Όποιος κάνει το λάθος ν’ αναζητήσει στηρίγματα έξω από τον κεντρικό κορμό της ίδιας του
της ύπαρξης, έχει ήδη παραχωρήσει κομμάτια ελευθερίας του στα «στηρίγματά» του.
Στην αρχή χάνει τον έλεγχο σε μικρά και επουσιώδη ζητήματα, στη συνέχεια δεν έχει πια λόγο
στα μεγάλα και κομβικά θέματα που καθορίζουν τη ζωή και την ελευθερία του. Καλό θα
είναι να θυμόμαστε ότι η ελευθερία είναι ένα αγαθό το οποίο δεν τεμαχίζεται, δεν
διαιρείται, δεν διαμοιράζεται δεν μπαίνει σε κορσέδες. Ο υπεύθυνος άνθρωπος πρέπει να
είναι και πλήρως ελεύθερος και κυρίως να είναι ελεύθερος να κάνει όσα λάθη τραβάει η
όρεξη του, μέχρι να βρει τον δικό του μοναδικό δρόμο.
Η Αυτοκράτειρα της Αυστρίας και βασίλισσα της Ουγγαρίας, γνωστή και ως Σίσι, η Ελισάβετ
Μαρία Ευγενία γεννήθηκε στο Μόναχο στις 24 Δεκεμβρίου 1837. Ανήκε στον οίκο των
Βίτελσμπαχ και ήταν κόρη του δούκα της Βαυαρίας Μαξιμιλιανού Ιωσήφ και της
πριγκίπισσας Λουδοβίκας της Βαυαρίας. Το 1853 γνώρισε τον 23χρονο εξάδελφό της
Φραγκίσκο Ιωσήφ, αυτοκράτορα της Αυστρίας, ο οποίος γοητεύτηκε από το κάλλος της. Η
Ελισάβετ ήταν μόλις 15 χρονών και μια από τις ομορφότερες πριγκίπισσες της Ευρώπης. Το
ζευγάρι ένα χρόνο αργότερα στη Βιέννη τέλεσε τους γάμους του. Η Ελισάβετ είχε την
μακρότερη θητεία ως Αυτοκράτειρα της Αυστρίας (44 έτη).
Ντροπαλή και εσωστρεφής εκ φύσεως η Ελισάβετ βρήκε την προσαρμογή στο αυστηρό και
αποπνικτικό περιβάλλον του Ανακτόρου Χόφμπουργκ. Δέκα μόλις μήνες μετά το γάμο της
γέννησε την πρώτη της κόρη, Σοφία. Η πεθερά της όμως βρισκόταν σε συνεχή σύγκρουση
μαζί της, με αποτέλεσμα η αυτοκράτειρα να παρουσιάζει νευρικές διαταραχές, κληρονομιά
από τους προγόνους της, τους Βίτελσμπαχ.
Η γέννηση του Ροδόλφου του πολυπόθητου διαδόχου, αύξησε την επιρροή της Ελισάβετ
στην Αυλή, ενώ η ίδια ήταν πλέον πολιτικά ώριμη και εξέφραζε φιλελεύθερες τάσεις κυρίως
όσον αφορούσε το ζήτημα των Ούγγρων. Η επιβεβλημένη απαγόρευση της ενασχόλησής
της με τη διαπαιδαγώγηση του γιου της ώθησε τη νεαρή μητέρα σε σύγκρουση με το
παλάτι. Η Ελισάβετ ως αυτοκράτειρα της Αυστρίας ήταν αγαπητή στους υπηκόους της,
αλλά συχνά προκαλούσε την αντιπάθεια της υψηλής κοινωνίας της Βιέννης με την
περιφρόνηση που έδειχνε στους κανόνες του αυλικού πρωτοκόλλου. Οι Ούγγροι τη
λάτρευαν, κυρίως για την επίτευξη του Αυστροουγγρικού Συμβιβασμού του 1867, χρονιά
που στέφθηκε και βασίλισσα της Ουγγαρίας. Πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής της στο
Γκέντερλε στα βόρεια της Βουδαπέστης, ο ενθουσιασμός της, όμως, για την Ουγγαρία ήταν
πρόκληση για τους γερμανικής καταγωγής κατοίκους της αυτοκρατορίας των Αψβούργων.
Μετά τη γέννηση της κόρης της Μαρία Βαλερία, η Ελισάβετ ουσιαστικά εγκατέλειψε τη ζωή
στο παλάτι και αφιέρωσε το χρόνο της στα ταξίδια. Το 1890 δημιούργησε την αγαπημένη
της έπαυλη στην Κέρκυρα, την οποία ονόμασε Αχίλλειον προς τιμήν του ομηρικού ήρωα
που θαύμαζε. Αγαπούσε την ιστορία, τη φιλοσοφία και τη λογοτεχνία, λάτρευε όμως την
ποίηση, ιδιαίτερα τον Χάινριχ Χάινε, στον οποίο βρήκε έμπνευση για τα δικά της ποιήματα
τα οποία έγραφε στο κρυφό της ημερολόγιο.
Στις 30 Ιανουαρίου 1889 ο γιος της και διάδοχος του αυστριακού θρόνου Ροδόλφος και η
ερωμένη του Μαρία Βετσέρα αυτοκτόνησαν στο κυνηγετικό περίπτερο του Μάιερλινγκ. Η
τραγωδία αυτή ήταν ένα τεράστιο χτύπημα για την Ελισάβετ από το οποίο δεν συνήλθε
ποτέ.
Στις 10 Σεπτεμβρίου 1898 κι ενώ βρισκόταν στην παραλία της Γενεύης δολοφονήθηκε από
τον Ιταλό αναρχικό. Η αντισυμβατική ζωή και η αινιγματική και εκκεντρική προσωπικότητα
της Ελισάβετ συνέβαλαν στη δημιουργία ενός μύθου γύρω από το άτομό της, ήδη από τα
πρώτα χρόνια της ως αυτοκράτειρας, ενώ η δολοφονία της ενίσχυσε το μυστήριο γύρω από
αυτήν.
Στον «Κορσέ» βρισκόμαστε στις Παραμονές των Χριστουγέννων του 1877 η αυτοκράτειρα
Σίσι κλείνει τα 40 χρόνια της εναγωνίως προσπαθεί να διατηρήσει την εικόνα της πιο
όμορφης, λεπτής και λαμπερής πριγκίπισσας της Ευρώπης.
-Πιο σφιχτά, πιο σφιχτά, ακόμα πιο σφιχτά, προστάζει η αυτοκράτειρα την καμαριέρα της,
μέχρι ο κορσές να την δείχνει όπως ήταν έφηβη, μέχρι ο κορσές να πνίξει και την
παραμικρή ατέλεια του κορμιού της, να αφανίσει και την παραμικρή ικμάδα ελευθερίας
που υπάρχει γύρω της, μέχρι που ο κορσές να πνίξει κάθε στοιχείο γυναικείας αξιοπρέπειας
που υποφώσκει εντός της.
Ο σύζυγος της Σίσι, Φραγκίσκος Ιωσήφ μπορεί να αγαπά την πριγκίπισσα αλλά με έναν
άρρωστο, κτητικό τρόπο που δεν αφήνει την όμορφη αυτοκράτειρα να ανασάνει, και αυτός
ο τρόπος είναι που σβήνει κάθε ακτίδα ανεξάρτητης βούλησης που λάμπει ακόμα μέσα της.
Ο Αυτοκράτορας απευθυνόμενος στην Ελισάβετ βάζει τα πράγματα στη θέση τους:
-Καθήκον μου είναι να ελέγχω τη μοίρα της Αυτοκρατορίας μας.
Δικό σου καθήκον σου είναι απλώς να παρίστασαι.
Αλλά η Σίσι και τα πράγματα και τη θέση τους, σκοπεύει να τα αλλάξει με κάθε κόστος.
Η αυτοκράτειρα ταξιδεύει αδιάκοπα, προσπαθεί με κάθε τρόπο να ζωντανέψει παλιές
φιλίες και ημιτελείς έρωτες, ψάχνει τρόπους να μάθει πράγματα διαβάζει ιστορία, μελετά
φιλοσοφία, ασχολείται με τη λογοτεχνία και κυρίως την ποίηση, γράφει και η ίδια δικά της
ποιήματα αλλά κάνει και κινηματογραφικά άλματα μέσω της σκηνοθέτιδας Μαρί Κρόιτσερ
μέχρι και «τροποποιημένους» Rolling Stones ακούει. Ακούγεται το "As tears go by"
κάμποσα χρόνια πριν το εμπνευστούν οι δημιουργοί του και η Σίσι βουλιάζει στη θλίψη
μέσα στο χρυσό κλουβί της.
Τα πλούτη μου δεν μπορούν ν' αγοράσουν τα πάντα
Θέλω ν' ακούω τα παιδιά να τραγουδάνε
Το μόνο που ακούω είναι ο ήχος
της βροχής που πέφτει στο έδαφος
Κάθομαι και κοιτάζω
Καθώς ρέουν τα δάκρυα
Η Μαρί Κρόιτσερ, η σκηνοθέτις του «Κορσέ» είναι γεννημένη στο Γκρατς, είναι μία από τις
πιο σημαντικές και καταξιωμένες δημιουργούς της Αυστρίας. Η πρώτη της ταινία μεγάλου
μήκους, το The Fatherless (2011), συμμετείχε και βραβεύτηκε σε πολλά φεστιβάλ, μεταξύ
άλλων και στην Μπερλινάλε το 2011, στην κατηγορία Panorama Special.
Η Μαρί Κρόιτσερ είναι βέβαιο ότι είχε πολλά ζητήματα να επιλύσει δημιουργώντας τον
Κορσέ της, όμως μια πρόκληση έμοιαζε ανυπέρβλητη κι αυτή ήταν η τριλογία "Sissi" (1955-
7) στην οποία τη θλιμμένη πριγκίπισσα υποδύεται με θαυμαστό τρόπο η Ρόμι Σνάιντερ. Η
Μαρί Κρόιτσερ δεν προσπαθεί να ανταγωνιστεί τη μυθική τριλογία, δεν αποπειράται καν να
την προσεγγίσει, διασχίζει διαγώνια τη μυθική "Sissi" του 1955 και δημιουργεί μια
αντισυμβατική ταινία εποχής, κονιορτοποιώντας κανόνες που δεν την εξυπηρετούσαν,
συνήθειες που θα την εγκλώβισαν σε περίτεχνους και κενούς ακαδημαϊσμούς, πλαίσια που
θα δημιουργούσαν ένα αστραφτερό κλουβί που θα φυλάκιζαν τη δημιουργικότητα της
Μαρί Κρόιτσερ, όπως οι τίτλοι και οι τιμές την σπουδαία ηρωίδα της. Αρωγός σ’ αυτή την
προσπάθεια έρχεται η υπέροχη λεπτεπίλεπτη ερμηνεία της Βίκι Κριπς με Βραβείο
Γυναικείας Ερμηνείας στο τμήμα «Ένα Κάποιο Βλέμμα» του Φεστιβάλ Καννών. Η ταινία
πήρε Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στο Φεστιβάλ του Λονδίνου και είναι η επίσημη
υποψηφιότητα της Αυστρίας για το Οσκαρ Καλύτερης Διεθνούς Ταινίας 2023. Βασικά
εργαλεία στα χέρια της Κρόιτσερ για την επίτευξη του πολύ καλού αποτελέσματος είναι το
χιούμορ, οι ιστορικές ανατροπές, η ανυπότακτη επεξεργασία των δεδομένων, η
υπονομευτική διαχείριση των συμβόλων και η κριτική επίθεση σε όλο το σύστημα των
εξουσιαστικών μηχανισμών της Αυτοκρατορικής Αυλής. Γιατί όπως έλεγε και ο Όσκαρ
Ουάιλντ «Κάθε εξουσία είναι εντελώς ταπεινωτική. Εξευτελίζει τόσο εκείνον που την ασκεί
όσο κι εκείνον που την υφίσταται». Αυτό το γνωρίζει η σκηνοθέτις της ταινίας γι αυτό δεν
περιορίζεται να μας ιστορήσει πόσο καταπιεζόταν η πονεμένη αυτοκράτειρα από τους
κακούς αυλικούς, αλλά στο στόχαστρό της μπαίνει όλο αυτό το τρομερό και αδηφάγο
σύστημα των Αψβούργων και όλοι οι ταπεινωτικοί και ασφυκτικοί κορσέδες που πνίγουν,
με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, τις γυναίκες.
