Η αγορά ακινήτων έχει πάρει τα «επάνω της»… για τα καλά! Το 2022 κλείνει με περίπου 250.000 αιτήσεις για αγοραπωλησίες ακινήτων γονικές παροχές και δωρεές, ενώ για το 2023, υπουργείο Οικονομικών «ποντάρει» σε αυξημένα κατά 40% έσοδα από τους φόρους μεταβίβασης.
Παρά την συνεχιζόμενη ακρίβεια και την ενεργειακή κρίση στα συμβολαιογραφικά γραφεία επικρατεί πανικό από πωλητές, αγοραστές και κάποιος άλλους που σπεύσουν να κάνουν γονικές παροχές ή δωρεές ακινήτων!
Μετά την έκρηξη 90,6% στις γονικές παροχές, 44,5% στις δωρεές και 40,1% στις αγοραπωλησίες ακινήτων που σημειώθηκε το 2021, το «ράλι» συνεχίστηκε και το 2022 με κάποιες εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για περίπου 1.000 αιτήσεις την ημέρα από τους συμβολαιογράφους προς την εφορία, με είτε σε ηλεκτρονική είτε σε έντυπη μορφή.
Με βάση τα ιστορικά στοιχεία των τελευταίων ετών, οι αγοραπωλησίες του 2021 ήταν οι υψηλότερες από το 2010, όταν είχαν πωληθεί συνολικά 117.948 ακίνητα. Το 2011, είχαν υποχωρήσει σε 83.665, ακολουθώντας σταθερά φθίνουσα πορεία έως και το 2014.
Έκτοτε παρατηρείται σταθερή ανάκαμψη του αριθμού των αγοραπωλησιών, αρχικά λόγω της τοποθέτησης κεφαλαίων από ξένους επενδυτές που θέλησαν να επωφεληθούν των χαμηλών τιμών και στη συνέχεια και από Έλληνες αγοραστές ή επενδυτές. Κάπως έτσι, από τα 43.443 ακίνητα που πωλήθηκαν το 2014, το σχετικό νούμερο υπερδιπλασιάστηκε σε 96.662 το 2019, προτού υποχωρήσει το 2020 ένεκα της πανδημίας.
Συνολικά το 2021 οι συμβολαιογραφικές πράξεις (κάθε είδους) που πραγματοποιήθηκαν ανήλθαν σε 727.610 έναντι 619.944 το 2020 παρουσιάζοντας αύξηση κατά 17,4%.
Οι μεταβιβάσεις ακινήτων θα παραμείνουν σε ανοδική τροχιά και το 2023. Ο νέος προϋπολογισμός προβλέπει αύξηση των εισπράξεων από μεταβιβάσεις ακινήτων κατά 40%, καθώς τα έσοδα θα φθάσουν τα 489 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα από αγοραπωλησίες ακινήτων (κατοικίες, επαγγελματικά ακίνητα κ.λπ.) θα φθάσουν τα 369 εκατ. ευρώ, ενώ από τις πωλήσεις οικοπέδων και αγροτεμαχίων τα έσοδα θα ανέλθουν στα 119 εκατ. ευρώ.
Ιδιαίτερα υψηλές είναι και οι εισπράξεις και από τον φόρο κληρονομιών, καθώς και γονικών παροχών και δωρεών. Από τις κληρονομιές το 2023 οι εισπράξεις αναμένεται να φθάσουν τα 177 εκατ. ευρώ, ενώ από τις γονικές παροχές και τις δωρεές – και παρά την αύξηση του αφορολογήτου ορίου στα 800.000 ευρώ για τους συγγενείς πρώτου βαθμού – τα έσοδα θα ανέλθουν στα 45 εκατ. ευρώ. Συνολικά και από τις δύο πηγές εσόδων το Δημόσιο θα εισπράξει 222 εκατ. ευρώ.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και σχετική μελέτη της Alpha Bank όπου τονίζεται πως οι προοπτικές της αγοράς ακινήτων στην Ελλάδα παραμένουν θετικές, καθώς ενισχύονται στον βραχύ χρονικό ορίζοντα μέσω κινήτρων που περιλαμβάνονται στον Προϋπολογισμό του 2023.
Κίνητρα όπως η παροχή επιδοτήσεων για ανακαίνιση και εξοικονόμηση ενέργειας κατοικιών και το πρόγραμμα χαμηλότοκου δανεισμού για αγορά πρώτης κατοικίας από νέους και νέα ζευγάρια έως 39 ετών.
Επιπλέον η αγορά ακινήτων εκτιμάται ότι θα επηρεαστεί θετικά από τις επενδύσεις που αναμένεται να υλοποιηθούν στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας («Ελλάδα 2.0») και αφορούν στην ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων (π.χ. προγράμματα «Εξοικονομώ»), καθώς και στις επενδύσεις που αποσκοπούν στη διαφοροποίηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος μέσω της συστηματικής προώθησης θεματικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού (π.χ. ορεινός, γαστρονομικός, τουρισμός ευεξίας, θαλάσσιος τουρισμός κ.ά.).
Επιπλέον, το πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0» προβλέπει την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων για τη μείωση της πολυπλοκότητας διαδικασιών, μεταξύ άλλων, αναφορικά με τη λήψη πίστωσης, την εγγραφή ακινήτου και τη λήψη άδειας κατασκευής.
Όπως αναφέρουν οι αναλυτές της τράπεζας, υπάρχουν, ωστόσο, και σημαντικές πηγές αβεβαιότητας στο τρέχον περιβάλλον.
Καθώς τα επιτόκια έχουν αυξηθεί τους τελευταίους μήνες, σε συνέχεια και της συσταλτικής πολιτικής που ακολουθεί η ΕΚΤ με σκοπό τη συγκράτηση του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη και σε συνδυασμό με την άνοδο των τιμών των οικοδομικών υλικών, ενδέχεται να επιβραδυνθεί η ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων και η οικοδομική δραστηριότητα στη χώρα μας.
