Κάθεται το τιμόνι μίας παγκόσμιας αυτοκρατορίας με 255.350 άτομα προσωπικό, 85 εκατομμύρια καταθετικούς λογαριασμούς, 122,9 δισεκατομμύρια δολάρια τζίρο και 3,4 τρισεκατομμύρια δολάρια ενεργητικό. Οι μοναδικές τράπεζες στον κόσμο που είναι μεγαλύτερες, είναι οι κρατικές της Κίνας.
Ο λόγος για τον επικεφαλής της JP Morgan, Τζέιμι Ντίμον, ή αλλιώς τον ισχυρότερο τραπεζίτη του κόσμου, αυτόν που οι Sunday Times χαρακτηρίζουν σε εκτενές αφιέρωμά τους αυτή την εβδομάδα, σαν «έναν σύγχρονο Μίδα».
Ο Ντίμον έχει το finance γραμμένο στο DNA του. Ο παππούς του από την πλευρά του πατέρα του, Πάνος Παπαδημητρίου, εγκατέλειψε την Ελλάδα για τη Νέα Υόρκη μετά το ξέσπασμα του ελληνοτουρκικού πολέμου το 1919. Ο Παπαδημητρίου άλλαξε το όνομά του σε Ντίμον, πιστεύοντας ότι ακούγεται πιο «γαλλικό» και κατέληξε να δουλεύει ως χρηματιστής στην Shearson Hammill. Εκεί ξεκίνησε την καριέρα του και ο πατέρα του Τζέιμι Ντίμον, Θεόδωρος.
Ο Ντίμον έζησε μια άνετη ζωή ως παιδί. Η οικογένειά του ζούσε στο Jackson Heights στο Κουίνς και μετακόμισε στην χλιδάτη Park Avenue στο Upper East Side της Νέας Υόρκης όταν εκείνος ήταν 12 ετών.
Μαζί με τους δύο αδερφούς του, φοίτησαν στο Browning, ένα ιδιωτικό σχολείο αρρένων. Ο Ντίμον σπούδασε στο Tufts University, όπου έγραψε μία εργασία για τη συγχώνευση της Shearson Hammill με το όχημα εξαγορών του διάσημου τραπεζίτη Σάντι Βέιλ, Hayden Stone.
Οι γονείς του Ντίμον γνώριζαν τον Βέιλ και έτσι η μητέρα του του έδωσε να διαβάσει την εργασία. Το αποτέλεσμα ήταν ότι ο νεαρός Ντίμον κέρδισε μία καλοκαιρινή θέση μαθητείας στο πλευρό του Βέιλ. Ήταν η απαρχή μίας σχέσης που έμελλε να καθορίσει την καριέρα του, αφού τα επόμενα χρόνια έγινε το δεξί χέρι του Βέιλ, του «αρχιτέκτονα» της Citigroup.
Αφότου αποφοίτησε από το Χάρβαρντ (όπου και γνώρισε τη μετέπειτα σύζυγό του, Τζούντι Κεντ, η οποία την εποχή εκείνη θεωρούνταν το πιο όμορφο και έξυπνο κορίτσι της τάξης), ο Ντίμον απέρριψε τις προτάσεις που είχε από τις Goldman Sachs, Lehman Brothers και Morgan Stanley, για να δουλέψει πλάι στον Βέιλ, στην American Express.
O Βέιλ έκλεισε μία σειρά από deals που τελικά δημιούργησαν την πανίσχυρη τότε Citigroup. Στα 65 του, ο Αμερικανός τραπεζίτης αλλά και ο 42χρονος τότε προστατευόμενός του, Ντίμον, βρέθηκαν στην κορυφή του κόσμου. Όμως, πίσω από την επιφάνεια, κρυβόταν μία πικρία. Ο Βέιλ άρχισε να μην βλέπει με καλό μάτι την προσοχή που έπεφτε πάνω στον Ντίμον.
Και όταν ο Ντίμον αρνήθηκε να δώσει προαγωγή στην κόρη του Βέιλ, η οποία δούλευε για την τράπεζα, εκείνος τον απέλυσε.
Ο Ντίμον σοκαρίστηκε. Όμως πιστεύει πως η απόλυση αυτή τον έκανε αυτό που είναι σήμερα. Όπως λένε άνθρωποι που τον ξέρουν, συνηθίζει και εκείνος να απολύει άλλους, πιστεύοντας μάλιστα ότι τους κάνει χάρη. «Είναι σχεδόν σαν να λέει ‘εγώ είχα αυτή την τόσο επιτυχημένη καριέρα γιατί απολύθηκα από τον Σάντι Βέιλ, επομένως άσε με να σου κάνω το ίδιο, απολύεσαι, τώρα βρες μια τράπεζα να διοικήσεις», είπε κάποιος γνωστός του στους Sunday Times.
Αυτό ακριβώς έκανε μετά την απόλυσή του από τον Βέιλ. Πέρασε δύο χρόνια διαβάζοντας και ταξιδεύοντας και μετά επέστρεψε, στο τιμόνι της Bank One, μιας προβληματικής τράπεζας του Σικάγο. Ο Ντίμον μείωσε τα κόστη, έκανε απολύσεις, «σουλούπωσε» την Bank One και το 2004 την πούλησε στην JP Morgan Chase και έγινε ο CEO της.
Όσα ακολούθησαν δικαιολογούν τον τίτλο του «Μίδα» που του δίνουν οι Sunday Times. Επί των ημερών του Ντίμον, η JP Morgan έδωσε στους επενδυτές αποδόσεις που ξεπερνούν με ευκολία εκείνες όλων των ανταγωνιστών της.
Οι μέτοχοι πενταπλασίασαν τα χρήματά τους (για την ακρίβεια έβγαλαν 530%) αφότου ανέλαβε CEΟ, τον Δεκέμβριο του 2005. Αντίθετα, στο ίδιο διάστημα η Goldman Sachs έδωσε αποδόσεις 276%, η Morgan Stanley 188% και η Bank of America 29%. Όσοι επένδυσαν στην Citigroup στην περίοδο αυτή, έχασαν το 80% των χρημάτων τους.
Ο ίδιος ο επικεφαλής της JP Morgan, στα 65 του, έχει περιουσία 1,9 δισ. δολαρίων, ενώ κερδίζει περίπου 30 εκατ. δολάρια τον χρόνο.
Τι κάνει, λοιπόν, μετά από αυτά ο ισχυρότερος τραπεζίτης του κόσμου και ο μοναδικός που βγήκε από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση ισχυρότερος; Ο Ντίμον σκέφτηκε κάποια στιγμή το 2018 να διεκδικήσει την προεδρία των ΗΠΑ. Μάλιστα, δεν το έκρυψε από τα media, λέγοντας κάποια στιγμή για τον τότε Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ: «Είμαι εξίσου σκληρός με εκείνος, είμαι εξυπνότερος από εκείνον». Όμως, τελικά κατέληξε ότι με δεδομένο το κλίμα κατά των τραπεζιτών που επικρατεί στην αμερικανική κοινωνία, θα ήταν αδύνατο να κερδίσει. Και έτσι, αποφάσισε να μην το επιδιώξει.
Για τώρα, μένει στον άτυπο τίτλο του «προέδρου της Wall Street».
Έχει, άλλωστε, πολλούς θαυμαστές. «Είναι ένας από τους καλύτερους CEOs τραπεζών στον κόσμο. Είναι και πολύ στρατηγικός αλλά και πολύ ενεργός στην πράξη. Γνωρίζει κάθε λεπτομέρεια. Αναλύει τα πράγματα και δίνει γρήγορες απαντήσεις. Είναι πολύ έξυπνος και κάποιες φορές λίγο σκληρός. Πάντα κρατά τον λόγο του», λέει για εκείνον ένας Ευρωπαίος τραπεζίτης.
Βέβαια, με τόσο μεγάλη εξουσία, δεν θα μπορούσε παρά να προκαλεί και αντιπάθειες. «Είναι ένας βασιλιάς-αυτοκράτορας. Είναι ένας ναρκισσιστής. Κάτω από την επιφάνεια, έχει το στυλ των Αμερικανών CEOs του 1960 ή ακόμα και του 1950, και πιστεύει πραγματικά στην απόλυτη εξουσία», λέει για αυτόν ένας investment banker της JP Morgan που έφυγε υπό άσχημες συνθλήκες από την τράπεζα.
Πάντως, ο Τζέιμι Ντίμον δεν ξεχνά εκείνους που τον βοήθησαν. Όπως αποκαλύπτουν οι Sunday Times, έχει στην τσέπη του ένα διπλωμένο χαρτί, όπου γράφει όλους εκείνους που του χρωστούν χάρες και εκείνους στους οποίους χρωστά ο ίδιος.
Το άγνωστο περιστατικό
Ακόμα και ο βασιλιάς της Wall Street έπρεπε να ξεκινήσει από χαμηλά. Ο Τζέιμι Ντίμον συνηθίζει να λέει μια ιστορία από την εποχή που δούλευε ως σύμβουλος επιχειρήσεων, πριν να πάει στο Χάρβαρντ. Ένας από τους εταίρους της εταιρείας συμβούλων διέταξε τον 20άρη τότε Ντίμον να δουλέψει όλο το σαββατοκύριακο για να έχει έτοιμο ένα project τη Δευτέρα το πρωί. Ο Ντίμον έκανε ό,τι του είχε πει.
Όμως στις 9 το πρωί της Δευτέρας, ο εταίρος δεν ήταν στο γραφείο του. Δεν εμφανίστηκε στις 10 αλλά ούτε και στις 12.
Τελικά, έφτασε στο γραφείο στη 1 το μεσημέρι και παραδέχθηκε ότι στην πραγματικότητα δεν χρειαζόταν εκείνο το report το πρωί της Δευτέρας. Ήθελε απλά να είναι σίγουρος ότι θα το είχε εγκαίρως. «Αλλά μου κατέστρεψες το σαββατοκύριακο», διαμαρτυρήθηκε ο Ντίμον. «Και για αυτό τον λόγο, δεν θα δουλέψω ξανά σε project μαζί σου», του είπε.
Οι συνάδελφοί του πήραν τον νεαρό Ντίμον παράμερα και του εξήγησαν ότι δεν δουλεύουν έτσι τα πράγματα, αυτή δεν είναι μία απόφαση που μπορεί να πάρει μόνος του. «Εάν θέλουν, ας με απολύσουν», τους απάντησε.
Τελικά κέρδισε. Δεν απολύθηκε. Ο Ντίμον συνηθίζει να λέει την ιστορία αυτή για να δείξει ότι όλοι πρέπει να αντιμετωπίζουν το προσωπικό με σεβασμό. Όμως κανείς μπορεί να βγάλει και ένα άλλο συμπέρασμα από το επεισόδιο αυτό: Ο Τζέιμι Ντίμον θα κάνει ακριβώς αυτό που θέλει ο Τζέιμι Ντίμον.
