Το Υπουργείο Οικονομικών πρόκειται να καταθέσει τη Δευτέρα 12 Σεπτεμβρίου 2022 σχέδιο νόμου με τίτλο: «Εταιρική διακυβέρνηση των Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου και των λοιπών θυγατρικών της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας, διαχείριση συμμετοχών του Δημοσίου σε ανώνυμες εταιρείες και ρυθμίσεις για την Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας, αξιολόγηση της έναντι του Δημοσίου φερεγγυότητας και πιστοληπτικής ικανότητας φυσικών και νομικών προσώπων και σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, ίδρυση και λειτουργία Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων, Συμπληρωματικός Κρατικός Προϋπολογισμός οικονομικού έτους 2022 και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών».
Με το Μέρος Α΄ του σχεδίου νόμου αναθεωρείται και εκσυγχρονίζεται το νομοθετικό πλαίσιο για την οργάνωση και τη λειτουργία των Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου και των Λοιπών Θυγατρικών της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. (Ε.Ε.ΣΥ.Π. Α.Ε.). Απώτερος σκοπός της κρατικής ιδιοκτησίας ανωνύμων εταιρειών είναι η μεγιστοποίηση της αξίας για την κοινωνία, μέσω της αποτελεσματικής κατανομής των κρατικών πόρων. Για τον λόγο αυτό, εισάγεται ενιαία ρύθμιση των ζητημάτων που αφορούν στην αποτελεσματικότερη λειτουργία και διαχείριση των Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου, σύμφωνα με τις αρχές της Εταιρικής Διακυβέρνησης, καθώς και τις κατευθυντήριες οδηγίες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Ο.Ο.Σ.Α.).
Πιο συγκεκριμένα, ρυθμίζονται τα θέματα της εταιρικής διακυβέρνησης των Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου, της εποπτείας και ελέγχου, επαναπροσδιορίζεται ο στρατηγικός και επιχειρησιακός σχεδιασμός τους, θεσπίζονται για πρώτη φορά διατάξεις για την Πολιτική Κρατικής Ιδιοκτησίας των Α.Ε., τη δήλωση Αποστολής και Ειδικών Υποχρεώσεων των Α.Ε. και τον εξορθολογισμό της συμμετοχής του Δημοσίου σε ανώνυμες εταιρείες. Ενισχύεται ο ρόλος του εσωτερικού ελέγχου, βάσει των διεθνών ελεγκτικών προτύπων, ώστε να προαχθεί η διαφάνεια και η λογοδοσία στις Ανώνυμες Εταιρείες του Δημοσίου. Ακόμη, καθορίζονται όσα θα ισχύουν για τις εταιρείες των οποίων οι μετοχές ανήκουν στην Ε.Ε.ΣΥ.Π και δεν περιλαμβάνονται στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης. Επίσης, για την αποτελεσματικότερη άσκηση του ρόλου της Ε.Ε.ΣΥ.Π. ως μετόχου αποσαφηνίζονται και ενισχύονται οι αρμοδιότητες της Γενικής Συνέλευσης των εταιρειών του χαρτοφυλακίου της Ε.Ε.ΣΥ.Π. και επιλύονται ερμηνευτικά ζητήματα που έχουν εντοπισθεί σχετικά με την εφαρμογή του ν. 4389/2016 και του ν. 3429/2005.
Με το Μέρος Β΄ του σχεδίου νόμου, συστήνεται η «Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης». Βασικός σκοπός της Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης είναι η βελτίωση και επιτάχυνση της αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας φυσικών και νομικών προσώπων. Βασικό έργο της είναι η συλλογή και αξιολόγηση πρωτογενών πληροφοριών του Δημοσίου και τραπεζικού τομέα και ο υπολογισμός της πιθανότητας αθέτησης πληρωμής για φυσικά και νομικά πρόσωπα.
Έτσι, κάθε ενδιαφερόμενος πολίτης, επιχείρηση και φορέας δημοσίου ή ιδιωτικού τομέα θα μπορεί, κατόπιν αιτήσεώς του, να λαμβάνει δωρεάν από την Αρχή την πιστοληπτική του βαθμολόγηση, η οποία θα αποτελεί τη βάση για ευκαιρίες νέας χρηματοδότησης.
Με το Μέρος Γ΄ του σχεδίου νόμου συστήνεται το «Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων», το οποίο αποτελεί κύριο μεταρρυθμιστικό έργο του Υπουργείου Οικονομικών, που εντάσσεται στον 4ο Πυλώνα του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, «Ιδιωτικές επενδύσεις και μετασχηματισμός της οικονομίας», με στόχο την ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού τομέα και των κεφαλαιαγορών.
Η δημιουργία Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων αποτελεί βέλτιστη διεθνή πρακτική, η οποία έχει υιοθετηθεί από την πλειοψηφία των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σκοπός του Μητρώου είναι η καταγραφή σε αναλυτική βάση του ιστορικού πληρωμών, των ειδών των παρεχομένων εξασφαλίσεων και κάθε άλλης πληροφορίας που σχετίζεται με κάθε μορφής πίστωση προς φυσικά ή νομικά πρόσωπα από πιστωτικά και χρηματοδοτικά ιδρύματα. Το Μητρώο αποσκοπεί στην εξάλειψη της υπάρχουσας ασυμμετρίας πληροφόρησης μεταξύ δυνητικών δανειστών και δανειοληπτών και έτσι δύναται να αποτελέσει μοχλό ώθησης για τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας, επ’ ωφελεία του κοινωνικού συνόλου.
Επίσης, κατατίθεται συμπληρωματικός κρατικός προϋπολογισμός οικονομικού έτους 2022 για την επιπλέον στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Τα μέτρα, τα οποία έχουν ήδη ληφθεί και πρόκειται να ληφθούν από την Κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των εξαιρετικά επειγουσών και εκτάκτων αναγκών που ανέκυψαν λόγω της ενεργειακής κρίσης και της συνεπακόλουθης αύξησης των τιμών των αγαθών και υπηρεσιών, ως αποτέλεσμα των πρόσφατων δυσμενών γεωπολιτικών εξελίξεων, καθιστούν αναγκαία την υποβολή συμπληρωματικού προϋπολογισμού, με συνολική αύξηση των πιστώσεων του Τακτικού Προϋπολογισμού κατά το ποσό των 2,5 δισ. ευρώ και του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων κατά το ποσό των 400 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, οικονομικές ενισχύσεις και επιδοτήσεις για καύσιμα και ηλεκτρική ενέργεια, επιχορηγήσεις για αντικατάσταση ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών, καθώς και τη στήριξη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και επιχειρήσεων, καθώς και την κάλυψη των σχετιζόμενων με την ενεργειακή κρίση εξαιρετικά επειγουσών και εκτάκτων αναγκών των Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.
Ακόμη, με το παρόν σχέδιο νόμου εισάγονται ρυθμίσεις για χρόνια ζητήματα, όπως η προκαταβολή ακόμη 25 εκατ. ευρώ από το Εγγυητικό Κεφάλαιο Ζωής στους πρώην ασφαλισμένους της «Ασπίς Πρόνοια». Διευκολύνεται η δημιουργία του εμβληματικού για την ελληνική οικονομία έργου των χώρων διοίκησης και ελεύθερων χώρων – αστικού πρασίνου στην περιοχή του πρώην εργοστασίου της ΠΥΡΚΑΛ, με τον ορισμό του Υπουργείου Οικονομικών ως αναθέτουσας αρχής, καθίσταται εφικτή και επιταχύνεται η ολοκλήρωση ανέγερσης του Δικαστικού Μεγάρου Λαμίας, του Δικαστικού Μεγάρου Βόλου και του Διοικητηρίου Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Επίσης, με την παραχώρηση ακινήτων στον Δήμο Ελευσίνας, ενισχύεται ο ρόλος του ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το έτος 2023 και επιλύεται οριστικά το ιδιοκτησιακό ζήτημα των διεκδικούμενων, εκ μέρους του Δημοσίου, ακινήτων κατοίκων των ακριτικών νησιωτικών περιοχών Αγαθονησίου, Αρκιών, Μαράθου, Μεγίστης, Ψερίμου και Σαρίας. Περαιτέρω, αποσαφηνίζονται οι περιπτώσεις δικαιούχων κρατικής αρωγής και ρυθμίζονται ειδικότερα θέματα αυτής, διασφαλίζοντας την ίση μεταχείριση αγροτών φυσικών και νομικών προσώπων ως προς την επιχορήγηση αγροτικών εκμεταλλεύσεων για ζημιές από θεομηνίες σε φυτικά μέσα παραγωγής, καθώς και φυσικών προσώπων κατόχων αγροτικής εκμετάλλευσης, ως προς τη δυνατότητα χορήγησης προκαταβολής έναντι της επιχορήγησης για ζημιές από θεομηνίες σε φυτικά μέσα παραγωγής. Επίσης, για την υποστήριξη έργων σε τομείς όπως η ενέργεια και οι υποδομές, με τελικό αποδέκτη του σχετικού οφέλους την εθνική οικονομία, διευκολύνεται η δραστηριότητα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), ως χρηματοδοτικού πυλώνα της χώρας.
Επιπρόσθετα, στο σχέδιο νόμου περιλαμβάνονται και σημαντικές φορολογικές ρυθμίσεις για τον εξορθολογισμό της φορολογίας φυσικών και νομικών προσώπων και οντοτήτων, καθώς και των διαδικασιών για την ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης. Με τις ρυθμίσεις αυτές, μεταξύ άλλων, παρατείνονται μέχρι και την 31η.5.2023 οι προθεσμίες καταβολής βεβαιωμένων οφειλών και δόσεων ρυθμίσεων στις Δ.Ο.Υ., προκειμένου να αντιμετωπιστεί η δύσκολη οικονομική συγκυρία που έχει διαμορφωθεί εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία για τις επιχειρήσεις της παρ. 1 του άρθρου 118 του ν. 4964/2022. Επίσης, δεν φορολογούνται όλες οι προνοιακές παροχές σε χρήμα που χορηγεί οποιοσδήποτε δημόσιος φορέας σε άτομα με αναπηρία, διευκρινίζεται ότι το αφορολόγητο ποσό των 800.000 ευρώ, που θεσπίστηκε με τις διατάξεις του ν. 4839/2021, ισχύει και για τις δωρεές και γονικές παροχές χρημάτων που πραγματοποιήθηκαν, από την 1η.10.2021 μεταξύ των δικαιούχων της Α΄ κατηγορίας της φορολογικής κλίμακας με ανάληψη χρημάτων από τον λογαριασμό του δωρητή και κατάθεση του ίδιου ποσού στον λογαριασμό του δωρεοδόχου εντός 3 εργάσιμων ημερών, και θεσμοθετούνται κυρώσεις στις περιπτώσεις που δεν διαβιβάζονται τα δεδομένα στοιχείων λιανικής πώλησης στο Πληροφοριακό Σύστημα Φ.Η.Μ. της Α.Α.Δ.Ε. που εκδίδονται μέσω Φορολογικού Ηλεκτρονικού Μηχανισμού (Φ.Η.Μ.), για την ηλεκτρονική διαβίβαση αυτών στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA.
Το Υπουργείο Οικονομικών συνεχίζει να αναλαμβάνει δραστικές μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες για τον εκσυγχρονισμό της εταιρικής διακυβέρνησης των ανωνύμων εταιρειών του Δημοσίου, την ενίσχυση της χρηματοδότησης νοικοκυριών και επιχειρήσεων από το χρηματοπιστωτικό σύστημα και τη διευθέτηση χρόνιων ζητημάτων της ελληνικής κοινωνίας.
