Ακόμα και αν γλίτωσαν από την πανδημία, από τα τεκμήρια δεν γλίτωσε σχεδόν κανείς. Περίπου 1,8 εκατομμύριο φορολογούμενοι κάθε χρόνο «πιάνονται» στα τεκμήρια, ακόμα και το 2021 που -λόγω COVID- είχαν ανασταλεί!
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία των φορολογικών δηλώσεων που υποβλήθηκαν το 2021 για τα εισοδήματα του 2020, όπως τα δημοσιοποίησε η ΑΑΔΕ:
- 1.748.934 από τα συνολικά 6.529.279 νοικοκυριά (κοινές ή μεμονωμένες φορολογικές δηλώνεις) φορολογήθηκαν όχι για τα εισοδήματα που δήλωσαν, αλλά για όσα υπολόγισε και τους καταλόγισε η εφορία από μόνη της! Ποσοστό 26,8% ή 1 στους 4 φορολογήθηκαν με βάση τα τεκμήρια.
- με βάση τα τεκμήρια, οι φορολογούμενοι αυτοί φορολογήθηκαν για 5,96 δισ. υψηλότερο εισόδημα: ενώ οι ίδιοι δήλωσαν αθροιστικά 3,07 δισ. ευρώ (ή από 1.755 ευρώ κατά μέσο όρον ο καθένας) η εφορία τους φορολόγησε… για 9,03 δισ. ευρώ συνολικά, σαν να είχαν αποκτήσει δηλαδή τριπλάσιο εισόδημα –από περίπου 5.160 ευρώ ο καθένας.
Γιατί συνέβη αυτό, ενώ τα τεκμήρια είχαν ανασταλεί; Διότι ως όρος για την απαλλαγή, είχε τεθεί να μην είχαν «πιαστεί» στα τεκμήρια κατά τα 2 προηγούμενα έτη. Η αναστολή δηλαδή ίσχυσε για όσους είχαν πληγεί λόγω του lockdown στην οικονομία και όχι για όλους. Και επειδή, τόσο το 2018 όσο και το 2019 (πριν από την πανδημία δηλαδή) περίπου 1,8 εκατομμύριο εκκαθαριστικά κάθε χρόνο έβγαιναν βάσει των τεκμηρίων και όχι του δηλωθέντος εισοδήματος, αυτό το πλήθος των φορολογουμένων εξαιρέθηκε αυτομάτως από την αναστολή των τεκμηρίων του 2020 και 2021.
«Πρωταθλητές» των τεκμηρίων αναδεικνύονται οι εισοδηματίες. Ελεύθεροι επαγγελματίες πιάνονται αναλογικά συχνότερα στην «τσιμπίδα» (καθώς αποτελούν και σχετικά μικρότερη ομάδα φορολογουμένων) αλλά μισθωτοί και συνταξιούχοι «μετρούν» πολύ περισσότερα – και πιο μεγάλα- «θύματα» του μέτρου.
Συγκεκριμένα, ανά πηγή εισοδήματος:
- 571.088 μισθωτοί πλήρωσαν φόρο για εισοδήματα 1,320 δισ. ευρώ επιπλέον όσων δήλωσαν (ή περίπου 2.300 ευρώ «έξτρα» εισόδημα ο καθένας τους)
- 542.463 συνταξιούχοι πλήρωσαν φόρο για εισοδήματα 1,56 δισ. ευρώ επιπλέον όσων δήλωσαν (ή «καπέλο» περίπου 2.850 ευρώ επιπλέον ο καθένας τους)
- 389.133 εισοδηματίες πλήρωσαν φόρο για εισοδήματα 1,85 δισ. ευρώ επιπλέον όσων δήλωσαν (ή περίπου 4.750 ευρώ επιπλέον ο καθένας τους)
- 146.292 ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι πλήρωσαν φόρο για εισοδήματα 620 εκατ. ευρώ επιπλέον όσων δήλωσαν, δηλαδή έξτρα εισόδημα λόγω τεκμηρίων μόλις 450 ευρώ επιπλέον ο καθένας τους.
- 99.958 αγρότες φορολογήθηκαν για τεκμαρτό εισόδημα 366,161 εκατ. ευρώ ή 360 ευρώ κατά μέσον όρο ο καθένας
Οι τεκμαρτές δαπάνες που απειλούν να αυξήσουν τη φορολογία των φυσικών προσώπων, είναι οι ακόλουθες:
- κατοικίες: Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της κατοικίας, είτε είναι ιδιόκτητη, είτε με ενοίκιο -ή ακόμα και με δωρεάν παραχώρηση.
- ΙΧ αυτοκίνητα: το τεκμήριο διαμορφώνεται ανάλογα με τα κυβικά εκατοστά και ξεκινάει από 4.000 ευρώ για αυτοκίνητα 1.200 κ.εκ. και άνω.
- δίδακτρα που καταβάλλονται για ιδιωτικά σχολεία και εκπαιδευτήρια.
- δαπάνη για οικιακές βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό.
- σκάφη αναψυχής με βάση το μήκος τους.
- πισίνες ανάλογα με την επιφάνειά τους ή και το αν είναι εξωτερικές ή εσωτερικές.
- δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, εντός του έτους, όπως ακινήτων, αυτοκινήτων, σκαφών αναψυχής και αγαθών μεγάλης αξίας.
- ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης ύψους 3.000 ευρώ για άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο και 5.000 ευρώ προκειμένου για συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση, εφόσον δηλώνεται πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα.
Οι φορολογούμενοι που δηλώνουν χαμηλότερο πραγματικό εισόδημα, από το τεκμαρτό τους, έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν τη διαφορά, επικαλούμενοι εισοδήματα τα οποία είναι αφορολόγητα ή φορολογήσιμα, εισοδήματα προηγουμένων οικονομικών ετών ή με τη λήψη δανείων.
