Ο διογκωμένος πληθωρισμός δεν εξαντλεί μόνο την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών αλλά επιβαρύνει και τους ελεύθερους επαγγελματίες, καθώς από την 1η Ιανουαρίου 2023 θα δουν τις ασφαλιστικές εισφορές τους να αυξάνονται ακολουθώντας τη διακύμανση του τιμαρίθμου.
Ειδικότερα, εφόσον ο πληθωρισμός κλείσει σε ετήσια βάση το 2022 κοντά στο 9%, η χαμηλότερη ασφαλιστική κατηγορία των 210 ευρώ σήμερα θα διαμορφωθεί στα 229 ευρώ (+19 ευρώ), ενώ η 6η και υψηλότερη θα ανέλθει στα 616 ευρώ, από 566 που είναι σήμερα (+50 ευρώ).
Αν και υπήρχαν αντιδράσεις από τους φορείς των ελεύθερων επαγγελματιών (οικονομολόγοι, δικηγόροι, επαγγελματικό επιμελητήριο), οι οποίοι ζήτησαν να παγώσει η διάταξη του νόμου 4670/2020 που συνδέει το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών με τη διακύμανση του πληθωρισμού του προηγούμενου έτους, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας είναι κατηγορηματική ότι η αύξηση θα εφαρμοστεί.
Σύμφωνα με το υπουργείο, οι εισφορές πρέπει να αυξηθούν για τους εξής λόγους:
1. Το 75% των ελεύθερων επαγγελματιών είναι ενταγμένο στη χαμηλότερη ασφαλιστική κατηγορία, που σήμερα αντιστοιχεί σε 210 ευρώ. Αν ο πληθωρισμός κλείσει στο 9%, από το νέο έτος το ποσό θα αυξηθεί στα 228,9 ευρώ. Μια αύξηση 18,9 ευρώ, σύμφωνα με το υπουργείο και τον ΕΦΚΑ, δεν είναι υπερβολικό ποσό ώστε να επιβαρύνει υπέρμετρα τους επαγγελματίες.
2. Η ασφαλιστική εισφορά για τους μισθωτούς, η οποία επιβαρύνει τους εργοδότες, είναι κατά 20% υψηλότερη από την εισφορά των ελεύθερων επαγγελματιών. Αν μάλιστα αυξηθεί ο κατώτατος μισθός στα 751 ευρώ από την 1η Μαΐου 2023, η παρακράτηση για τους μισθωτούς θα είναι ακόμα μεγαλύτερη και θα εντείνει την ανισότητα.
3. Αν κρατηθούν χαμηλά οι εισφορές, οι επαγγελματίες θα λάβουν αισθητά μικρότερη σύνταξη.
Οι εισφορές
Επομένως η συνολική εισφορά (για τον κλάδο σύνταξης και υγείας) θα διαμορφωθεί το 2023 για την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία στα 228,9 από 210 ευρώ, στη δεύτερη ασφαλιστική κατηγορία στα 274,68 ευρώ από 252, στην τρίτη ασφαλιστική κατηγορία στα 329,18 ευρώ από 302, στην τέταρτη ασφαλιστική κατηγορία στα 395,67 ευρώ από 363, στην πέμπτη ασφαλιστική κατηγορία στα 474,15 ευρώ από 435 και στην έκτη ασφαλιστική κατηγορία στα 616,94 από 566 ευρώ.
Αντίστοιχα οι εισφορές για τους αγρότες θα διαμορφωθούν το 2023 στα 136,25 ευρώ από 125 για την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία, στα 163,5 ευρώ από 150 για τη δεύτερη ασφαλιστική κατηγορία, στα 196,2 ευρώ από 180 για την τρίτη ασφαλιστική κατηγορία, στα 236,53 ευρώ από 217 για την τέταρτη ασφαλιστική κατηγορία, στα 283,4 από 260 ευρώ για την πέμπτη ασφαλιστική κατηγορία και στα 369,51 ευρώ από 339 για την έκτη ασφαλιστική κατηγορία. Από την πλευρά τους οι εκπρόσωποι των ελεύθερων επαγγελματιών τονίζουν ότι το υπουργείο πρέπει να αναστείλει ή να μειώσει το ποσοστό της αύξησης, καθώς, όπως δείχνουν οι έρευνες, το 30% των μη μισθωτών δεν μπορεί καν να πληρώσει τις σημερινές υποχρεώσεις του.
Υπενθυμίζουμε ότι όπως κάθε χρόνο έτσι και το 2023 1,4 εκατομμύριο ελεύθεροι επαγγελματίες θα κληθούν να επιλέξουν ανάμεσα στις έξι, την ασφαλιστική κατηγορία στην οποία επιθυμούν να ενταχθούν. Αυτή η διαδικασία γίνεται συνήθως ηλεκτρονικά στο τέλος Ιανουαρίου, αλλά δεν αποκλείεται εν προκειμένω να καθυστερήσει έως ότου «κλειδώσει» ο πληθωρισμός του 2022. Αν δεν υποβάλουν νέα αίτηση-δήλωση ασφαλιστικής κατηγορίας, θα παραμείνουν στην κατηγορία στην οποία είχαν ενταχθεί για το έτος 2022.
Τι συμφέρει
Σύμφωνα με τους ειδικούς, όσοι παραμείνουν στην κατώτερη ασφαλιστική κατηγορία και έχουν λίγα χρόνια ασφάλισης δεν πρέπει να περιμένουν σύνταξη υψηλότερη από 440 ευρώ. Για να προσδοκούν μια αξιοπρεπή σύνταξη θα πρέπει να διανύσουν πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης και να ενταχθούν τουλάχιστον στην τρίτη ασφαλιστική κατηγορία που αντιστοιχεί σε εισφορά 302 ευρώ για σύνταξη και υγεία. Για παράδειγμα, ελεύθερος επαγγελματίας που έχει διανύσει 30 χρόνια ασφάλισης στην τρίτη ασφαλιστική κατηγορία μπορεί με τα σημερινά δεδομένα να περιμένει σύνταξη ύψους 1.085 ευρώ.
Οι ειδικοί διευκρινίζουν ότι αξίζει τον κόπο να ενταχθεί κανείς στην τρίτη ή και σε υψηλότερη κατηγορία αν τον χωρίζουν από τη σύνταξη τουλάχιστον 10 έτη. Συγκεκριμένα, αν παραμείνει στην 6η ασφαλιστική κατηγορία αντί της δεύτερης για 10 χρόνια, η σύνταξή του θα αυξηθεί κατά 365 ευρώ τον μήνα. Η επιλογή ανώτερης κατηγορίας για μικρό χρονικό διάστημα δεν οδηγεί σε αισθητή διαφορά στη σύνταξη. Για παράδειγμα, αν ενταχθεί ο ελεύθερος επαγγελματίας στην πέμπτη ασφαλιστική κατηγορία για δύο έτη δεν θα κερδίσει πάνω από 20 ευρώ στη σύνταξη.
