Ο Καναδάς στέλνει 200 οχήματα μεταφοράς προσωπικού. Η Βρετανία θα δωρίσει 600 πυραύλους. Η Σουηδία δίνει συστήματα πυροβολικού και οπλισμένα οχήματα. Και υλοποιώντας μία από τις μεγαλύτερες δεσμεύσεις τους σε ζητήματα ασφάλειας από την έναρξη του πολέμου, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν την Πέμπτη πως θα στείλουν περίπου εκατό επιπλέον οχήματα μάχης για να βοηθήσουν την Ουκρανία να αποκρούσει την προέλαση των Ρώσων.
Αλλά εκείνο που έως τώρα λείπει από το νέο πακέτο το οποίο θα επικυρώσει το ΝΑΤΟ στην Αεροπορική Βάση Ράμσταϊν της Γερμανίας σήμερα, είναι τα αμερικανικά -και τα γερμανικής κατασκευής, τα οποία οι Ουκρανοί στρατηγοί θεωρούν υψίστης αναγκαιότητας- τανκς, ζήτημα που αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο των συζητήσεων.
Η διαμάχη για το αν καθεμία από τις δύο χώρες θα επιτρέψει τη μεταφορά αρμάτων της στα πεδία των μαχών της Ουκρανίας σιγοβράζει εδώ και μήνες. Αλλά, μετά τη δέσμευση Βρετανών αξιωματούχων πως θα στείλουν μια μονάδα τανκς τύπου Challenger 2 την περασμένη εβδομάδα, οι πιέσεις προς το Βερολίνο και την Ουάσιγκτον να πράξουν σύντομα το ίδιο έχουν αυξηθεί.
Ο Μπεν Μπάρι, ειδικός σε μάχες στρατού ξηράς στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών του Λονδίνου, είπε πως η καμπάνια της Ουκρανίας και των ανατολικοευρωπαϊκών χωρών που συνορεύουν μαζί της με σκοπό να ασκηθεί πίεση, ηχεί ως αντίλαλος ενός διδάγματος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν οι ΗΠΑ προμήθευσαν τους Βρετανούς με τανκς τύπου Sherman για να απωθήσουν τις εχθρικές δυνάμεις σε Ευρώπη και Βόρεια Αφρική.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι στηρίζεται στην ευρεία απήχηση του ίδιου μηνύματος, που δεν είναι άλλο από το «Δώστε μας τα αναγκαία εργαλεία, και θα τελειώσουμε με αυτήν την υπόθεση».
Γιατί τα τανκς είναι τόσο σημαντικά για την Ουκρανία;
Επειτα από μάχες για τον έλεγχο εδαφών στη διάρκεια της περασμένης χρονιάς, αξιωματούχοι υποστηρίζουν πως τα τανκς είναι ζωτικής σημασίας για την απώθηση των ρωσικών δυνάμεων. Στοιχείο που απέκτησε αυξημένη σημασία φέτος τον χειμώνα, με δεδομένο το στενό χρονικό περιθώριο που έχει η Ουκρανία να εκμεταλλευτεί το πλεονέκτημα που διαθέτει, προτού η Ρωσία στείλει ενισχύσεις χιλιάδων νεοσύλλεκτων σε μια αναμενόμενη νέα επίθεση την άνοιξη.
Ο επικεφαλής των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, στρατηγός Βαλέρι Ζαλούζνι, δήλωσε πως οι δυνάμεις του χρειάζονται 300 τανκς των Δυτικών προκειμένου να υπερισχύσουν στις σφοδρές μάχες που μαίνονται σε μικρές και μεγάλες πόλεις στις ανατολικές επαρχίες στα σύνορα των δύο χωρών.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του περασμένου έτους, οι ανατολικοευρωπαϊκές χώρες – μέλη του ΝΑΤΟ δεν έπαψαν να προμηθεύουν την Ουκρανία με τανκς σοβιετικής και ρωσικής κατασκευής, που όμως έχουν εξουδετερωθεί ή καταστραφεί έπειτα από τη διαρκή χρήση τους στα πεδία των μαχών. Η προμήθεια των εξελιγμένων αρμάτων μάχης -που αποτελούν ένα από τα ισχυρότερα πολεμικά σύμβολα- θεωρούνταν για μεγάλο διάστημα κόκκινη γραμμή για τις ΗΠΑ και τους στενότερους Ευρωπαίους συμμάχους τους, που φοβούνταν ρωσική αντεπίθεση.
Αλλά τον Ιανουάριο η πλάστιγγα άρχισε να γέρνει προς την άλλη πλευρά, με τη Γαλλία, τη Γερμανία και τις ΗΠΑ να ανακοινώνουν πως σχεδιάζουν την αποστολή οχημάτων μάχης στην Ουκρανία ώστε να βοηθήσουν στον πόλεμο που μαίνεται στα εδάφη της. Λίγες ημέρες μετά, η Βρετανία ανακοίνωσε την προαναφερθείσα αποστολή Challenger 2 στην Ουκρανία, με τα πρώτα οχήματα να αναμένονται μέσα σε λίγες εβδομάδες.
Το γεγονός αυτό τροφοδότησε την πίεση προς άλλους συμμάχους -ιδίως τη Γερμανία και τις ΗΠΑ- να δράσουν.
Γιατί η Γερμανία διστάζει τόσο να στείλει τανκς;
Η Γερμανία αρνείται εδώ και καιρό την αποστολή των πιο αξιόμαχων όπλων της σε χώρες που βρίσκονται εν μέσω πολεμικών συγκρούσεων, κάτι που αποτελεί κατάλοιπο της μεταπολεμικής ενοχής της για την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η πρακτική αυτή περιλαμβάνει και την εξαγωγή των τανκς τύπου Leopard 2 στην Ουκρανία, παρότι τέτοιου τύπου άρματα μάχης έχουν πωληθεί σε στρατούς άλλων χωρών.
Αυτή η διστακτικότητα αντανακλά επίσης τον οξύ διχασμό της γερμανικής κοινής γνώμης που καταδεικνύει πρόσφατη δημοσκόπηση σχετικά με την αποστολή τανκς στην Ουκρανία, παρά την ευρύτατη υποστήριξη της αποστολής άλλου είδους όπλων.
Ο καγκελάριος Ολαφ Σολτς έχει δηλώσει επανειλημμένως πως δεν θα δράσει αυτόνομα, αλλά σύμφωνα με όσα πράττουν οι σύμμαχοι της Γερμανίας.
Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως δεν θα δράσει χωρίς την Ουάσιγκτον. Αυτή την εβδομάδα, Γερμανοί αξιωματούχοι είπαν πως ο Σολτς επιμένει πως το Βερολίνο δεν θα στείλει καμία από τις δικές του μονάδες Leopard εκτός αν οι ΗΠΑ στείλουν επίσης τανκς, τύπου M1 Abrams.
Εκείνο που παραμένει ασαφές είναι το κατά πόσον ο Σολτς θα επιτρέψει σε άλλες χώρες να στείλουν τα δικά τους άρματα Leopard. Η Πολωνία και η Φινλανδία έχουν ήδη ανακοινώσει πως θα δωρίσουν τα τανκς που διαθέτουν αν το Βερολίνο δώσει άδεια για την εξαγωγή τους σε τρίτη χώρα.
Οι ειδικοί θεωρούν πως υπάρχουν περίπου 2.000 τανκς τύπου Leopard 2 γερμανικής κατασκευής τα οποία χρησιμοποιούνται στους στρατούς τουλάχιστον 13 ευρωπαϊκών κρατών.
Γερμανός βουλευτής με γνώση της σχετικής διαμάχης είπε πως μέχρι στιγμής καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν έχει ζητήσει επισήμως την άδεια επανεξαγωγής των αρμάτων της στην Ουκρανία.
Θα στείλει η Ουάσιγκτον τανκς αμερικανικής κατασκευής στην Ουκρανία;
Αυτό δεν αναμένεται να συμβεί σύντομα, αν όχι ποτέ, σύμφωνα τουλάχιστον με δύο αξιωματούχους του αμερικανικού στρατού.
Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν την Πέμπτη πως επρόκειτο να στείλουν περίπου 100 επιπλέον οχήματα μάχης γνωστά ως Strykers και Bradleys στην Ουκρανία, πέρα από τα 50 Bradley που έχουν ήδη στείλει οι ΗΠΑ νωρίτερα αυτό τον μήνα.
Ανώτατος κυβερνητικός αξιωματούχος είπε πως τα νέα οχήματα δεν έχουν σκοπό να καταλαγιάσουν τις απαιτήσεις της Ουκρανίας για τανκς, αλλά την προμήθεια άλλου είδους εξοπλισμού που θα φανεί χρήσιμος στο πεδίο της μάχης.
Η διακυβέρνηση Μπάιντεν έχει δηλώσει εδώ και καιρό πως τα αμερικανικής κατασκευής τανκς τύπου M1 Abrams, με ανάγκες για ειδικό καύσιμο, συχνές εργασίες συντήρησης και ανταλλακτικά, είναι ακατάλληλα να πολεμήσουν στην ανατολική Ουκρανία όπου οι γραμμές ανεφοδιασμού μπορούν εύκολα να αποκοπούν.
Η εκπρόσωπος του Πενταγώνου, Σαμπρίνα Σινγκ, δήλωσε την Πέμπτη πως η προμήθεια τέτοιων τανκς στην Ουκρανία ήταν απλώς παράλογη, καθώς αυτά λειτουργούν με καύσιμα για αεροσκάφη και η συντήρησή τους είναι δύσκολη. Οσον αφορά τους Γερμανούς, είπε πως πρέπει να αποφασίσουν οι ίδιοι σχετικά με τα Leopard 2.
Γενικότερα, μεταξύ των Αμερικανών αξιωματούχων υπάρχει ανησυχία πως η αποστολή τανκς θα γινόταν αντιληπτή ως ένδειξη κλιμάκωσης εκ μέρους των ΗΠΑ, κάτι που θα συνιστούσε επικίνδυνη κίνηση για την παγκόσμια υπερδύναμη, η οποία προσπαθεί να αποφύγει τη διεύρυνση της σύγκρουσης. Αλλά, σύμφωνα με τον πρώην διπλωμάτη και ειδικό σε θέματα ευρωπαϊκής και ρωσικής ασφάλειας του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών της Ουάσιγκτον Μαξ Μπέργκμαν, οι ΗΠΑ έχουν ήδη διαβεί τον Ρουβίκωνα με την αποστολή πυραύλων ακριβούς στόχευσης και άλλων προηγμένων όπλων.
Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι επιμένουν επίσης πως δεν έχουν ασκήσει πίεση στη Γερμανία προκειμένου να επιτρέψει σε τανκς τύπου Leopard να εξαχθούν στην Ουκρανία και ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ επαίνεσε την Πέμπτη την κυβέρνηση του Βερολίνου για τη στάση της ως πιστού υπερασπιστή των συμμάχων και των αξιών της Δύσης.
Τα σχόλιά του έγιναν γνωστά πριν από τη συνάντηση των κρατών που στέλνουν όπλα στην Ουκρανία. Με τον νέο υπουργό Αμυνας της Γερμανίας Μπόρις Πιστόριους στο πλευρό του, ο Οστιν δεν έδωσε καμία ένδειξη σχετικά με το αν τελικά θα επιτρέψει την αποστολή τανκς ή όχι. «Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε την Ουκρανία και τον λαό της στην αντίστασή τους κατά της ρωσικής επιθετικότητας» δήλωσε.
