Τη δεύτερη θέση στον κόσμο για ακόμα μια φορά κατέκτησε η Ελλάδα για τις ακτές και τις μαρίνες της. Σύμφωνα με τα φετινά στοιχεία του προγραμματος «Γαλάζια Σημαία», τα οποία ανακοίνωσε η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), Εθνικός Χειριστής του Διεθνούς Προγράμματος, η Ελλάδα τιμήθηκε με 581 σημαίες, ενώ στο σύνολο των 600 βραβεύσεων των 48 χωρών που συμμετέχουν, η χώρα μας κατέχει το 14% των βραβευμένων ακτών.
Πρώτος στην Ελλάδα αναδείχθηκε ο νομός Χαλκιδικής, με 87 σημαίες. Ακολουθούν η Περιφερειακή Ενότητα Ρόδου με 55 σημαίες και Λασιθίου με 41 σημαίες.
Σε επίπεδο δήμων προηγείται η Ρόδος με 55 γαλάζιες σημαίες και έπονται οι δήμοι Κασσάνδρας και Αγίου Νικολάου με 32 και 25 σημαίες αντίστοιχα. Σε ό,τι αφορά την Αχαϊα, μόλις δύο ακτές βραβεύτηκαν με Γαλάζια Σημαία, από έξι που ήταν την περσινή περίοδο. Πρόκειται για την Καλόγρια και την Λακκόπετρα.
Να σημειωθεί ότι φέτος είναι η δεύτερη διαδοχική χρονιά κατά την οποία η Ελλάδα εμφανίζει συνολική αύξηση στις βραβεύσεις της ύστερα από κάποια χρόνια μειώσεων. Βάσει των στατιστικών στοιχείων, ενώ η χώρα μας είχε 519 σημαίες το 2018, έπεσε στις 515 το 2019 και στις 497 το 2020. Το 2021 όμως βραβεύτηκε με 545 σημαίες, τις οποίες φέτος αύξησε στις 581.
Οι περισσότερες περιοχές της χώρας εμφανίζουν μία ανοδική τάση στις βραβευμένες ακτές τους από το 2019 έως σήμερα, ενώ κάποιες απώλειες εντοπίστηκαν σε δέκα νομούς και συγκεκριμένα στην Αττική, η οποία έχασε 3 σημαίες κατέχοντας φέτος 18 από 21 το 2019. Απώλειες μέτρησαν επίσης οι νομοί Μαγνησίας (12 από 13), Πρέβεζας (8 από 7), Ξάνθης (5 από 4), Ροδόπης (5 από 4), Αργολίδας (5 από 3), Αιτωλοακαρνανίας (3 από 2), Αχαίας (2 από 6), Ανδρου (2 από 1) και Εβρου (2 από 1).
Στις αρχές του προγράμματος το 1988 η Ελλάδα είχε λάβει γαλάζια σημαία για 7 ακτές και 8 μαρίνες, ενώ η πρώτη τριψήφια «συγκομιδή» βραβείων ήρθε το 1991 όταν γαλάζια σημαία δόθηκε σε 178 ακτές.
Συνολικά φέτος η Διεθνής Επιτροπή βράβευσε 4.194 ακτές, 732 μαρίνες και 116 τουριστικά σκάφη σε όλο τον κόσμο. Η χώρα μας βρέθηκε στη δεύτερη θέση σε σύνολο βραβεύσεων μετά την Ισπανία, ενώ την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν η Τουρκία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Πορτογαλία.
Η ετήσια αναγγελία της «Γαλάζιας Σημαίας», αποτελεί το πλέον αναγνωρίσιμο οικολογικό σήμα ποιότητας για ακτές, μαρίνες και σκάφη αειφόρου τουρισμού με τον θεσμό να συμπληρώνει φέτος 35 χρόνια εφαρμογής. Η αναγγελία των βραβεύσεων για το 2022 πραγματοποιήθηκε σήμερα Δευτέρα στην Αθήνα, σε δύο φάσεις. Το πρωί οργανώθηκε εκδήλωση εκπαιδευτικού χαρακτήρα στην βραβευμένη παραλία του Δήμου Γλυφάδας, με την συμμετοχή περισσότερων από σαράντα παιδιών και εκπαιδευτικών από σχολεία της περιοχής. Τα παιδιά συμμετείχαν σε διαδραστικά εργαστήρια και παρακολούθησαν ναυαγοσωστική επίδειξη από την Πανελλήνια Σχολή Ναυαγοσωστικής (ΠΑ.ΣΧ.ΝΑ).
Η δεύτερη φάση της εκδήλωσης, που περιλάμβανε και την ανακοίνωση των βραβευμένων ακτών, μαρινών και τουριστικών σκαφών, έγινε το απόγευμα στο Glyfada Golf Gardens με παρουσία πολλών εκπροσώπων της πολιτείας και κλαδικών φορέων του Τουρισμού.
Την εκδήλωση άνοιξαν ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης και Αντιπρόεδρος του ΔΣ του Ιδρύματος για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (Foundation for Environmental Education – FEE), Νίκος Πέτρου, και ο Δήμαρχος Γλυφάδας, Γιώργος Παπανικολάου και ο Johann Durand διευθυντής του διεθνούς προγραμματος.
Το Πρόγραμμα «Γαλάζια Σημαία»
Η «Γαλάζια Σημαία» αποτελεί το πλέον αναγνωρίσιμο και διαδεδομένο διεθνώς οικολογικό σύμβολο ποιότητας στον κόσμο. Απονέμεται από το 1987, σε ακτές και μαρίνες οι οποίες πληρούν τις αυστηρές προϋποθέσεις βράβευσης. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη βράβευση μίας ακτής με τη «Γαλάζια Σημαία», είναι η ποιότητα υδάτων σε αυτήν να είναι «Εξαιρετική». Καμία άλλη διαβάθμιση της ποιότητας, ακόμα και «Καλή», δεν είναι αποδεκτή από το Πρόγραμμα. Η βράβευση έχει διάρκεια ενός έτους.
Πρέπει επιπλέον να τηρούνται και τα υπόλοιπα από τα συνολικά 33 κριτήρια για τις ακτές (38 για τις μαρίνες και 51 για τα σκάφη), τα οποία αναφέρονται σε καθαριότητα, οργάνωση, πληροφόρηση, ασφάλεια λουομένων και επισκεπτών, προστασία του φυσικού πλούτου της ακτής και του παράκτιου χώρου και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση. Τα μεγάλα ταξιδιωτικά γραφεία του εξωτερικού δίνουν ιδιαίτερη σημασία στη «Γαλάζια Σημαία» όταν επιλέγουν τους προορισμούς που προτείνουν στους πελάτες τους, ως εγγύηση των υψηλής ποιότητας υπηρεσιών που προσφέρονται στην ακτή, αλλά και της προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας. Αυτό το γνωρίζουν και το αξιολογούν όλοι οι διαχειριστές ακτών, Δήμοι, Ξενοδοχεία και Camping, που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα εθελοντικά.
Το 2017 ξεκίνησε η εφαρμογή του Προγράμματος για τα τουριστικά σκάφη στη χώρα μας. Το Πρόγραμμα αφορά εταιρείες που διαχειρίζονται τουριστικά σκάφη και βραβεύονται για την αειφόρο διαχείριση τους, όταν συμμορφώνονται με 51 κριτήρια σε γενικές κατηγορίες, αλλά και με επιπλέον κριτήρια σε ειδικές κατηγορίες, όπως τα καταδυτικά σκάφη.
Ιδρυτής και Διεθνής Συντονιστής του Προγράμματος είναι το Ίδρυμα για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (Foundation for Environmental Education – FEE), που εδρεύει στη Δανία, με μέλη 73 χώρες από όλες τις ηπείρους. Εκπροσωπείται στην Ελλάδα από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), την παλαιότερη περιβαλλοντική οργάνωση εθνικής εμβέλειας της χώρας (1951), που συμπληρώνει φέτος, 70 χρόνια αδιάλειπτης δράσης σε περιβαλλοντικές παρεμβάσεις, σε προγράμματα προστασίας της φύσης, στην περιβαλλοντική εκπαίδευση με 5 δίκτυα εγκεκριμένα από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, και στη γενικότερη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού. (www.eepf.gr)
Τα κριτήρια του Προγράμματος
Καθαριότητα θάλασσας και ακτής
«Εξαιρετική» ποιότητα των υδάτων κολύμβησης που επιβεβαιώνεται με δειγματοληπτικούς ελέγχους,
Μη απόρριψη στην περιοχή βιομηχανικών και αστικών λυμάτων, χωρίς κατάλληλη επεξεργασία και καθαρισμό, επαρκείς κάδοι απορριμμάτων, που να αδειάζονται σε τακτά διαστήματα καθώς και ειδικοί κάδοι ανακύκλωσης,
Συνεχής, τακτικός καθαρισμός της ακτής από σκουπίδια, αποτσίγαρα κ.λπ.
Οργάνωση ακτής:
Συνεχής πληροφόρηση του κοινού για την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης, με την ανάρτηση των επίσημων αποτελεσμάτων των μικροβιολογικών αναλύσεων στον υποχρεωτικό πίνακα ανακοινώσεων της κάθε ακτής.
Σχέδια δράσης για την αντιμετώπιση τυχόν θαλάσσιας ρύπανσης εξ ατυχήματος, με άμεση ενημέρωση του κοινού.
Απαγόρευση της κίνησης οχημάτων και μοτοποδηλάτων στην ακτή.
Απαγόρευση της ελεύθερης κατασκήνωσης.
Επαρκείς εγκαταστάσεις υγιεινής, με ελεγχόμενο σύστημα αποχέτευσης.
Ασφάλεια επισκεπτών
Παρουσία εκπαιδευμένων, πτυχιούχων ναυαγοσωστών σε υπηρεσία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και τη σχετική νομοθεσία, ή άμεση πρόσβαση σε τηλέφωνο για περίπτωση ανάγκης, σωστικά εφόδια και πρώτες βοήθειες.
Προσβασιμότητα και παροχή υπηρεσιών για άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ).
Προστασία της φύσης και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση
Έντυπες πληροφορίες και οδηγίες συμπεριφοράς για την ακτή, καθώς και για περιοχές με ευαίσθητο φυσικό περιβάλλον, χλωρίδας και πανίδας, στον παράκτιο χώρο.
Οργάνωση δραστηριοτήτων από τον διαχειριστή της ακτής, που να επιβεβαιώνουν και να υλοποιούν το ενδιαφέρον του για το φυσικό περιβάλλον της ακτής και την ανάγκη προστασίας του.
Υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για τους επισκέπτες της ακτής.
Διαδικασία υλοποίησης του Προγράμματος
Η ΕΕΠΦ αποστέλλει στους διαχειριστές ακτών και μαρινών, παλαιούς και νέους υποψήφιους, τις αιτήσεις που πρέπει να επιστραφούν σε τακτή προθεσμία.
Μετά τον έλεγχό τους οι αιτήσεις προωθούνται στην Εθνική Επιτροπή Κρίσεων, η οποία τις εξετάζει, συντάσσει έκθεση και διαβιβάζει την πρότασή της, με τα στοιχεία των ακτών και μαρινών που θεωρεί άξιες βράβευσης, στη Διεθνή Επιτροπή Κρίσεων (ΔΕΚ), με έδρα τη Δανία, η οποία και μόνη αποφασίζει για τις βραβεύσεις σε όλο τον κόσμο.
Στη ΔΕΚ συμμετέχουν εκπρόσωποι του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), του Παγκοσμίου Οργανισμού Τουρισμού (WTO), της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ναυαγοσωστών (ILSE), της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Προστασία των Ακτών (ΕUCC) και του Διοικητικού Συμβουλίου του FEE.
Η Διεθνής Επιτροπή Κρίσεων εξετάζει με τη σειρά της τις εκθέσεις και προτάσεις που της διαβιβάζονται από τους εθνικούς χειριστές και αποφασίζει τελεσίδικα για τις βραβεύσεις.
Οι ακτές που έχουν βραβευθεί για τη συμμετοχή τους την προηγούμενη χρονιά, ξεκινούν να ετοιμάζουν την ακτή τους στις αρχές του Ιουνίου. Οι διαχειριστές έχουν το δικαίωμα, αφού ετοιμάσουν την ακτή τους, να παραλάβουν και αναρτήσουν τη Γαλάζια Σημαία έως την 1η Ιουλίου. Δεν μπορούν όμως να την αναρτήσουν εάν δεν έχουν και τα αποτελέσματα μικροβιολογικών αναλύσεων των νερών για την ακτή τους.
Αξιολογητές, από τον Εθνικό Χειριστή αλλά και τον Διεθνή Συντονιστή, επισκέπτονται, πολλές φορές απροειδοποίητα, τις βραβευμένες ακτές της χώρας μεταξύ Ιουλίου και Αυγούστου και μαρίνες σε όλη τη διάρκεια του έτους και ελέγχουν αν τηρούνται τα κριτήρια του Προγράμματος.
Προβλήματα ή παραλείψεις που εντοπίζονται κατά την επιθεώρηση γνωστοποιούνται στον διαχειριστή ώστε να αντιμετωπιστούν. Σε περίπτωση σημαντικού προβλήματος απαιτείται από τον Εθνικό Χειριστή η απόσυρση της Γαλάζιας Σημαίας για χρονικό διάστημα 3 ως 15 ημερών, και μέχρι την αντιμετώπισή του, με υποχρεωτική αντίστοιχη πληροφόρηση για το γεγονός στον Πίνακα Ανακοινώσεων. Σε περίπτωση σοβαρής παράλειψης, αποσύρεται οριστικώς, με εντολή του Εθνικού Χειριστή, η Γαλάζια Σημαία, και η ακτή αφαιρείται από τους πίνακες βραβευμένων ακτών. Επισκέπτες των ακτών που εντοπίζουν προβλήματα συχνά αναφέρονται στον Εθνικό Χειριστή, αλλά και απ’ ευθείας στο Διεθνή Συντονιστή.
Έλεγχος της ποιότητας των Νερών Κολύμβησης
Η ποιότητα των υδάτων κολύμβησης παρακολουθείται κάθε χρόνο από τις Διευθύνσεις Υδάτων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και την Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του υπουργείου Περιβάλλοντος, μέσω δειγματοληψιών ελέγχου που γίνονται από διαπιστευμένα από το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης (ΕΣΥΔ) εργαστήρια.
Το υπουργείο δημιούργησε το «Μητρώο Ταυτοτήτων Ακτών Κολύμβησης», που αποτελεί υποχρέωση της χώρας μας βάσει της ενωσιακής νομοθεσίας, παρακολουθώντας συστηματικά τις ακτές που συγκεντρώνουν σημαντικό αριθμό λουομένων, παρουσιάζουν οικολογικό, κυρίως, αλλά και αισθητικό ενδιαφέρον ή δέχονται έντονες περιβαλλοντικές πιέσεις. Τα αποτελέσματα των δειγματοληψιών ελέγχου της ποιότητας των υδάτων συνδυάζονται στο Μητρώο με την κατάσταση της ακτής και, μέσω της διαδικασίας αυτής, αποδίδεται ο επίσημος χαρακτηρισμός της ποιότητας των υδάτων σε εθνικό επίπεδο. Τα στοιχεία του Μητρώου αποστέλλονται κάθε χρόνο υποχρεωτικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η ετήσια έκθεση δημοσιεύεται στον ιστότοπο www.bathingwaterprofiles.gr.
