Κλιμάκωση στο διπλωματικό πεδίο επιχειρεί αυτή τη φορά η Μόσχα, η οποία ανακοίνωσε χθες την αποχώρησή της από τη συμφωνία με την Ουκρανία για τη διατήρηση ασφαλούς διαδρόμου τροφοδοσίας του πλανήτη με σιτηρά, εξέλιξη που φέρνει πιο κοντά από ποτέ μια διεθνή, επισιτιστική κρίση. Παρότι η συμφωνία είχε τεθεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, διασφαλίζοντας τον ασφαλή ανεφοδιασμό και απόπλου πλοίων φορτωμένων με εκατοντάδες τόνους ουκρανικών σιτηρών, το Κρεμλίνο, παρόλα αυτά, σκλήρυνε απότομα χθες τη στάση του, εργαλειοποιώντας την τροφή για εκατομμύρια πολίτες σε όλο τον κόσμο.
Η άκρη του νήματος της επιθετικής, αυτής, κίνησης από πλευράς της Ρωσίας εντοπίζεται στις κατηγορίες που εξαπέλυσε η Μόσχα κατά του Λονδίνου, λέγοντας πως το βρετανικό ναυτικό ήταν αυτό που ανατίναξε τους αγωγούς Nord Stream, τινάζοντας παράλληλα στον αέρα και τους όποιους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Ευρώπης. Παρότι το Λονδίνο αρνείται κάθε μορφής ανάμειξη, η ρωσική πλευρά επιμένει πως το προσωπικό του βρετανικού ναυτικού ανατίναξε τους δύο αγωγούς, όπως και ότι μέλη του ίδιου σώματος συμμετείχαν στην τελευταία επίθεση με drones στην Κριμαία, κατηγορίες, ωστόσο, που δε συνοδεύτηκαν από την παράθεση σχετικών στοιχείων.
Όπως διατείνεται το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, το βρετανικό ναυτικό κρύβεται πίσω από τις εκρήξεις στους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream τον περασμένο μήνα, με το Λονδίνο να χαρακτηρίζει τον ισχυρισμό ως ψευδή και αποπροσανατολιστικό, καθώς αποσπά στην τρέχουσα συγκυρία την προσοχή του παγκόσμιου κοινού από τις δεινές αποτυχίες του στρατού της Ρωσίας. Επιπλέον, η Μόσχα μολονότι δεν παρείχε τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία, επέμεινε στην άποψη ότι «Βρετανοί ειδικοί» έβαλαν κατά της ίδιας και προχθές, με επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη της Ουκρανίας σε πλοία του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας στην Κριμαία. Παρά το αιφνίδιο της κατάστασης, το Κρεμλίνο υποστήριξε ότι οι επιτιθέμενες δυνάμεις απωθήθηκαν σε μεγάλο βαθμό από ρωσικές, με μικρές ζημιές σε ένα ρωσικό ναρκαλιευτικό.
«Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, εκπρόσωποι αυτής της μονάδας του βρετανικού Πολεμικού Ναυτικού συμμετείχαν στον σχεδιασμό, την παροχή και την υλοποίηση μιας τρομοκρατικής επίθεσης στη Βαλτική Θάλασσα στις 26 Σεπτεμβρίου φέτος – ανατινάζοντας τους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream 1 και Nord Stream 2» ανέφερε χαρακτηριστικά το Υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας, με την Μεγάλη Βρετανία να απαντά πως «για να μειώσει τον καταστροφικό χειρισμό της παράνομης εισβολής στην Ουκρανία, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας καταφεύγει σε ψευδείς ισχυρισμούς επικής κλίμακας», καταλήγοντας πως «αυτή η επινοημένη ιστορία, λέει περισσότερα για επιχειρήματα που διεξάγονται μέσα στη ρωσική κυβέρνηση παρά για τη Δύση».
Υπενθυμίζεται ότι αμφότερες οι Σουηδία και Δανία έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως οι τέσσερις διαρροές στους αγωγούς προήλθαν από εκρήξεις, αλλά ούτε οι επικεφαλής των δύο χωρών, ούτε ο Γ.Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλντενμπεργκ, έχουν κατονομάσει τους υπαίτιους των εκρήξεων. Στον αντίποδα, το Κρεμλίνο επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία πως «η ευθύνη της Ρωσίας για τη ζημιά ήταν ανόητη», θεωρώντας πως αυτή που είχε ισχυρά κίνητρα για το χτύπημα είναι η Ουάσιγκτον, καθώς θέλει να πουλήσει υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) στην Ευρώπη.
Στο μωσαϊκό της ρωσο-βρετανικής διένεξης για τους αγωγούς Nord Stream προστέθηκε, κατά την Μόσχα, και η επίθεση ουκρανικών δυνάμεων τα ξημερώματα του περασμένου Σαββάτου σε πλοία του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας στη Σεβαστούπολη της Κριμαίας, στην κατεξοχήν ρωσική ναυτική βάση της περιοχής. Κατά τους ισχυρισμούς του ρωσικού υπουργείου Άμυνας, «εννέα επανδρωμένα εναέρια οχήματα και επτά αυτόνομα θαλάσσια μη επανδρωμένα αεροσκάφη συμμετείχαν στην επίθεση», συμπληρώνοντας πως «η προετοιμασία αυτής της τρομοκρατικής ενέργειας και η εκπαίδευση των στρατιωτών του ουκρανικού 73ου Ειδικού Κέντρου Ναυτικών Επιχειρήσεων πραγματοποιήθηκε υπό την καθοδήγηση Βρετανών ειδικών που βρίσκονται στην πόλη Ochakiv». Επιπρόσθετα, η Μαρία Ζαχάροβα, εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, δήλωσε ότι η Μόσχα θα προσφύγει στον ΟΗΕ, για «μια σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων που διαπράχθηκαν κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας στη Μαύρη και τη Βαλτική Θάλασσα, συμπεριλαμβανομένης της εμπλοκής της Βρετανίας σε αυτές».
Βρώσιμα… αντίποινα
Ως εκ τούτου, η Μόσχα μπλόκαρε χθες, ενεργοποιώντας μια δέσμη από αντίποινα, την μεταφορά ουκρανικών σιτηρών στη Μαύρη Θάλασσα, αποχωρώντας από τη συμφωνία εξαγωγών τους, για να ακολουθήσει διεθνής κατακραυγή.
Ειδικότερα, τα στοιχεία των ουκρανικών Αρχών δείχνουν ότι 218 πλοία με αντικείμενο την εξαγωγή σιτηρών είχαν μπλοκαριστεί τελείως χθες, όπως και ότι 22 ανεφοδιάστηκαν με σιτηρά, χωρίς να καταφέρουν να εξέλθουν από τα λιμάνια, ενώ 101 πλοία αναμένουν τις απαραίτητες επιθεωρήσεις.
Το ΝΑΤΟ κάλεσε την Μόσχα να ανακαλέσει την απόφασή της κι ενώ, στο ενδιάμεσο, η Ρωσία προανήγγειλε επαφές με την Τουρκία και τον ΟΗΕ «σύντομα» για τη συμφωνία για τα σιτηρά, όπως μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS, επικαλούμενο τον υφυπουργό Εξωτερικών Αντρέι Ρουντένκο, με έναν όμως αστερίσκο. Συγκεκριμένα, η ρωσική πλευρά τόνισε ότι η επανέναρξη των συνομιλιών προϋποθέτει ότι θα έχουν αποσαφηνιστεί όλες οι συνθήκες γύρω από την «επίθεση της Ουκρανίας» στον στόλο της στη Μαύρη Θάλασσα, όπως και ότι θα πραγματοποιηθεί συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Ακαριαία υπήρξε η αντίδραση της Ουκρανίας, καθώς το Κίεβο κατήγγειλε ότι η Μόσχα συνδέει την αναστολή της συμφωνίας με την υποτιθέμενη επίθεση στην Κριμαία ως «ψεύτικο πρόσχημα», ζητώντας να ασκηθεί πίεση για να διασφαλιστεί ότι η Ρωσία «θα δεσμευτεί ξανά στις υποχρεώσεις της».
Υπό το βάρος των εξελίξεων, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε ότι «ανησυχεί βαθιά» για την απόφαση της Ρωσίας, ενώ οι Βρυξέλλες κάλεσαν τη Ρωσία να ανακαλέσει την απόφασή της, κατηγορώντας τη Μόσχα ότι θέτει σε κίνδυνο τις οδούς εφοδιασμού, αντί να διευκολύνει την αντιμετώπιση της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης που προκλήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Αντιδράσεις καταγράφηκαν και στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είπε ότι η κίνηση είναι «καθαρά εξωφρενική» και θα αυξήσει την πείνα. «Οποιαδήποτε ενέργεια της Ρωσίας να διακόψει αυτές τις κρίσιμες εξαγωγές σιτηρών είναι ουσιαστικά μια δήλωση ότι οι άνθρωποι και οι οικογένειες σε όλο τον κόσμο πρέπει να πληρώσουν περισσότερα για φαγητό ή να πεινάσουν», δήλωσε, με τη σειρά του, και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν.
Σχολιάζοντας τις εξελίξεις, «πρόκειται για μια εντελώς διαφανή προσπάθεια της Ρωσίας να επιστρέψει στην απειλή μεγάλης κλίμακας λιμού για την Αφρική, για την Ασία», είπε ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντιμίρ Ζελένσκι σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, καλώντας σε μια ισχυρή απάντηση από τον ΟΗΕ, αλλά και την εκδίωξη της Ρωσίας από τους G20.
