Ποδαρικό με αιτήσεις για επιδότηση και επιμήκυνση δανείου αναμένεται να κάνουν το 2023 περίπου 40.000-50.000 δανειολήπτες στην ειδική εφαρμογή που θα ανοίξει μετά την Πρωτοχρονιά στην πλατφόρμα του Εξωδικαστικού. Ως αποτέλεσμα των παροτρύνσεων της κυβέρνησης, οι τράπεζες θα διαθέσουν 12-15 εκατ. ευρώ για να επιδοτήσουν άμεσα και επί έναν χρόνο τις δόσεις περίπου 30.000 δανειοληπτών. Αυτοί θα λάβουν επιδότηση από 400-500 ευρώ μεσοσταθμικά ο καθένας, η οποία θα καλύψει το 50% της αύξησης στις δόσεις που πληρώνουν, από τον Ιούλιο και μετά.
Σε αυτή την κατηγορία δικαιούχων, την έκτακτη επιδότηση θα λάβουν οι πλέον ευάλωτοι «πράσινοι» δανειολήπτες, με δάνειο α’ κατοικίας, οι οποίοι θα υποβάλουν αίτηση στην πλατφόρμα με βάση συγκεκριμένα οικονομικά κριτήρια: (α) ετήσιο εισόδημα έως 7.000 ευρώ για άγαμο (βάσει του εκκαθαριστικού του 2022) προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού ή έως 21.000 ευρώ για πολύτεκνους, και (β) ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας έως 180.000 ευρώ.
Στους παραπάνω θα προστεθούν και «πράσινοι» δανειολήπτες των οποίων τα δάνεια έχουν εκχωρηθεί από τις τράπεζες σε funds.
Ρυθμίσεις… μόνο για συνεπείς
Εκτός από τους δικαιούχους που θα επιλεγούν με βάση τα στενά αυτά εισοδηματικά κριτήρια, άλλη μια κατηγορία ωφελουμένων αποτελούν και πολλές χιλιάδες άλλοι δανειολήπτες οι οποίοι, παρά τις δυσκολίες, «τα φέρνουν βόλτα» ακόμα και τώρα με τις πληρωμές των δόσεών τους. Οι τράπεζες ανοίγουν παράθυρο και για επιμήκυνση χρέους με περισσότερες (έως 240) αλλά αισθητά χαμηλότερες μηνιαίες δόσεις -κοντά στο ισπανικό μοντέλο- ακόμα και σε όσους έχουν ήδη πετύχει άλλη ρύθμιση δανείου μέσω του Εξωδικαστικού, πριν αρχίσει το «ράλι» ανόδου στα επιτόκια.
Για πρώτη φορά έτσι οι τράπεζες προσφέρουν στήριξη και λύσεις σε δανειολήπτες που δεν έχουν αφήσει τα δάνειά τους να «κοκκινίσουν». Απαράβατος κανόνας γι’ αυτά τα μέτρα στήριξης θα είναι να μην έχει καθυστερήσει καμία δόση πάνω από 90 ημέρες, το πολύ. Το ίδιο θα ισχύσει και για ρυθμίσεις που οι τράπεζες θα αρχίσουν πλέον όλο και περισσότερες να προσφέρουν, σε δάνεια με ελβετικό φράγκο.
Πώς θα λειτουργήσει
Το σχέδιο των τραπεζών προβλέπει την επιδότηση του 50% της επιβάρυνσης της μηνιαίας δόσης από την αύξηση των επιτοκίων της ΕΚΤ. Ο υπολογισμός της επιβάρυνσης θα γίνει με ημερομηνία αναφοράς την 1η Ιουλίου 2022 και οι δικαιούχοι θα επιδοτούνται με το 50% της διαφοράς κάθε τρέχουσας δόσης.
Για παράδειγμα, σε στεγαστικό δάνειο ύψους 70.000 ευρώ, με αρχικό επιτόκιο 3% και διάρκεια αποπληρωμής τα 15 έτη, η δόση άγγιζε τον περασμένο Ιούλιο τα 487 ευρώ. Μετά και την αύξηση επιτοκίων που ανακοίνωσε ήδη την Πέμπτη η ΕΚΤ, αλλά και την επικείμενη στις αρχές του 2023 η δόση θα φτάνει πλέον στα 567 ευρώ/μήνα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση προκύπτει επιβάρυνση 80 ευρώ τον μήνα ή 960 ευρώ τον χρόνο, η οποία καλύπτεται κατά 50% από τις τράπεζες, με την επιδότηση εκ μέρους τους να φτάνει στα 480 ευρώ/μήνα.
Για δάνειο σε μικρότερα ποσά ή μεγαλύτερη διάρκεια αποπληρωμής η επιδότηση μπορεί να κυμαίνεται από 360-400 ευρώ τον χρόνο, ενώ για δάνεια 100.000 ευρώ και άνω η επιδότηση φτάνει (ή ξεπερνά) στα 550 ή και 600 ευρώ.
Από τη ρύθμιση αυτή εξαιρούνται πάντως:
■ οι κόκκινοι δανειολήπτες,
■ συνεπείς δανειολήπτες με εισόδημα που ξεπερνά τα 600 ευρώ τον μήνα,
■ πράσινα δάνεια σταθερού επιτοκίου που, κατά τεκμήριο, είναι και πιο «αλμυρά» από τα κυμαινόμενα, αλλά και δεν επωφελήθηκαν ποτέ από τις μειώσεις των επιτοκίων όλα τα προηγούμενα χρόνια
Μάχη για επιτόκια και χρεώσεις
Αν και αυτά ήταν μόνο τα άμεσα αποτελέσματα της διαπραγμάτευσης του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα, δυσκολότερα φαίνεται πως είναι τα πράγματα στα άλλα μέτωπα που άνοιξε η κυβέρνηση με τους τραπεζίτες.
Εκεί φαίνεται πως κρατούν πολύ μεγάλες αντιστάσεις, φτάνοντας μάλιστα κάποιοι στο σημείο, να πουν στον υπουργό (και όχι μόνο μία φορά μάλιστα) «καλύτερα να μας βάλετε έκτακτο φόρο στα κέρδη»!
Ειδικά για την αύξηση στα επιτόκια καταθέσεων και το «κούρεμα» στις προμήθειες επί των τραπεζικών συναλλαγών φαίνεται πως θα χρειαστεί δρόμος πολύς και θα περάσουν ακόμα και μήνες ίσως, για να φανεί κάποια αισθητή πρόοδος.
Το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των νέων και παλιών καταθέσεων κινείται στο 1/20 του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Σε συνδυασμό με τον πληθωρισμό 9%-10% που «τρώει» το κεφάλαιο, τα επιτόκια απέχουν παρασάγγας από εκείνα που προσφέρουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες.
Και στις χρεώσεις όμως οι ελληνικές τράπεζες απέχουν πολύ από τον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό. Ενδεικτικά, για μεταφορά 4.000 ευρώ σε ξένη τράπεζα, μια ελληνική χρεώνει 29 ευρώ. Αλλά για να επιστρέψει το ίδιο ποσό στην ελληνική, η ξένη τράπεζα δεν χρεώνει απολύτως τίποτα!
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν κρατήσει μηδενικές προμήθειες για πληρωμές μέσω IRIS, ωστόσο συνολικά από τις υπόλοιπες προμήθειες βγάζουν μεσοσταθμικά 1,3 δισ. ευρώ κάθε χρόνο, κυρίως από τις χρεώσεις στα εμβάσματα.
Χρεώσεις ισχύουν, επίσης, και για συναλλαγές σε ΑΤΜ άλλης τράπεζας έως και 2,5 ευρώ, για πληρωμή λογαριασμών ενέργειας ή τηλεφωνίας έως 50 λεπτά ή και 1 ευρώ, για ανανέωση χρεωστικής κάρτας κάθε φορά που λήγει, ύψους 5 ή 6 ευρώ κ.λπ.
