Νέο «λίφτινγκ» στις αντικειμενικές αξίες, μεταβολές σε συντελεστές εμπορικότητας και παλαιότητας που θα ελαφρύνουν το φορολογικό βάρος στα ακίνητα αλλά και ευκολότερες διαδικασίες στις μεταβιβάσεις φέρνει το 2023. Πρόκειται για μέτρα που επιταχύνονται εν όψει και των εκλογών, με στόχο να εκλογικευτεί η άξια των ακίνητων στα «σημεία των καιρών» και κατ’ επέκταση το φορολογικό βάρος που επωμίζονται οι πολίτες τόσο για τη διαμονή όσο και για την παραχώρηση ή πώλησή τους.
Παράλληλα, δρομολογούνται και νέες αλλαγές στην απαρχαιωμένη διαδικασία των μεταβιβάσεων και τη συμπλήρωση του Ε9 που παραμένει δαιδαλώδης και χρονοβόρα παρά τις βελτιώσεις του Taxisnet και τις νέες υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Ειδικότερα, οι νέες παρεμβάσεις στο φορολογικό πλαίσιο των ακινήτων προβλέπουν:
Στοχευμένες αλλαγές σε αντικειμενικές αξίες: Πολλοί δήμοι απ’ όλη τη χώρα έχουν υποβάλει αίτημα για αλλαγή στις υπερβολικές αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων που βρίσκονται στις περιοχές τους. Το υπουργείο Οικονομικών ξεκινά να επεξεργάζεται τα αιτήματα και -κυρίως- τα επιχειρήματα που υποβλήθηκαν προκειμένου να ξεκαθαρίσει πού επιβάλλονται αλλαγές στις τιμές, οι οποίες, σημειωτέον, δεν θα έχουν αναδρομική ισχύ.
Οι προτάσεις των δήμων θα τεθούν υπόψη της αρμόδιας επιτροπής του υπουργείου Οικονομικών. Αφού μελετήσει τις προτάσεις, η επιτροπή θα υποβάλει τις δικές της στον υπουργό, ο οποίος και θα λάβει την οριστική απόφαση για κάθε δήμο της χώρας. Εφόσον γίνει επανάληψη της διαδικασίας και προσδιοριστούν νέες τιμές, αυτές θα ισχύσουν από τον χρόνο έκδοσης της απόφασης και εφεξής. Ετσι, δεν θα επηρεαστεί ο ΕΝΦΙΑ του 2022 και ενδεχομένως ούτε του 2023.
Ενταξη νέων περιοχών το σύστημα τιμών: Το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει την ένταξη 2.100 περιοχών σε όλη τη χώρα, οι οποίες βρίσκονται εκτός του συστήματος των αντικειμενικών και εντοπίζονται σε νομούς όπως η Αρτα, ο Εβρος αλλά και σε νησιά όπως η Κεφαλονιά, η Κρήτη κ.λπ. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι οικισμοί αυτοί αντιστοιχούν περίπου στο 20% του συνόλου των οικισμών της χώρας.
Ωστόσο, ο πληθυσμός τους δεν ξεπερνάει το 1,5% του συνολικού πληθυσμού. Οι τελευταίες περιοχές εκτός σχεδίου εντοπίστηκαν μέσω της Στατιστικής Αρχής και συγκεκριμένα της τελευταίας απογραφής.
Ειδικότερα:
■ Σε 550 υπό ένταξη οικισμούς με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ καταγράφονται περισσότεροι από 50 κάτοικοι.
■ Σε 800 οικισμούς οι εγγεγραμμένοι δεν ξεπερνούν τους 50.
■ Σε 500 οικισμούς οι κάτοικοι, με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ανέρχονται σε 10 άτομα.
■ Σε 650 οικισμούς δεν υπάρχει καταγεγραμμένος κανένας κάτοικος.
Παράλληλη δρομολογείται και η πιλοτική λειτουργία του αυτόματου συστήματος αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων. Το νέο πληροφοριακό σύστημα θα παρακολουθεί τις τάσεις της αγοράς των ακινήτων και όπου εντοπίζει αυξομειώσεις στις εμπορικές τιμές θα παρεμβαίνει αυτόματα και θα αναπροσαρμόζει τις τιμές ζώνης.
Συντελεστές παλαιότητας και εμπορικότητας των ακινήτων: Μετά από πολλά χρόνια καθυστέρηση το υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζεται να παρέμβει σε δύο τομείς που δημιουργούν διαστρεβλώσεις στο σύστημα των τιμών:
■ Στους συντελεστές παλαιότητας: Θα συνυπολογίζονται κριτήρια όπως η ενεργειακή κλάση ακινήτου, ανακαινίσεις κ.λπ., διαφοροποιώντας με αυτόν τον τρόπο τη φορολογητέα αξία δύο ακινήτων ίδιας ηλικίας. Επίσης, δρομολογούνται και αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των αξιών, καθώς παρατηρούνται μεγάλες αποκλίσεις.
■ Στους συντελεστές εμπορικότητας: Οι συγκεκριμένοι συντελεστές απηχούν το πόσο εμπορικός είναι ένας δρόμος, σε κάθε σημείο του, αλλά μπορεί να είναι διαφορετικοί για κάθε πλευρά. Για παράδειγμα, στην οδό Πανεπιστημίου, στο κέντρο της Αθήνας, η αριστερή πλευρά (με κατεύθυνση προς την Ομόνοια) έχει υψηλότερο συντελεστή εμπορικότητας από τη δεξιά πλευρά. Οι συντελεστές αυτοί (εκτός από μικροπροσαρμογές) είναι ξεχασμένοι εδώ και δεκαετίες, με αποτέλεσμα πλέον να εκτιμάται ότι δεν αποτυπώνουν τις συνθήκες που επικρατούν σήμερα στις εμπορικές πιάτσες της χώρας. Ειδικά στους δρόμους όπου δεν υπάρχουν καταστήματα ή υπάρχουν και η εμπορικότητά τους είναι μηδενική (π.χ. συνοικίες).
Αυτόματη συμπλήρωση Ε9: Ερχεται μια νέα ψηφιακή υπηρεσία μέσω της οποίας η δήλωση Ε9 θα συμπληρώνεται αυτόματα με άντληση των στοιχείων από την ηλεκτρονική πλατφόρμα myProperty της ΑΑΔΕ. Οι φορολογούμενοι, δηλαδή, δεν θα χρειάζεται να αλλάζουν οι ίδιοι τα στοιχεία της ακίνητης περιουσίας τους στο Ε9 κάθε φορά που προχωρούν σε κάποια αγοραπωλησία, γονική παροχή ή δωρεά ακινήτου. Το Ε9 θα ενημερώνεται αυτόματα με βάση τα στοιχεία των δηλώσεων μεταβίβασης ακινήτων που υποβάλλονται πλέον υποχρεωτικά ηλεκτρονικά.
