Στο περιθώριο της Συνόδου των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου σε συνέντευξη του στην DW μίλησε για τον πόλεμο στην Ουκρανία, την χαμένη ελληνοτουρκική φιλία και τα λάθη της κρίσης.
Ο Γιώργος Παπανδρέου αποκάλυψε πως στο παρελθόν υπήρξε σημαντική ελληνοτουρκική προσέγγιση, η οποία έφτασε κοντά στο να αποδώσει καρπούς: «Είχαμε περάσει μια περίοδο 15-20 χρόνια, κατά την οποία υπήρχε ένας συστηματικός διάλογος και προσέγγιση μεταξύ των δύο χωρών. Τότε φτάσαμε πολύ κοντά στην επίλυση και του Κυπριακού, αλλά και στη διευθέτηση του θέματος της υφαλοκρηπίδας».
Μιλώντας για τον Ρετζεπ Ταγίπ Ερντογάν τόνισε: «Όλους μας ανησυχεί η ρητορική του Ταγίπ Ερντογάν. Και μόνο ως ρητορική είναι απαράδεκτη. Εμείς ως χώρα εδώ και πολλές δεκαετίες προτάσσουμε τη διπλωματία και εγώ πάντα έλεγα αυτό ως υπ. Εξωτερικών» αναφέρει ο Γ. Παπανδρέου. «Δεν είμαστε χώρα επιθετική, είμαστε μια χώρα που απλώς θέλει να τηρηθούν οι κανόνες, να υπάρχει σεβασμός της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας και μέσα από αυτόν τον σεβασμό να έχουμε καλές σχέσης με την γείτονα». Από την άλλη πλευρά θεωρεί ότι η στάση του Ταγίπ Ερντογάν -τον οποίο όπως μας είπε γνωρίζει καλά και μάλιστα σε όλα τα στάδια της πολιτικής του πορείας, από τότε που ήταν δήμαρχος, έπειτα πρωθυπουργός και εν τέλει πρόεδρος της Τουρκίας- πρέπει να ιδωθεί ως προσπάθεια «πολιτικής επιβίωσης» του ίδιου και του καθεστώτος του. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο κινείται και η αναζήτηση εσωτερικών και εξωτερικών εχθρών.
Ενδιαφέρον έχουν όμως και όσα αποκαλύπτει ο Γιώργος Παπανδρέου για την περίοδο της ελληνοτουρκικής προσέγγισης κοντά στην αλλαγή χιλιετίας, η οποία είχε μάλιστα έφτασε ένα βήμα πριν να αποδώσει σημαντικούς καρπούς, κατά τα λεγόμενα του πρώην πρωθυπουργού. «Είχαμε περάσει μια περίοδο 15-20 χρόνια, κατά την οποία υπήρχε ένας συστηματικός διάλογος και προσέγγιση μεταξύ των δύο χωρών. Τότε φτάσαμε πολύ κοντά στην επίλυση και του Κυπριακού, αλλά και στη διευθέτηση του θέματος της υφαλοκρηπίδας». Μάλιστα: «Όταν μιλούσαμε μαζί με την Τουρκία και συνεργαζόμασταν για την ειρήνη στην περιοχή, είτε στα Βαλκάνια είτε στη Μέση Ανατολή, μας άκουγαν πολύ περισσότερο από ό,τι όταν ήμασταν μόνες, είτε η Ελλάδα είτε η Τουρκία». Κι όπως λέει χαρακτηριστικά «πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν είναι ο ελληνικός λαός ή ο τουρκικός που θέλει πόλεμο. Γι’ αυτό πρέπει να ενδυναμώσουμε και τη διπλωματία των πολιτών».
«Κάναμε το χρέος μας – Τιμωρητική η Γερμανία»
Ο πρώην πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στα επώδυνα χρόνια της οικονομικής κρίσης, την οποία κλήθηκε να διαχειριστεί για δύο χρόνια ως πρωθυπουργός αλλά και στον ρόλο της Γερμανίας. «Αντί για αλληλεγγύη στην Ευρώπη, για την οποία μίλησε ο Όλαφ Σολτς και στο Συνέδριο των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, υπήρχε τότε η τιμωρητική αντίληψη και η λιτότητα, που έβλαψε τόσο τις χώρες που προσπαθούσαν να προσαρμοστούν όσο και την Ευρώπη με την παρατεταμένη ύφεση». Η Ευρώπη, σύμφωνα με τον τον Γιώργο Παπανδρέου, άργησε να κατανοήσει ότι έπρεπε να πράξει ενωμένη ‘whatever it takes’, κατά τη ρήση του Μάριο Ντράγκι, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις αγορές. Το έκανε βέβαια, όπως λέει, στη συνέχεια της ευρωκρίσης, έπειτα με την πανδημία, πρόσφατα απέναντι στον πόλεμο στην Ουκρανία. «Αυτό πρέπει να κάνει και τώρα για με το ενεργειακό.»
Σε ερώτηση σχετικά με το αν θα ενεργούσε ο ίδιος διαφορετικά την κρίσιμη περίοδο της πρωθυπουργικής θητείας του (2009-2011) απαντά: «Εμείς κάναμε και με το παραπάνω αυτό που χρειαζόταν. Αυτό που δεν υπήρχε τότε, ήταν ένα δυνατό τείχος απέναντι στην κερδοσκοπία των αγορών. Αυτό ήρθε μετά την κυβέρνησή μου (…) Δυστυχώς η τότε γερμανική πολιτική ήταν τιμωρητική, τιμωρούσε τη λάθος κυβέρνηση και έναν λαό που ουσιαστικά δεν είχε ευθύνες (…) Κάναμε το χρέος μας. Πιστεύω έμαθε η Ευρώπη, έστω και στις πλάτες μας. Μακάρι να κάνει πράξη αυτά τα μαθήματα από δω και πέρα, γιατί μόνο μια ισχυρή Ευρώπη μπορεί να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις».
«Δεν πρέπει να κερδίσει η Ρωσία του Πούτιν»
Ο πρώην πρωθυπουργός πιστεύει ότι δεν πρέπει να κερδίσει η Ρωσία του Πούτιν γιατί «θα ήταν ένας κακός οιωνός σε διεθνές επίπεδο, ότι δηλαδή μπορεί ο πόλεμος να είναι χρονοβόρος αλλά εν τέλει κάτι θα κερδηθεί (εδαφικά). Αυτό θα μπορούσε να δώσει το μήνυμα και σε άλλους αυταρχικούς ηγέτες, που μπορεί να έχουν επίσης επεκτατικές βλέψεις». Ο ίδιος θεωρεί πάντως ότι ακόμη και τώρα πρέπει να μπει μπροστά η διπλωματία με εμπλοκή του ΟΗΕ και της ΕΕ, ελπίζοντας ότι δεν έχει χαθεί ο χρόνος για μια διευθέτηση με ειρηνικά μέσα. Ως προς την πυρηνική απειλεί εκτιμά ότι και μόνο η συζήτηση και τα πυρηνικά όπλα είναι απαράδεκτη για την ανθρωπότητα. «Όχι μόνο δημιουργεί φόβους αλλά ενθαρρύνει πυρηνικές δυνάμεις ή δυνάμεις χωρίς πυρηνικά όπλα να θεωρούν ότι αποτελεί μέσο πίεσης ή εξαναγκασμού ώστε να πετύχουν τους στόχους τους, με κίνδυνο κάποια στιγμή η ανθρωπότητα να βρεθεί αντιμέτωπη με τον όλεθρο κι έναν πυρηνικό πόλεμο».
