεν εισέπραξαν μέσα στο 2020. Η εγκύκλιος Πιτσιλή ενεργοποιεί μία νέα σειρά νέες διατάξεις (ν. 4797/2021) που αλλάζει πολλά στη φορολογία εισοδήματος, όπως και για τα ανείσπρακτα εισοδήματα από την εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας. Αν δεν ήταν πληττόμενοι λόγω Covid οι ενοικιαστές, κανονικά οι εκμισθωτές οφείλουν φόρους και εισφορές σαν να είχαν εισπράξει τα μισθώματα στην ώρα τους. Ωστόσο, γλιτώνουν από άδικο φόρο, αν κάνουν ένα απλό εξώδικο, σαν απόδειξη επιδίωξης για είσπραξη του ενοικίου. Για την ακρίβεια, τα εισοδήματα από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας που δεν έχουν εισπραχθεί, δεν συνυπολογίζονται στο συνολικό εισόδημα του ιδιοκτήτη, όχι μόνο αν ήταν πληττόμενος ο ενοικιαστής, αλλά και στην περίπτωση που του κοινοποιήσει μέχρι τη λήξη υποβολής δηλώσεων φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, εξώδικη καταγγελία της μίσθωσης, λόγω μη καταβολής των μισθωμάτων ή εξώδικη όχληση για την καταβολή των οφειλόμενων μισθωμάτων. Τι θα συμβεί μετά;
Όπως τονίζεται «εφόσον έχει κοινοποιηθεί εξώδικο στο μισθωτή κατά τα ανωτέρω, ακολούθως, ο φορολογούμενος (εκμισθωτής) πρέπει να προσκομίσει μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2021, (δηλαδή εντός του έτους 2022) διαταγή πληρωμής ή απόδοσης χρήσης μισθίου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή αντίγραφο αγωγής αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων. Τι θα συμβεί όμως εάν, αντιθέτως, δεν προχωρήσει σε δικαστήριο ο εκμισθωτής, ή και αν εισπράξει τελικά τα νοίκια του από τον μισθωτή; Η διάταξη του νόμου δίνει «τράτο» μέχρι τέλος του 2022, χωρίς κανένα πρόστιμο! Ιδού πώς:
«Στην περίπτωση που ο φορολογούμενος δεν προσκομίσει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, οφείλει να υποβάλλει τροποιητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2020 μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2022, χωρίς την επιβολή τόκων και προστίμων, δηλώνοντας τα εν λόγω μισθώματα» προκειμένου τότε να φορολογηθούν. Με άλλα λόγια, τον φόρο θα τον πληρώσει έτσι το 2022 ή αρχές του 2023, αντί για Ιούλιο 2021.
3η αλλαγή: Χωρίς τέλος επιτηδεύματος αγρότες και αλιείς. Αγρότες κανονικού καθεστώτος για τους οποίους έχουν παρέλθει τα πρώτα πέντε (5) έτη από την ημερομηνία τήρησης βιβλίων και ένταξής τους στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, καθώς και οι αλιείς παράκτιας αλιείας, που εκμεταλλεύονται, είτε ατομικά είτε με τη μορφή συμπλοιοκτησίας ή κοινωνίας αστικού δικαίου, αλιευτικά σκάφη μέχρι δώδεκα (12) μέτρων, εξαιρούνται και για το φορολογικό έτος 2020 από την υποχρέωση καταβολής του τέλους επιτηδεύματος.
4η αλλαγή: Παράταση δηλώσεων και έκπτωση πληρωμής των φόρων. Φέτος οι δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2020, υποβάλλονται εμπρόθεσμα μέχρι την 27η Αυγούστου 2021. Η καταβολή του φόρου πραγματοποιείται σε οκτώ (8) ισόποσες μηνιαίες δόσεις. Οι δύο πρώτες δόσεις καταβάλλονται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Αυγούστου 2021. Ειδικά για φορολογουμένους, που συμμετέχουν σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που τηρούν απλογραφικά βιβλία, η πληρωμή γίνεται σε έξι (6) ισόποσες μηνιαίες δόσεις, από Σεπτέμβριο 2021 έως Φεβρουάριο 2022. Για τα φυσικά πρόσωπα όμως προβλέπεται έκπτωση 3%, για όσους κάνουν δήλωση έως 28/7 και εξοφλήσουν εφάπαξ όλο το φόρο έως την τελευταία εργάσιμη του μηνός, δηλαδή έως Παρασκευή 30 Ιουλίου 2021.
5η αλλαγή: Ειδική ρύθμιση 2021 για την εναλλακτική φορολόγηση εισοδήματος. Μόνο για το έτος 2021, η προθεσμία υποβολής αιτήσεων αλλοδαπών που μεταφέρουν την φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα (άρθρα 5Α και 5Β του ΚΦΕ), ορίζεται έως την 31η Μαΐου 2021. Η Φορολογική Διοίκηση αφού εξετάσει τις εν λόγω αιτήσεις, εκδίδει αποφάσεις επ’ αυτών το αργότερο μέχρι 30 Ιουνίου 2021. Επιπλέον, μισθωτοί και επιχειρηματίες (άρθρο 5Γ) που προέρχονται από το εξωτερικό, μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα και προβαίνουν σε ανάληψη υπηρεσίας ή έναρξη εργασιών επιχειρηματικής δραστηριότητας, κάνουν αιτήσεις έως 31 Ιουλίου 2021. Η Φορολογική Διοίκηση θα εκδώσει εκδίδει αποφάσεις το αργότερο ως 30 Νοεμβρίου 2021.
6η αλλαγή: Απαλλαγές από Τεκμήρια. Συγκεκριμένες κατηγορίες φορολογουμένων, οι οποίοι επλήγησαν εντός του 2020 από την πανδημία του COVID-19, απαλλάσσονται εφέτος από τα τεκμήρια, υπό όρους, όπως:
i. αν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα η οποία βάσει ΚΑΔ το 2020 χαρακτηρίστηκε ως πληττόμενη λόγω COV1D-19 ή ανεστάλη η λειτουργία της, ανεξαρτήτως χρονικού διαστήματος αναστολής,
ii. αν η σύμβαση εργασίας, ανεστάλη για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα εντός του έτους 2020 λόγω των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID -19,
iii. αν η σύμβαση ναυτολόγησης, ανεστάλη κατά τη διάρκεια οποτεδήποτε εντός του 2020,
iv. αν εντάχθηκαν στον μηχανισμό «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ» εντός του 2020,
v. αν είναι ιδιοκτήτες ακινήτων, που έλαβαν μειωμένο μίσθωμα εντός του 2020, για το οποίο έχει υποβληθεί έστω και μία εγκεκριμένη δήλωση COVID -19, κατόπιν σχετικής επεξεργασίας από την ΑΑΔΕ.
Για τους παραπάνω, δεν επιβάλλεται φόρους για με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες, εφόσον σωρευτικά:
(α) τουλάχιστον σε ένα από τα δύο (2) προηγούμενα φορολογικά έτη δεν προέκυψε εφαρμογή τεκμηρίων, επειδή ήταν υψηλότερα από τα δηλωθέντα εισοδήματα
(β) δεν υπήρξε αύξηση των αντικειμενικών δαπανών και υπηρεσιών το 2020 σε σχέση με το φορολογικό έτος 2019 και,
(γ) σε περίπτωση δαπάνης απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, η εν λόγω δαπάνη δικαιολογείται από τα αναγραφόμενα στη δήλωση χρηματικά ποσά.
Αντιθέτως, χωρίς να επηρεάζεται η εφαρμογή του άρθρου 32 (δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων), εάν το εισόδημα των φορολογουμένων αυτών και για τα δυο προηγούμενα φορολογικά έτη, προσδιορίστηκε κατόπιν εφαρμογής του εναλλακτικού τρόπου υπολογισμού της ελάχιστης φορολογίας, και για το φορολογικό έτος 2020 προκύπτει προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων, τότε ως δαπάνη για το φορολογικό έτος 2020, λαμβάνεται υπόψη το μικρότερο ποσό αντικειμενικών δαπανών και υπηρεσιών μεταξύ των φορολογικών ετών 2018, 2019 και 2020, υπό τον όρο ότι δεν υπήρξε αύξηση των αντικειμενικών δαπανών και υπηρεσιών το 2020 σε σχέση με το φορολογικό έτος 2019. Η διαφορά που προκύπτει στην περίπτωση αυτή, θα φορολογηθεί, λαμβανομένων υπόψη των κατηγοριών των επιμέρους εισοδημάτων του φορολογικού έτους 2020.
7η αλλαγή: Ενοίκια μόνο μέσω τραπέζης για επιχειρήσεις. Με βάση τον ν.4646/2019, δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων οι δαπάνες ενοικίων, εφόσον η εξόφλησή τους δεν έχει πραγματοποιηθεί με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών. Σύμφωνα με νέα εγκύκλιο Πιτσιλή:
· αναγνωρίζονται προς έκπτωση οι δαπάνες των ενοικίων μόνο στην περίπτωση που αυτές εξοφλούνται με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών.
· ως «ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής», νοείται κάθε π.χ. η μεταφορά χρημάτων μέσω ειδικών διαδικτυακών εφαρμογών («e-banking»), καρτών, το «ηλεκτρονικό πορτοφόλι» κ.λπ.,
· στους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, τα πιστωτικά ιδρύματα, τα γραφεία ταχυδρομικών επιταγών και τα ιδρύματα πληρωμών όπως ορίζονται στην περ. 4 του άρθρου 4 του ν. 4537/2018.
Πέραν των ανωτέρω ως κατάλληλα μέσα πληρωμής για την έκπτωση των δαπανών ενοικίων νοούνται ενδεικτικά και τα ακόλουθα:
– κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό του εκμισθωτή, έστω και αν υπάρχουν περισσότεροι συνδικαιούχοι, είτε με μετρητά είτε με μεταφορά μεταξύ λογαριασμών (έμβασμα),
– η χρήση ταχυδρομικής επιταγής -ταχυπληρωμής
– η κατάθεση σε λογαριασμό πληρωμών των Ελληνικών Ταχυδρομείων,
– η χρήση τραπεζικής επιταγής,
– η έκδοση επιταγής σε διαταγή του εκμισθωτή
– η χρήση συναλλαγματικών οι οποίες εξοφλούνται μέσω τραπέζης
Σε περίπτωση που μέρος της δαπάνης ενοικίου δεν εξοφληθεί με κάποιο από τα μέσα πληρωμής που παρατίθενται πιο πάνω, δεν αναγνωρίζεται προς έκπτωση το σύνολο της δαπάνης.
Σε περίπτωση που οι αντισυμβαλλόμενοι είναι ταυτόχρονα προμηθευτές και πελάτες, επιτρέπεται να προβούν σε εκατέρωθεν λογιστικούς συμψηφισμούς. Σε περίπτωση που απομένει διαφορά μετά τον συμψηφισμό (υπολειπόμενο μίσθωμα για καταβολή), απαιτείται να εξοφληθεί με ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής, ανεξάρτητα του ύψους αυτής προκειμένου το ποσό αυτό να εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα. Οι διατάξεις αυτές για δαπάνες που πραγματοποιούνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 1.1.2020 και μετά. Τυχόν προκαταβολές ενοικίων που αφορούν το φορολογικό έτος 2020 οι οποίες είχαν καταβληθεί μέχρι τις 12-12-2019 (ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 4646/2019), αναγνωρίζονται προς έκπτωση ανεξαρτήτως του τρόπου εξόφλησής τους.
Αντίθετα προκαταβολές που καταβλήθηκαν μετά τις 12-12-2019 και αφορούν δαπάνες ενοικίων από 1-1-2020 καταλαμβάνονται από τη νέα διάταξη.
Για παράδειγμα, ανώνυμη εταιρεία η οποία στο φορολογικό έτος 1.1.2019 – 31.12.2019 προκατέβαλε το ενοίκιο του Ιανουαρίου 2020 στις 5 Δεκεμβρίου 2019, θα εκπέσει στο φορολογικό έτος 2020 την υπόψη δαπάνη, ανεξάρτητα από τον τρόπο εξόφλησής της. Επισημαίνεται ότι οι δαπάνες που έχουν πραγματοποιηθεί εντός ενός φορολογικού έτους αλλά δεν έχουν εξοφληθεί στο έτος αυτό, κρίνονται οριστικά, ως προς την εκπεσιμότητά τους, στο φορολογικό έτος που θα λάβει χώρα η εξόφληση αυτών.
