Του Χρήστου Βεργανελάκη (Πελοπόννησος)
Μυθική μορφή ο Διονύσης (Σάκης για τους πολύ φίλους και τους συγγενείς του…) Σιμόπουλος.
Δεν ήταν απλώς ένας σπουδαίος και εμβληματικός αστροφυσικός. Ηταν ένας αληθινός – και κυρίως μοναδικός – σταρ στο είδος του! Γιατί ήρθε τόσο κοντά με τ’ αστέρια ο αείμνηστος, τα ‘φερε τόσο κοντά και στον κόσμο, που αυτή η λέξη τού ταιριάζει!
Ακουγες απλό κόσμο, και στην Πάτρα πάρα πολλούς, να μιλάνε γι’ αυτόν με διθυραμβικά λόγια. Ο θάνατός του, στα 79 του, προκάλεσε πανελλήνια θλίψη, κάτι που συμβαίνει μόνο με τους πολύ ιδιαίτερους ανθρώπους.
Ηταν ο άνθρωπος που παντρεύοντας γνώση, επιστήμη και διασκέδαση, ουσιαστικά δημιούργησε το Πλανητάριο πριν ακόμα γίνει 29 χρονών (!). Το οποίο έγινε, όπως σοφά έγραψε ο Αντώνης Καρπετόπουλος, «το πιο λατρεμένο σχολείο της χώρας: μια Ντίσνεϊλαντ ονείρων και γνώσης του Σιμόπουλου»!
Δεν είχε απλώς σχέση με την Πάτρα ο αείμνηστος. Είχε σχέση ζωής! Δεν έγραψε τυχαία το βιβλίο «Απ’ τα Ψηλαλώνια στο Φεγγάρι».
Ηρθε στην Πάτρα τον Δεκέμβριο του ’47, έφυγε για έξι χρόνια για την Κυπαρρισία, και το ΄53 επέστρεψε με την οικογένειά του στην Πάτρα μέχρι που έφυγε το ’62 στην Αμερική.
«Θεωρώ τον εαυτό μου Πατρινό, και λόγω της μάνας μου και λόγω ότι μεγάλωσα εκεί» έλεγε πάντα ο σπουδαίος καθηγητής.
Εδώ μεγάλωσε (στην οδό Καρατζά έμενε, στο παλιό αδιέξοδο όπως το ‘λεγαν τότε, εδώ πήγε σχολείο, εδώ έκανε τα πρώτα του βήματα ως έφηβος! Αλλά η πόλη, η Ελλάδα γενικότερα, ήταν τόσο μικρές για να χωρέσουν το μεγαλείο του μυαλού του.
Αποκλειστική φωτογραφία: ο Διονύσης Σιμόπουλος αεροπρόσκοπος στην Πάτρα
Στα 18 του ξενιτεύτηκε για τις ΗΠΑ! Με καράβι που έφυγε από την Πάτρα (ή το «Σατούρνια» ή το «Βουλκάνια»). Το δρομολόγιο ήταν Πάτρα, Παλέρμο, Νάπολι, Μασσαλία, Λισαβόνα και Χάλιφαξ, στον Καναδά. Κι από κει πήγε στη νεά Υόρκη και μετά με λεωφορείο στη Λουιζιάνα!
Και το 1972, σε ηλικία 30 ετών, τα εγκατέλειψε όλα και ήρθε για ν’ αναλάβει τη διεύθυνση του Ευγενίδειου Πλανηταρίου. Γεννήθηκε στα Γιάννενα, η καταγωγή του ήταν από το χωριό Γρύλλος της Ηλείας, αλλά μεγάλωσε στην Πάτρα, γιατί «εδώ» είχε μετατεθεί τότε ο πατέρας του ως δασονόμος (και από «εδώ» πήρε σύνταξη και μετά επέστρεψε στην Ηλεία).Εχει γράψει ιστορία η φράση του Διονύση Σιμόπουλου…«όπου και να πάω, φυτεύω ένα γιασεμί για να θυμάμαι το άρωμα του γιασεμιού της Πάτρας».
Μικρός διάβαζε ασταμάτητα. Ο ίδιος, μάλιστα, εκμυστηρεύθηκε πού έβρισκε τα βιβλία! «Πήγαινα στη δημοτική βιβλιοθήκη της Πάτρας, αλλά δεν μας άφηναν να πηγαίνουμε εμείς στα βιβλία. Επρεπε να πούμε στον υπάλληλο ποιο βιβλίο θέλαμε. Δεν υπήρχαν βιβλία στα σπίτια τότε, και δεν ξέραμε τι να ζητήσουμε. Υπήρξε όμως ένα “αντίδοτο”: η αμερικανική βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (USIS) στην πλατεία Ολγας. Είχε ό,τι βιβλίο μπορεί να φανταστεί κανείς: από εκεί βρήκα το Barron’s, με πληροφορίες για όλα τα αμερικανικά πανεπιστήμια και έκανα την αίτησή μου…».
Τον Οκτώβριο του 2021, ο Διονύσης Σιμόπουλος είχε μιλήσει στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ, για τη μάχη που δίνει με τον καρκίνο.
«Ο καρκίνος στο πάγκρεας είναι πάρα πολύ δύσκολος. Όταν μου ανακοινώθηκε από τους γιατρούς, σκέφτηκα ότι θα έχω 2-3 μήνες ζωής, το πολύ. Ο γιατρός μου είπε: αν δεν κάνω τίποτα, θα ζήσω 6 μήνες, και αν κάνω αυτά που πρέπει, θα ζήσω παραπάνω. Έχουν περάσει 3 χρόνια από τότε, κι εγώ ακόμα ζω και βασιλεύω και πιστεύω ότι θα δω και την τέλεια ανακαίνιση του πλανηταρίου το 2023».Δυστυχώς, δεν πρόλαβε…
Τι λένε οι φίλοι του: «Τίποτα δεν θα είναι όπως πριν σ’ αυτή την πόλη…»
Ο Τάκης Τζελάτης ήταν από τους αγαπημένους φίλους του Διονύση Σιμόπουλου στην Πάτρα:«Αγαπημένε παλιόφιλε από τα παιδικά μας χρόνια, καλό κατευόδιο… Τα αστέρια θα λάμπουν πλέον πιο πολύ, γιατί θα είσαι μαζί τους στην αιωνιότητα», έλεγε ο παιδικός του φίλος.
Βασίλης Σκληβανιώτης, Διονύσης Σιμόπουλος, Τάκης Τζελάτης.
Mε τον Τάκη Τζελάτη ήταν φίλοι από παιδιά. Στη γειτονιά Νικήτα και Καρατζά, στα Ψηλαλώνια. Σ’ εκείνη την φοβερή παρέα… Είχαν σχέσεις έως και «τώρα», που έφυγε. Μιλούσαν πολύ συχνά τηλεφωνικά…«Δεν μπορώ να το πιστέψω… Ηξερα από την αρχή για το πρόβλημά του, τον τελευταίο καιρό είχε καταπέσει πολύ ο Σάκης… Σπάνιος, μοναδικός άνθρωπος. Θα μου λείψει πάρα πολύ…», έλεγε στην εφημερίδα «Πελοπόννησος» ο γνωστός σκιτσογράφος…
Στην Πάτρα, απ’ τους πιο καρδιακούς φίλους του Διονύση Σιμόπουλου ήταν ο Σάκης Σπέντζας, ο Γιάννης Νικολακόπουλος (ο πατέρας του είχε το μαγαζί με τα γαλακτοκομικά στη Γερμανού, απέναντι από το Αρχαίο Ωδείο), ο ορθοπεδικός Κώστας Σκούρτας (της γνωστής οικογένειας που έχει στην ιδιοκτησία της το ακίνητο του «Αδωνη» στα Ψηλαλώνια).
Ο Διονύσης Σιμόπουλος στην καθηλωτική ομιλία του Οκτώβριο του 2017 στο Ναυταθλητικό κέντρο του ΝΟΠ
Εξαιρετική σχέση είχε και με την πρώην πρόεδρο του ΝΟΠ Λήδα Τασσοπούλου. Είχε έρθει τον Οκτώβρη του 2017 και μίλησε σε μια πραγματικά αλησμόνητη εκδήλωση στο ναυταθλητικό κέντρου του Ομίλου. Φιλική σχέση είχε και με τον Ανδρέα Κατσανιώτη, τότε που ο νυν υφυπουργός ήταν γενικός γραμματέας Ενημέρωσης της Κυβέρνησης.
ΠΩΣ ΒΡΕΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ
Στην Πάτρα ήρθε οικογενειακώς όταν ήταν 9 μηνών. Γεννήθηκε στα Γιάννινα. Από την Πάτρα καταγόταν η μητέρα του. Είχε «εδώ» την αδερφή της, στο σπίτι της οποίας έμεναν όλοι. Ήταν λίγο μετά την Κατοχή, οι συνθήκες ζωής εξαιρετικά δύσκολες.
Τι είχε χαραχτεί στο μυαλό του από κείνα τα χρόνια στην Πάτρα: «Σε όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του ’50, ακόμη και οι πιο πλούσιοι δεν είχαν αυτοκίνητο. Όσοι είχαν ιδιωτικό αυτοκίνητο ήταν δακτυλοδεικτούμενοι».
Είχε να το λέει χρόνια ο Διονύσης Σιμόπουλος: «Η δεκαετία του ’40 και του ’50 είναι για μένα χρυσά χρόνια. Βγαίναμε στον δρόμο και λέγαμε 500 «γεια χαρά». Γνωρίζαμε ο ένας τον άλλον σε μια πόλη που είχε τότε 100.000 κόσμο. Μέναμε κοντά στα Λουτρά, περίπου 2 γωνίες από την πλατεία Ομονοίας. Εκεί πήγαινε ο κόσμος και πλενόταν, στα Λουτρά, επειδή δεν υπήρχαν στα περισσότερα σπίτια ιδιωτικά λουτρά»!!!
Διονύσιος Σιμόπουλος, Γιώργος Δάσιος, Τάκης Σακελλαρόπουλος
ΔΥΟ ΔΙΑΣΗΜΟΙ ΓΕΙΤΟΝΕΣ ΤΟΥ
Στο σπίτι όπου έμενε παιδί ο Διονύσης Σιμόπουλος, στην οδό Καρατζά, με 500 δρχ. ενοίκιο τότε, λίγο πιο πέρα έμενε μια κοπέλα που τραγουδούσε σαν αηδόνι. Ήταν η Πόλυ Πάνου! Στην άλλη γωνία έμενε η αδελφή του μετέπειτα μαέστρου Σπύρου Παπαβασιλείου. «Ο Σπύρος έφτιαξε μερικές από τις πιο ωραίες μουσικές μελωδίες που έχει ακούσει κανείς. Σε μια γειτονιά, σε απόσταση 30 μέτρα από τη μια και 30 από την άλλη, υπήρχαν δύο μουσικά ταλέντα που άνθισαν την ίδια εποχή» είχε πει ο αείμνηστος!
Ο Διονύσης Σιμόπουλος ένα πρωινό Κυριακής με φίλους του στον κήπο στο Πολύεδρο, που τόσο του άρεσε…
Ο Διονύσης Φρατζής, πρώην μέτοχος στην εταιρεία A. Frantzis & Sia OE, κι αυτός κολλητός φίλος του:«Μεγάλη απώλεια ο θάνατος του παιδικού μου φίλου Σάκη Σιμόπουλου. Τίποτα δεν θα είναι όπως πριν σ’ αυτήν την πόλη. Η απουσία του θα είναι αισθητή παντού. Εμείς που μεγαλώσαμε και ζήσαμε μαζί του, στο σχολειό και στους προσκόπους, πριν φύγει για να συναντήσει τ’ όνειρό του στην Αμερική, θα τον θυμόμαστε πιο έντονα».
Ο επικεφαλής της παράταξης σπιράλ, Πέτρος Ψωμάς, είχε φιλικές σχέσεις με τον εκλιπόντα. Οπως αποκάλυψε, μάλιστα, ο κ. Ψωμάς, όνειρο του σπουδαίου αστροφυσικού ήταν να δημιουργηθεί και ένα Πλανητάριο στην Πάτρα.
Το όνειρό του για Πλανητάριο στην Πάτρα είχε εκμυστηρευθεί ο Διονύσης Σιμόπουλος στον Πέτρο Ψωμά
Ο δήμαρχος Πατρέων Κώστας Πελετίδης έκανε την ακόλουθη συλλυπητήρια δήλωση: «Ο Διονύσης Σιμόπουλος υπήρξε ένας μεγάλος επιστήμονας που ξεκίνησε από την Πάτρα, όπου έζησε τα παιδικά και τα μαθητικά του χρόνια, για να εξερευνήσει τα μυστικά του σύμπαντος και να τα μεταφέρει, με τρόπο μοναδικό και εξαιρετικά απλό, στο λαό. Η Πάτρα, την οποία αγάπησε, τον αποχαιρετά».
Οι δύο συνεντεύξεις του στην «Πελοπόννησο»
Ο Διονύσης Σιμόπουλος με την Κρίστυ Κουνινιώτη
Σε συνέντευξη που είχε δώσει στην «Πελοπόννησο» στις 12 Νοεμβρίου του 2019, στην Κρίστυ Κουνινιώτη, με αφορμή την παρουσίαση στην Πάτρα του βιβλίου του «Από τα Ψηλαλώνια στο Φεγγάρι», είχε πει πραγματικά πολύ ξεχωριστά «πράγματα».
Σταχυολογώ δύο:
-Για την ιστορική παρουσία του στην εκτόξευση του Apollo 11 στη Σελήνη, το φθινόπωρο του 1968, ως ανταποκριτής της «Βραδυνής» τότε: «Ξέρετε, παρόλο που θα μου μείνει αξέχαστη και η εκτόξευση, αλλά και τα πρώτα βήματα του ανθρώπου στην επιφάνεια ενός άλλου κόσμου, η πιο συγκλονιστική εμπειρία ήλθε αργότερα! Οταν οι αστροναύτες γύρισαν στη Σεληνάκατο και ξεκίνησα κι εγώ να επιστρέψω στο ξενοδοχείο, στην έξοδο του κτιρίου σήκωσα ασυναίσθητα το κεφάλι μου προς τη Σελήνη κι εκείνη τη στιγμή σκέφτηκα το αδιανόητο: “Περπατάνε άνθρωποι εκεί πάνω!” Εκείνη τη στιγμή ξανάγινα ο νεαρός έφηβος του 1960, όταν κοίταξα για πρώτη φορά την Σελήνη μέσα από εκείνο το μικρό τηλεσκόπιο στη Προσκοπική Κατασκήνωση του Παρνασσού».
-Ενας από τους βασικούς λόγους, πέρα απ’ την αστείρευτη επιστημονική του κατάρτιση, που ο Διονύσης Σιμόπουλος αφήνει εποχή, είναι η εκλαΐκευση που έκανε σε ό,τι παρουσίαζε.
«Θεωρώ ότι η επιστήμη δεν πρέπει να περιορίζεται σε κάποιο “ιερατείο”, η εκλαΐκευση ήταν το πραγματικό αντικείμενο της δουλειάς μου».
Μια εξίσου εξαιρετική σε περιεχόμενο συνέντευξη είχε παραχωρήσει ο Διονύσης Σιμόπουλος στον Απόστολο Αναστασόπουλο στο ένθετο «Λόγοι Υγείας» της «Πελοποννήσου», όταν πήρε την απόφαση να κόψει το κάπνισμα μετά από 53 χρόνια.
-Κάπνιζα από το 1959 μέχρι το 2012. Ηταν, είναι και θα είναι κάτι το οποίο μου λείπει. Τα τελευταία χρόνια κάπνιζα περίπου 28 τσιγάρα την ημέρα. Ακόμη και σήμερα μου αρέσει να το μυρίζω.
-Ούτε εγώ, ούτε κανένας από τους ανθρώπους που με γνώριζαν πίστευαν πως μπορώ να κόψω το τσιγάρο. Παρόλα αυτά, είχα ένα επεισόδιο το 2012, και μου έλεγε ο γιατρός: «Κοίταξε να δεις. Ή το κόβεις ή πεθαίνεις» και του απάντησα: «Δεν έχω πρόβλημα να πεθάνω». Πράγματι δεν είχα κανένα πρόβλημα αν ερχόταν ο θάνατος. Αυτό που με έκανε να σταματήσω όμως, ήταν ο πεθερός μου που έπαθε στις ΗΠΑ ένα εγκεφαλικό που τον κράτησε σχεδόν φυτό επί 18 χρόνια.
-Λένε πως όσοι δεν καπνίζουν ή το κόβουν, μπορούν να περπατήσουν καλύτερα. Εγώ όπως περπατούσα πριν, περπατώ και τώρα. Λένε πως έχεις καλύτερη γεύση. Οχι, η γεύση μου παραμένει η ίδια με την εποχή που ήμουν καπνιστής.
-Ο καπνιστής είναι sui generis. Ο καθένας κάτι το διαφορετικό. Δεν μπορεί να γενικεύει κανείς τις περιπτώσεις. Θεωρώ πως δεν υπάρχουν συμβουλές για να κόψει κάποιος το τσιγάρο. Ή το κόβεις ή δεν το κόβεις.
