Στη Μύκονο, όπου η τιμή ζώνης φτάνει τα 5.900 ευρώ, η φημισμένη παραλία της Ψαρούς ενοικιάζεται με 80 ευρώ το τετραγωνικό. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει στη Σαντορίνη, στην Πάρο στη Σίφνο κ.α. Οι κάτοικοι στα κοσμοπολίτικα νησιά πληρώνουν φόρους με αντικειμενικές αξίες χιλιάδων ευρώ, ενώ η απλή χρήση του αιγιαλού παραχωρείται αντί πινακίου φακής!
Παρά το γεγονός ότι η διαδικασία παραχώρησης του αιγιαλού εκσυγχρονίστηκε με τις ηλεκτρονικές δημοπρασίες, οι τιμές με τις οποίες παραχωρούνται οι παραλίες δεν έχει αλλάξει. Οι ίδιοι επιχειρηματίες κάθε χρόνο ενοικιάζουν σε πολύ χαμηλές τιμές τις παραλίες όπου έχουν εγκαταστήσει την επιχείρησή τους και καλύπτουν το μίσθωμα με τζίρους… λίγων ημερών!
Ειδικά για φέτος η παραχώρηση της παραλίας στις τουριστικές επιχειρήσεις έγινε με μειωμένο τίμημα, στο 65% αυτού που είχε συμφωνηθεί αρχικά! Να σημειωθεί ότι πέρυσι το μειωμένο τίμημα ήταν στο 60% και το 2020 στο 40%, λόγω των συνθηκών της πανδημίας. Για παράδειγμα, ένα κομμάτι 140 τ.μ. από την παραλία της Ψαρούς δόθηκε στην επιχείρηση που είναι εγκατεστημένη εκεί με λίγο περισσότερα από 7.000 ευρώ (140 τ.μ. x €80 = €11.200 x έκπτωση 65% = €7.280).
Από το 2023 όλα θα αλλάξουν. Αυτό τουλάχιστον φιλοδοξεί το υπουργείο Οικονομικών που σχεδιάζει να αναπροσαρμόσει τις τιμές παραχώρησης σε παραλίες-«φιλέτα» -και όχι μόνο- μέσα από ένα σύστημα υπολογισμού των τιμών που θα ομοιάζει με τη διαδικασία προσδιορισμού των αντικειμενικών αξιών.
Πρακτικά, δηλαδή, θα καθοριστούν ρεαλιστικές τιμές ζώνης με βάση την προσφορά και τη ζήτηση, αλλά και με έμμεσες τεχνικές (τζίρος, τουριστική κίνηση κ.λπ.). Οι τιμές αυτές θα ισχύουν κατά τη διάρκεια της μίσθωσης, είτε πρόκειται για μίσθωση σε ξενοδοχειακές μονάδες, στην εστίαση, ή για ομπρέλες, είτε για αγροτικές καλλιέργειες, είτε ακόμη και για βιομηχανικούς σκοπούς. Δηλαδή, όπως ισχύουν διαφορετικές τιμές ζώνης στις περιοχές της Ελλάδας ανάλογα με την προσφορά και τη ζήτηση, έτσι θα θεσπιστούν και τιμές ζώνης στον αιγιαλό ανάλογα με την προσφορά και τη ζήτηση στην περιοχή.
Σήμερα, για να αποκτήσει κανείς δικαίωμα χρήσης του αιγιαλού πρέπει να το διεκδικήσει μέσω της ηλεκτρονικής δημοπρασίας (γίνονται κάθε φθινόπωρο), ενώ στα ξενοδοχεία και στην εστίαση γίνεται απευθείας ανάθεση έναντι τιμήματος. Με την εφαρμογή του νέου μοντέλου «αντικειμενικών τιμών ζώνης» το σύστημα θα διαφοροποιηθεί. Θα υπάρχει ελάχιστο τίμημα το οποίο θα προκύπτει από τις τιμές ζώνης και άλλες παραμέτρους που θα προστεθούν στον αλγόριθμο.
Δικαιούχοι παραχώρησης δικαιώματος απλής χρήσης είναι:
- Υφιστάμενες δημοτικές ανώνυμες εταιρείες, εφόσον περιλαμβάνεται στους σκοπούς της για ιδία χρήση και χωρίς δικαίωμα περαιτέρω παραχώρησης.
- Κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα, οργανωμένες τουριστικές κατασκηνώσεις (camping), κέντρα αναψυχής, εκμεταλλευτές αυτοκινούμενου ή ρυμουλκούμενου αναψυκτηρίου (καντίνες).
- Ναυταθλητικά σωματεία αναγνωρισμένα από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, εφόσον προβλέπεται από το καταστατικό τους η άσκηση δραστηριοτήτων, που είναι συναφείς με την εξυπηρέτηση των λουομένων και την αναψυχή του κοινού.
- Επιχειρήσεις θαλάσσιων μέσων αναψυχής, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του Γενικού Κανονισμού Λιμένα.
Επίσης, μέχρι τις 31/10/2022 στα ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια-διαμερίσματα που είναι όμορα προς τον αιγιαλό και την παραλία και τα οποία λειτουργούν νόμιμα μπορεί να παραχωρείται με αντάλλαγμα η απλή χρήση αιγιαλού/παραλίας, χωρίς δημοπρασία.
Πόση έκταση μπορεί να παραχωρείται σε όμορες επιχειρήσεις;
Με βάση τον ισχύοντα νόμο, το ανώτατο όριο μίσθωσης μιας παραλίας είναι 50% της έκτασής της και έως 100% σε περίπτωση ξενοδοχείων επάνω στον αιγιαλό. Το ανώτατο όριο σε εμβαδόν κάθε παραχώρησης της απλής χρήσης αιγιαλού/παραλίας είναι 500 τ.μ.
Δεν ισχύει ο περιορισμός των 500 τ.μ. του εμβαδού κάθε παραχώρησης της απλής χρήσης αιγιαλού/παραλίας για ξενοδοχεία και σύνθετα τουριστικά καταλύματα που δραστηριοποιούνται σε χώρο όμορο του κοινοχρήστου και λειτουργούν νόμιμα.
Ακόμα, εάν στον ίδιο αιγιαλό υπάρχουν περισσότερες παραχωρήσεις για την εκμίσθωση ομπρελών και καθισμάτων, πρέπει το 50% του συνολικού εμβαδού της παραλίας που θα μείνει ελεύθερο να είναι ισοκατανεμημένο σε όλο το μήκος του αιγιαλού, ώστε οι ανεξάρτητοι λουόμενοι να έχουν πρόσβαση στην παραλία από αρκετά σημεία και όχι μόνο από ένα. Οι όμορες επιχειρήσεις στον αιγιαλό πρέπει να αφήνουν ελεύθερη ζώνη τουλάχιστον δύο μέτρων εκατέρωθεν των ορίων τους. Αν η πρόσοψη της επιχείρησης είναι μικρότερη από 6 μέτρα, η ελεύθερη ζώνη μειώνεται κατά 50% εκατέρωθεν των ορίων της. Η δε έκταση της ελεύθερης ζώνης προσμετράται στο εμβαδόν παραχώρησης.
Το σχέδιο για τη δημόσια περιουσία
Ο ευρύτερος σχεδιασμός για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας προβλέπει και άλλες παρεμβάσεις για οικόπεδα, κτίρια και άλλη περιουσία που παραμένει ανεκμετάλλευτη. Αναλυτικότερα, ο σχεδιασμός για το 2023 προβάλει τα εξής:
1. Σύσταση Μητρώου Ακίνητης Περιουσίας (ΜΑΠ) με στόχο την καταγραφή όλης της ακίνητης περιουσίας των φορέων του Δημοσίου. Για οποιαδήποτε μεταβολή οι φορείς είναι υποχρεωμένοι να ενημερώνουν άμεσα το Μητρώο προκειμένου να επικαιροποιείται. Επιπλέον, οφείλουν να παρέχουν κάθε συνδρομή που θα τους ζητηθεί, με σκοπό τόσο την προστασία των ακινήτων τους όσο και τη διαχείριση και την αξιοποίησή τους για το δημόσιο συμφέρον.
2. Εντοπισμός και ακριβής προσδιορισμός της ακίνητης περιουσίας που θα περιέλθει στο υπουργείο Οικονομικών από το Εθνικό Κτηματολόγιο. Με τη βοήθεια εξειδικευμένων τμημάτων ελληνικών πανεπιστημίων ή άλλων δημόσιων ή ιδιωτικών φορέων, οργανισμών, ινστιτούτων κ.λπ. θα σχεδιαστούν τα όρια των νέων δημόσιων ακινήτων που θα προκύψουν.
3. Αξιοποίηση γεωχωρικών δεδομένων για συνεχή καταχώριση των χωρικών μεταβολών των δημόσιων κτημάτων (λόγω ρυμοτομικών αλλαγών, απαλλοτριώσεων, καταπατήσεων κ.ά.), των ακτών (λόγω διαβρώσεων, τεχνικών έργων κ.ά.) και των κοινόχρηστων ζωνών αιγιαλού.
4. Τακτοποίηση των κατεχόμενων και ανταλλάξιμων κτημάτων.
5. Ταχεία εκκαθάριση των σχολαζουσών κληρονομιών, ώστε να μην παραμένουν υποθέσεις εκκρεμείς για μεγάλο χρονικό διάστημα.
6. Ελεγχοι για τα ιδρύματα και κληροδοτήματα ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική υλοποίηση του κοινωνικού έργου και η εκπλήρωση του σκοπού που έχουν αναλάβει καθώς και η επίτευξη της μέγιστης δυνατής δημοσιότητας στις χορηγούμενες από τα ιδρύματα υποτροφίες.
