Ανατροπές στον ΕΝΦΙΑ μετά τις εκλογές φέρνει η -κατόπιν εορτής πάντως- σπουδή των δημάρχων να συμβάλουν στη διαμόρφωση των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων της χώρας. Στο υπουργείο Οικονομικών λένε πως οι αλλαγές δεν θα επηρεάσουν τον ΕΝΦΙΑ που θα εκδοθεί και θα πληρωθεί το 2023. Θα συμβάλουν όμως στον ανασχεδιασμό του ΕΝΦΙΑ για το 2024.
Ο στόχος είσπραξης δεν αλλάζει (για βεβαίωση φόρου 2,4 δισ. και συνολική είσπραξη 2,2 δισ. ευρώ), αλλά οι απώλειες εσόδων από τις μειώσεις των αντικειμενικών θα υποκατασταθούν από τον αυξημένο φόρο ακινήτων που θα κληθούν να πληρώσουν οι ιδιοκτήτες σε 2.167 περιοχές, οι οποίες θα ενταχθούν στον αντικειμενικό προσδιορισμό αξίας των ακινήτων και για πρώτη φορά θα πληρώσουν «κανονικό ΕΝΦΙΑ».
Η αναμόρφωση του ΕΝΦΙΑ ολοκληρώνεται και με δύο μεγάλες αλλαγές που θα χρειαστούν αρκετούς μήνες για να ολοκληρωθούν: περισσότεροι συντελεστές παλαιότητας για μεγαλύτερη έκπτωση φόρου σε σπίτια που κατασκευάστηκαν πριν από το 1990, αλλά και αλλαγές στους (ξεπερασμένους από δεκαετίες) συντελεστές εμπορικότητας όλης της χώρας.
170 «τυχεροί-άτυχοι»
Πάνω από 200 δήμοι της χώρας αντέδρασαν στις αυξήσεις των αντικειμενικών, αλλά μόνο 170 έσπευσαν μέχρι τις 6 Φεβρουαρίου να αξιοποιήσουν τη «2η ευκαιρία» που τους έδωσαν ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και ο αρμόδιος υφυπουργός Απόστολος Βεσυρόπουλος. Δεν παρέδωσαν, όμως, όλοι εισηγήσεις για τις ενδεδειγμένες Τιμές Ζώνης των ακινήτων της περιοχής τους – διαδικασία που απέφυγαν και το 2021, προτού αλλάξουν τότε οι αντικειμενικές.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «business stories»:
■ 170 δημοτικές αρχές υπέβαλαν τεχνικό φάκελο με στοιχεία που υποστηρίζουν γιατί θεωρούνται υπερβολικά υψηλές οι νέες αντικειμενικές του 2021 και πρέπει να μειωθούν.
■ Αλλοι 30-40 δήμαρχοι περιορίστηκαν σε επιστολές με γενικόλογες παρατηρήσεις, χωρίς τεχνικά στοιχεία ή μελέτη, προβάλλοντας ως βασικό επιχείρημα μόνο ότι οι ιδιοκτήτες των περιοχών θα χάσουν επιδόματα και κοινωνικές πρόνοιες, όχι όμως και ότι υπάρχει κάτι λάθος στον υπολογισμό της περιουσίας τους.
Το υπουργείο Οικονομικών θα εξετάσει προκειμένου να κάνει δεκτές τις αλλαγές που -εν έτει 2023- ζητούν οι δήμαρχοι, υπό τον όρο ότι τα αιτήματα είναι τεκμηριωμένα. Αυτό δίνει ελπίδες σε χιλιάδες «τυχερούς-άτυχους» ιδιοκτήτες των 170 δήμων, που μπορεί να έχουν την «τύχη» να δουν τον ΕΝΦΙΑ να «ξεφουσκώνει» – κατόπιν εορτής όμως και αφού πρώτα απώλεσαν επιδόματα ή προστασία από πλειστηριασμούς κ.λπ. Εμβληματική θεωρείται στο υπουργείο η περίπτωση της Αστυπάλαιας, όπου οι τιμές πενταπλασιάστηκαν!
Σε άλλες περιπτώσεις διαπιστώνονται επίσης πολύ υψηλές αυξήσεις:
■ Στον Αγιο Ευστράτιο και σε οικισμούς όπως η Φυσίνη (25 κάτοικοι), η Αγία Σοφία (30 κάτοικοι) ή η Δάφνη (60 κάτοικοι), η αντικειμενική από 600 ευρώ αυξήθηκε σε 900 το τ.μ., όση έχουν δηλαδή σήμερα και ακίνητα ενταγμένα στον πολεοδομικό ιστό της πρωτεύουσας (Κηφισιά, Ανω Λιόσια κ.α.).
■ Στο Ασμήνιο Αρτεμισίου Ευβοίας η αντικειμενική τιμή υπερδιπλασιάστηκε, από 499 ευρώ στα 1.100 το τ.μ., στους Ωρεούς αυξήθηκε κατά 40%, ενώ ο Δήμος Αυλωναρίου, σε κάμπο της Εύβοιας πήρε τιμή 850 ευρώ, όταν πάνω στο κύμα, στους παραθαλάσσιους οικισμούς του νησιού, οι αντικειμενικές δεν ξεπερνούν τα 800 ευρώ.
Ευρύτερα αλλαγές ζητούν και μεγάλοι δήμοι, όπως ο Δήμος Αθηναίων που έχει συλλέξει στοιχεία για να τεκμηριώσει ότι στο 1ο, 2ο, 3ο και 6ο διαμέρισμα κακώς αυξήθηκαν οι Τιμές Ζώνης πάνω από 55%.
Αν και άργησαν σχεδόν δύο χρόνια, οι εισηγήσεις των 170 δήμων θα ανατεθούν σε επιτροπές πραγματογνωμόνων και των τεχνικών υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών προκειμένου να αποφανθεί ο υπουργός Οικονομικών – το οποίο πλέον θα γίνει μετά τις εκλογές.
Επέκταση αντικειμενικού συστήματος
Επιβαρύνσεις αντί ελαφρύνσεις θα δουν οι ιδιοκτήτες σε άλλες 2.167 περιοχές, με τις οποίες ολοκληρώνεται από 1.1.2024 η εφαρμογή του αντικειμενικού συστήματος προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των ακινήτων στο 100% της επικράτειας της χώρας. Στους χιλιάδες οικισμούς των περιοχών αυτών, οι πραγματικές τιμές των ακινήτων υπερβαίνουν τα επίπεδα των φορολογητέων αξιών που προσδιορίζονται σήμερα με βάση τις τιμές εκκίνησης ελαχίστου κόστους κατασκευής οικοδομής.
Σύμφωνα με πληροφορίες, περιοχές στις οποίες θα επεκταθούν οι Τιμές Ζώνης και αναμένεται να αυξηθούν οι αντικειμενικές αξίες είναι και οι εξής:
■ Αττική: από Βάρκιζα έως Λεγραινά, Αγία Μαρίνα, Αγιο Νικόλαο, Χάρακα, Δασκαλειό.
■ Σαλαμίνα, Κύθηρα, αλλά και περιοχές όπως Πέρδικα, Μεσαγρός, Σουβάλα στην Αίγινα.
■ Αχαΐα: σε όλες τις παραλιακές περιοχές, όπως Διακοπτό, Αιγείρα, Πλάτανος, Τράπεζα, Σελιανίτικα, Ψαθόπυργος, Βραχναίικα κ.ά.
■ Κορινθία: παραθαλάσσιοι οικισμοί κοντά σε Λέχαιο, Περιγιάλι, Ισθμια κ.λπ.
■ Μεσσηνία: όλες οι παραλιακές περιοχές μέχρι και το Καλό Νερό.
■ Αρτα: Τζουμέρκα, Γ. Καραϊσκάκης, Κομπότι κ.ά.
■ Τρίκαλα: Περτούλι, Ελάτη, Πύλη, Καστράκι κ.ά.
Το νέο σύστημα θα ολοκληρώνεται με προσθήκη νέων συντελεστών μείωσης της αξίας και του φόρου για ακίνητα ηλικίας άνω των 30 ετών. Μείωση θα δουν έτσι ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα σε περιοχές της πρωτεύουσας (π.χ. Κουκάκι, Ιλίσια, Κολωνός, Νέα Σμύρνη, Παπάγος), αλλά και όλων των μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας που έχουν οικοδομηθεί στις δεκαετίες του 1960-70 μέχρι το 1995.
Στο μίξερ των αλλαγών μπαίνουν και οι συντελεστές εμπορικότητας που είχαν παγώσει επί δεκαετίες. Μετά την αναθέρμανση της οικονομίας και τα πρόσφατα μεγάλα έργα υποδομής (σταθμοί μετρό κ.ο.κ.), εξετάζεται σε νέα βάση ποιοι δρόμοι και ποια σημεία έχουν πιο ζωηρό οικονομικό ενδιαφέρον από την ευρύτερη περιοχή στην οποία ανήκουν. Το επόμενο βήμα μετά την ένταξη όλων των περιοχών της χώρας στο αντικειμενικό σύστημα θα είναι η εφαρμογή ενός νέου πληροφοριακού συστήματος, μέσω του οποίου θα γίνεται ανά διετία αυτόματη αναπροσαρμογή των αντικειμενικών στα επίπεδα των πραγματικών τιμών της κτηματαγοράς.
Το σύστημα θα συλλέγει πληροφορίες για τις διακυμάνσεις των τιμών στην αγορά και θα προσαρμόζει το ύψος των τιμών ζώνης ανά τετραγωνικό μέτρο σε τέτοια επίπεδα, ώστε οι τελικές αντικειμενικές φορολογητέες αξίες ακινήτων να ταυτίζονται με τις εμπορικές τιμές. Πρακτικά η εφαρμογή του συστήματος αυτού θα σημάνει την αντικατάσταση του όρου της αντικειμενικής αξίας με την εμπορική.
