Ο πρωτότοκος γιος του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου, Παύλος, παραχώρησε συνέντευξη στο γαλλικό περιοδικό «Point de Vue».
Στο πλευρό του ήταν η σύζυγος του, Μαρί Σαντάλ, και ο γιος του, Κωνσταντίνος Αλέξιος, με τους οποίους φωτογραφήθηκε μαζί τους, για την έκδοση του περιοδικού που κυκλοφορεί σήμερα, με θέα την Ακρόπολη από το ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετάνια» και στους χώρους της Αθηναϊκής Λέσχης.
Στην συνέντευξη, ο Παύλος μεταξύ άλλων αναφέρεται στην κηδεία του πατέρα του, τέως βασιλιά Κωνσταντίνου, στην μητέρα του Άννα Μαρία, στην αγάπη που έδειξαν οι Έλληνες, στον τίτλο του κληρονόμησε από τον πατέρα του και πώς σκέφτεται να τον διαχειριστεί. Επίσης μίλησε για την μελλοντική του παρουσία στην Ελλάδα.
Πώς αισθανθήκατε πριν από ένα μήνα για την τελετή κηδείας του πατέρα σας βασιλιά Κωνσταντίνου Β΄, περιστοιχισμένος από τόσους πολλούς εκπροσώπους των βασιλικών οικογενειών;
Στην αρχή δεν ξέραμε πώς θα ήταν η τελετή και η κηδεία, με τιμές πρώην αρχηγού του κράτους ή ιδιωτική. Όταν αποφασίστηκε το τελευταίο, εξήγησα γρήγορα ότι, καθώς η αδελφή του πατέρα μου είναι βασιλική σύζυγος της Ισπανίας και βασιλομήτωρ , και η αδελφή της μητέρας μου είναι βασίλισσα της Δανίας, θα υπήρχαν αναγκαστικά επίσημες αντιπροσωπείες.
Όσο για την υπόλοιπη οικογένεια, δεν ήξερα ποιοι θα ήταν εκεί, αλλά, όπως και να ‘χει, έχουμε συγγένεια με τους περισσότερους βασιλικούς οίκους της Ευρώπης. Ήταν μεγάλη τιμή για μας, να δεχτούμε οκτώ εκπροσώπους βασιλικών οικογενειών δεχτούμε οι οποίοι ήρθαν για να αποτίσουν φόρο τιμής στον πατέρα μου.
Έχουμε πολύ καλές σχέσεις μεταξύ μας και είναι θετικό το γεγονός οτι μπορούμε να είμαστε μαζί, τόσο στις καλές όσο και στις κακές στιγμές. Νομίζω ότι όλοι τους εντυπωσιάστηκαν από την ποιότητα της τελετής. Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος Β΄, επικεφαλής της Ελληνικής Εκκλησίας, επέλεξε να τελεστεί η εξόδιος ακολουθία σύμφωνα με την παράδοση του βυζαντινού τελετουργικού, με ψαλμωδίες από τους ιερείς και τη χορωδία. Ήταν μια πολύ όμορφη και γαλήνια ακολουθία, ασυνήθιστη για πολλούς.
Τόσες πολλές βασιλικές οικογένειες να σας περιβάλλουν…
Είναι τιμή για τον πατέρα μου και για εμάς το γεγονός ότι μας περιβάλλουν αυτές οι βασιλικές οικογένειες. Όσον αφορά την υπόλοιπη οικογένεια, θα συμπεριλάμβανα τα στενά μας ξαδέρφια από την Ισπανία και τη Δανία, αλλά και εκείνα από τη Σουηδία, τη Νορβηγία, το Βέλγιο, τις Κάτω Χώρες, το Μονακό και τη Μεγάλη Βρετανία. Η αγγλική βασιλική οικογένεια βρίσκονταν πάντα κοντά στον πατέρα μου και ήμασταν ιδιαίτερα ευτυχείς για την παρουσία της πριγκίπισσας Άννας στην κηδεία. Ο βασιλιάς Κάρολος, συνεχίζοντας την παράδοση της μητέρας του, δεν πηγαίνει πια σε κηδείες στο εξωτερικό.
Σας εξέπληξε η θέρμη των Ελλήνων;
Ναι, και είμαστε συγκινημένοι από τον κόσμο που ήρθε να αποτίσει φόρο τιμής στον πατέρα μου τις πρώτες πρωινές ώρες. Γνωρίζω ότι πολλοί δεν μπόρεσαν να φτάσουν στο παρεκκλήσι του Αγίου Ελευθερίου όπου βρισκόταν η σορός του πατέρα μου, καθώς η εξόδιος ακολουθία ξεκίνησε στις 11 το πρωί. Θα θέλαμε, να τους είχαμε δώσει μια ολόκληρη ημέρα, αλλά κάτι τέτοιο δεν ήταν δυνατό. Αυτό που έχει ενδιαφέρον, είναι το γεγονός της παρουσίας πολλών νέων ανθρώπων στο πλήθος, όχι μόνο γνωστών του πατέρα μου. Πιθανώς, επειδή κατάλαβαν ότι επρόκειτο για ένα ιστορικό γεγονός. Ο πατέρας μου υπήρξε αρχηγός κράτους, βασιλιάς και ένας χρυσός ολυμπιονίκης. Πολλοί δεν τον γνώριζαν, αλλά ήθελαν να αποτίσουν φόρο τιμής σε μια προσωπικότητα, ένα κομμάτι της ελληνικής ιστορίας.
Αν έπρεπε να κρατήσετε μόνο μία εικόνα από αυτή την ημέρα της 16ης Ιανουαρίου, ποια θα ήταν αυτή;
Γαλήνη. Φυσικά, το να χάνεις τον πατέρα σου είναι πολύ δύσκολο, αλλά το να λαμβάνεις τόση δύναμη και αγάπη από όλους, ήταν πραγματικά πολύ παρηγορητικό. Ειδικότερα, για την μητέρα μου, η οποία έζησε μαζί με τον πατέρα μου για σχεδόν εξήντα χρόνια. Ηταν μεγάλο στήριγμα για μας, να μας περιβάλλουν όλες οι οικογένειές μας. Αργότερα στο Τατόι, το οποίο καταστράφηκε πριν από δύο καλοκαίρια από τρομερές πυρκαγιές, το σκηνικό ήταν σχεδόν σουρεαλιστικό. Αυτή η τελετή στο ηλιοβασίλεμα σε ένα δάσος όπου μόνο λίγα δέντρα παραμένουν όρθια, δημιούργησε μια σχεδόν μυστικιστική ατμόσφαιρα που μας έφερε ακόμη περισσότερο κοντά.
Πώς είναι η μητέρα σας;
Είναι καλά, έστω κι αν πρέπει να ξεκινήσει μια νέα ζωή χωρίς τον άνθρωπο με τον οποίο ήταν μαζί για εξήντα χρόνια. Η οικογένειά μας παραμένει ενωμένη. Υπάρχει πάντα ένας από εμάς μαζί της. Οι δύο αδελφές μου, η Θεοδώρα και η Αλεξία, κατάφεραν να μείνουν μαζί της για λίγο καιρό. Ο αδελφός μου ο Νικόλαος ζει εδώ, ο άλλος μου αδελφός ο Φίλιππος και εγώ πηγαινοερχόμαστε.
Τι έχετε να πείτε στον ελληνικό λαό για την παρουσία του σε αυτές τις δύσκολες στιγμές;
Ευχαριστώ για τον σεβασμό που έδειξε στον πατέρα μου και σε εμάς. Το αν οι άνθρωποι είναι βασιλόφρονες ή όχι δεν έχει σημασία. Απότισαν φόρο τιμής σε μια ιστορική προσωπικότητα. Εκ μέρους της οικογένειάς μου, τους ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου.
Ποια ήταν η στήριξη που σας παρείχαν οι θείες σας, η Σοφία και η Ειρήνη;
Ήταν εκεί όταν ο πατέρας μου εισήχθη στο νοσοκομείο και παραμένουν δίπλα μας από τότε. Η βασίλισσα Σοφία και η πριγκίπισσα Ειρήνη ήταν πολύ κοντά στον πατέρα μου και θα τους λείψει πολύ.
Τι συμβολίζει αυτή η τελετή του τέλους του πένθους;
Στην Ελλάδα, η περίοδος του πένθους σηματοδοτείται από διάφορες θρησκευτικές τελετές, την τρίτη, την ένατη και την τεσσαρακοστή ημέρα. Στη συνέχεια, κάθε χρόνο στην επέτειο του θανάτου. Κατά τη διάρκεια αυτής της τελετής των σαράντα ημερών που ονομάζεται Μνημόσυνο, στο κέντρο του ναού τοποθετούνται κόλλυβα. Αυτό το γλυκό παρασκεύασμα από σιτάρι ευλογείται από τον ιερέα και στη συνέχεια μοιράζεται μεταξύ όλων των καλεσμένων, όπως είναι η παράδοση.
Είστε ο νέος επικεφαλής του Βασιλικού Οίκου της Ελλάδας. Πώς βλέπετε αυτόν τον ρόλο;
Στην περίπτωσή μου, βέβαια, κληρονομώ αυτόν τον ρόλο από τον πατέρα μου, χωρίς να συνδέεται με οποιαδήποτε ευθύνη σε κρατικό επίπεδο, απλώς σε οικογενειακό επίπεδο. Ο ρόλος μου, θα είναι να αποτελώ παράδειγμα για την οικογένεια μου. Και να ενθαρρύνω τη δική μου οικογένεια να αναλάβει το ρόλο της στο μέλλον. Είμαι τυχερός που έχω τη σύζυγό μου Μαρί-Σαντάλ, μια υπέροχη γυναίκα που έχει μεγαλώσει τα πιο υπέροχα παιδιά. Θα συνεχίσουμε με αυτόν τον τρόπο: να είμαστε ενωμένοι και να διατηρούμε ισχυρούς δεσμούς με τη χώρα μας. Ήμουν τυχερός που μπόρεσα να ζήσω μια ανεξάρτητη ζωή μέχρι τώρα, κατά τη διάρκεια της οποίας δημιούργησα τη δική μου επιχείρηση πριν από είκοσι χρόνια. Αυτό μου επιτρέπει να είμαι παραγωγικός και αυτόνομος σε έναν σύγχρονο κόσμο. Χάρη σε αυτή την εμπειρία, σε συνδυασμό με την εκπαίδευσή μου και τη στρατιωτική μου θητεία, αισθάνομαι έτοιμος να αναλάβω αυτόν τον νέο ρόλο.
Ποιες αξίες σας κληροδότησαν οι γονείς σας;
Η πιο σημαντική, την οποία μοιράζονταν και οι δύο, ήταν να κρατάς την οικογένεια ενωμένη. Το πέτυχαν αυτό, επειδή είμαστε κοντά ο ένας στον άλλον με τα αδέλφια μου. Και πιστεύω ότι έχουμε την ίδια ευκαιρία και με τα δικά μας παιδιά. Από εκεί και πέρα, φροντίζω να διατηρώ επαφές με τα ξαδέλφια μου και τις θείες και τους θείους μου. Και φυσικά, οι γονείς μου μάς δίδαξαν σεβασμό για τη χώρα μας, για τη θρησκεία, για ορισμένες παραδόσεις που μας είναι πολύτιμες. Και επίσης το καθήκον να ανταποδίδουμε στο έθνος όσα περισσότερα μπορούμε. Να είμαστε καλοί άνθρωποι και να κερδίζουμε ένα αξιοπρεπές εισόδημα. Σήμερα, η κατοχή ενός κληρονομικού τίτλου πρίγκιπα ή βασιλέα-μονάρχη απομακρύνει τα προβλήματα της διαχείρισης. Αλλά όταν ζεις στον κανονικό κόσμο, πρέπει να συνδυάζεις δύο ζωές που δεν είναι πάντα συμβατές.
Ποια θέση θα επιθυμούσατε να έχετε στην ελληνική κοινωνία;
Την ίδια θέση έως και σήμερα. Δεν θα αλλάξω ποτέ τη στάση μου. Ο κόσμος θα με βλέπει όπως είμαι: ο οικογενειάρχης, αλλά εξακολουθώ να είμαι ο Παύλος για όλους.
Σκοπεύετε να δημιουργήσετε ένα ίδρυμα για να βοηθήσετε τους Έλληνες που έχουν ανάγκη;
Εργαζόμαστε εδώ και έξι χρόνια στην Ελλάδα μέσω του «The Prince’s Trust», το οποίο ιδρύθηκε από τον πρίγκιπα Κάρολο το 1976. Αυτό έχει σκοπό να βοηθήσει τους νέους μεταξύ 18 και 35 ετών να βρουν δουλειά. Λειτουργεί πολύ καλά. Εργάζομαι επίσης και ανεξάρτητα σε ένα άλλο πρόγραμμα που στηρίζει τους εργαζομένους ηλικίας 40 ετών και άνω ώστε να αναπροσανατολίσουν την καριέρα τους, αν χρειαστεί. Σκοπεύω να αναπτύξω και άλλες δράσεις προς διάφορες κατευθύνσεις, όπως η ψυχική υγεία, το περιβάλλον και η εκπαίδευση.
Τι θα αλλάξει αυτή η νέα θέση για τη σύζυγο και τα παιδιά σας;
Ειλικρινά όχι πολλά. Όπως είπα, ο ρόλος μου θα είναι να βεβαιωθώ ότι είμαστε καλοί άνθρωποι. Η σύζυγός μου και τα παιδιά μου είχαν πάντα μια ισχυρή αίσθηση σεβασμού και αυτό, ελπίζω, δεν θα αλλάξει.
Παρόλα αυτά, είστε τυχεροί, γιατί δεν είναι εύκολο σήμερα!
Είναι αλήθεια, είμαστε τυχεροί, γιατί με τη Μαρί-Σαντάλ μοιραζόμαστε τον ίδιο τρόπο με τον οποίον βλέπουμε τα πράγματα. Ακόμη και πριν παντρευτούμε, είχαμε κοινά ενδιαφέροντα και κοινούς φίλους, και αυτό δεν έχει αλλάξει από τότε. Το σύστημά μας είναι να κρατάμε τις σημαντικές αξίες και να αφήνουμε τις νέες ιδέες να μπαίνουν μέσα. Και φυσικά, να εμπνέουμε ο ένας τον άλλον. Τα πέντε παιδιά μας αγαπούν τις νέες τεχνολογίες και μας διδάσκουν πολλά πράγματα. Τελικά, κάνουμε μια καλή ομάδα: εμείς, διδάσκοντάς τους λίγο από την παράδοση, και εκείνοι, πηγαίνοντάς μας μπροστά. Όπως και να έχει, δεν μπορείτε να τους πείτε απλά όχι, θα σας γυρίσουν την πλάτη. Όσο πιο πολύ μεγαλώνουν, τόσο περισσότερες καλές στιγμές περνάμε μαζί.
Πώς προετοιμάζετε τον μεγαλύτερο γιο σας Κωνσταντίνο για τον ρόλο του ως διαδόχου;
Δεν σκοπεύω να αναλάβω επίσημο ρόλο, ούτε και αυτός. Το μόνο που μπορώ να του προτείνω είναι να ακολουθήσει το παράδειγμα του παππού του, να είναι καλός άνθρωπος όπως ελπίζω να είμαι και εγώ. Τον ενθαρρύνω επίσης να εξερευνήσει όλα όσα τον ενδιαφέρουν, να μην εγκλωβιστεί στο παρελθόν.
Πού βρίσκεται τώρα;
Αφού σπούδασε αγγλικά στο Πανεπιστήμιο Georgetown της Ουάσιγκτον, ο Κωνσταντίνος σκέφτεται να κάνει μεταπτυχιακό στη συγγραφή σεναρίων. Του αρέσει πολύ ο κινηματογράφος και φαίνεται να έχει πολλές ιδέες!
Τι πιστεύετε για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα;
Είναι περίπλοκη, όπως παντού στον κόσμο. Η Ελληνική Δημοκρατία υπάρχει εδώ και σχεδόν πενήντα χρόνια. Ελπίζω ότι οι ηγέτες της μας βλέπουν ως ανθρώπους καλής θέλησης. Δεν είμαστε εδώ για να αλλάξουμε το σύνταγμα, αλλά για να βοηθήσουμε τη χώρα μας να προχωρήσει μπροστά. Δεν είχαμε ποτέ προβλήματα με τους ηγέτες άμεσα.
Νομίζω ότι η σημερινή κυβέρνηση έχει κάνει καλή δουλειά στη διαχείριση της οικονομικής κρίσης, της κρίσης του Covid και της τουριστικής βιομηχανίας. Το 2022 ήταν ένα από τα καλύτερα έτη στην ιστορία από αυτή την άποψη. Η διατήρηση μιας σταθερής χώρας και οικονομίας μας επιτρέπει να έχουμε έναν ισχυρό τουρισμό.
Λέγεται ότι σχεδιάζετε να μετακομίσετε μόνιμα στην Ελλάδα. Ποια είναι η κατάσταση;
Ψάχνουμε να αγοράσουμε ένα σπίτι στην Ελλάδα, εδώ και καιρό και μετά τον θάνατο του πατέρα μου υπάρχουν πολλές φήμες. Μπορεί να είναι στην Αθήνα, ανάλογα με το τι θα βρούμε. Τα παιδιά μας έχουν προχωρήσει αρκετά στη ζωή τους.
Ο μικρότερος γιος μας, ο Αριστείδης, πηγαίνει στο Wellington College στην Αγγλία, όπου πήγαν και τα αδέρφια του πριν από αυτόν. Ο Οδυσσέας μόλις αποφοίτησε από το λύκειο και θα πάει στο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Ο Αχιλλέας είναι επίσης φοιτητής εκεί και θα αποφοιτήσει του χρόνου. Τέλος, η Ολυμπία συνεργάζεται με πολλούς οίκους μόδας. Όσο για μένα, έχω την δυνατότητα να εργαστώ από παντού. Δεν υπάρχει βιασύνη, αλλά ως επικεφαλής της οικογένειας, σίγουρα θα με βλέπουν περισσότερο εδώ.
