Έναν χρόνο μετά την εισβολή του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία, το ράλι των μετοχών της Ευρώπης εξακολουθεί να κινδυνεύει από μια πιθανή κλιμάκωση του πολέμου.
Ενώ οι μετοχές της περιοχής έχουν ανακάμψει από την πτώση που παρατηρήθηκε αμέσως μετά την επίθεση της Ρωσίας, είναι τώρα πιο ευάλωτες σε απότομους κλυδωνισμούς μετά το φετινό ράλι κατά σχεδόν 8%. Εάν ο πόλεμος επιδεινωθεί, όχι μόνο θα ενισχύσει τη γεωπολιτική αβεβαιότητα στην Ευρώπη, αλλά και την πίεση στις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων, αυξάνοντας την οικονομική κατήφεια και επιβαρύνοντας τα εταιρικά κέρδη.
«Είναι σαφές ότι η αγορά βλέπει μικρότερους κινδύνους σε σύγκριση με την αρχή του πολέμου, και ενώ τα στοιχεία του ράλι είναι κατανοητά, το περιθώριο ασφαλείας στις ευρωπαϊκές μετοχές έχει πλέον διαβρωθεί», αναφέρει, όπως μεταδίδει το Bloomberg, η Σοφί Λουντ – Γέιτς, επικεφαλής αναλύτρια μετοχών στην Hargreaves Lansdown. «Αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε απροσδόκητη κλιμάκωση ή αστάθεια είναι πιθανό να οδηγήσει σε απότομη αντίδραση της αγοράς».
Ο κύριος δείκτης αναφοράς των ευρωπαϊκών μετοχών σημείωσε ράλι το 2023, καθώς οι ενδείξεις για την υποχώρηση του πληθωρισμού και τα καλύτερα από τα αναμενόμενα κέρδη τροφοδότησαν την οικονομική αισιοδοξία. Αλλά ο πόλεμος είναι πάντα στο μυαλό των επενδυτών, με τους διαχειριστές κεφαλαίων σε έρευνα της Bank of America Corp. να βλέπουν την επιδείνωση των γεωπολιτικών ανησυχιών ως τη δεύτερη μεγαλύτερη απειλή για τις αγορές, μετά τον επόμονα υψηλό πληθωρισμό. Οι περισσότεροι δεν αναμένουν ειρηνευτική συνθήκη φέτος.
Η πόλωση μεταξύ κερδισμένων και χαμένων μετοχών, σε συνδυασμό με ένα ασθενέστερο ευρώ, υποδηλώνουν ότι δεν έχουν αποτιμηθεί όλοι οι κίνδυνοι, δήλωσε ο στρατηγικός αναλυτής της Barclays Plc, Εμάνουελ Κάου. Οι ευρωπαϊκές ενεργειακές μετοχές έχουν εκτοξευθεί κατά 20% τον τελευταίο χρόνο, καθώς η Ρωσία περιόρισε την παροχή φυσικού αερίου ως απάντηση στις κυρώσεις, ενώ οι ευαίσθητες στα επιτόκια εταιρείες ακινήτων έχουν υποχωρήσει κατά 29%. Το ευρώ έχει ανακτήσει μεγάλο μέρος των απωλειών μέχρι τον Σεπτέμβριο, αλλά παραμένει χαμηλότερα από τα προπολεμικά επίπεδα.
Οι πρόσφατες εξελίξεις δείχνουν ότι μια κλιμάκωση δεν μπορεί να αποκλειστεί. Η υποστήριξη για τον πόλεμο του Πούτιν έχει ενταθεί στο εσωτερικό της χώρας, ακόμη και την ώρα που οι απώλειες αυξάνονται. Και η Μόσχα έχει αναστείλει την πυρηνική της συνθήκη με τις ΗΠΑ, μια κίνηση που ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν χαρακτήρισε «μεγάλο λάθος», αν και δήλωσε ότι δεν πιστεύει ότι αυτό σηματοδοτεί ότι ο Ρώσος ηγέτης θα χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα.
Σε κάθε περίπτωση, ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας και σύμμαχος του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν Ντμίτρι Μεντβέντεφ, τόνισε σε σχόλιά του που δημοσιεύθηκαν τη Δευτέρα ότι η συνεχιζόμενη προμήθεια όπλων στο Κίεβο από τη Δύση εγείρει τον κίνδυνο παγκόσμιας πυρηνικής καταστροφής, επαναλαμβάνοντας την απειλή του για πυρηνικό πόλεμο για την Ουκρανία.
Ενεργειακή κρίση
Μια πιθανή ενεργειακή κρίση συγκαταλέγεται στους μεγάλους κινδύνους από τον πόλεμο. Ενώ ο ήπιος χειμώνας βοήθησε την Ευρώπη να αποφύγει μια κρίση αυτή τη φορά, τα αποθέματα θα μπορούσαν να μειωθούν και πάλι εάν ο πόλεμος παραταθεί και τους ψυχρότερους μήνες. Μια νέα άνοδος του ενεργειακού κόστους θα συμπιέσει περαιτέρω τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων.
«Η ανάγκη αντικατάστασης μιας ιστορικά φθηνής πηγής ενέργειας θα παραμείνει μια πρόκληση», δήλωσε η Σαρλότ Ράιλεντ, συν-επικεφαλής επενδύσεων στην CCLA. Η ίδια δεν βλέπει τα κέρδη των εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου να εκτοξεύονται και πάλι φέτος, καθώς οι τιμές των εμπορευμάτων υποχωρούν από τα ιστορικά υψηλά.
Με τον πόλεμο να επιβάλλει στις κυβερνήσεις μια στροφή στις μακροπρόθεσμες επενδύσεις, οι δαπάνες για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις αμυντικές εταιρείες ενδέχεται να λάβουν ώθηση. Οι στρατηγικοί αναλυτές της UBS Global Wealth Management δήλωσαν ότι βλέπουν ευκαιρίες σε τομείς όπως τα εμπορεύματα, η πράσινη τεχνολογία, η ενεργειακή απόδοση και η κυβερνοασφάλεια.
«Ακόμα και όταν τελειώσει ο πόλεμος, θα είμαστε πιο διστακτικοί στο να αντλήσουμε προμήθειες από τη Ρωσία, επειδή δεν είναι μια αξιόπιστη πηγή, και έτσι οι τομείς της ενέργειας και των χημικών προϊόντων πρέπει αναγκαστικά να καινοτομήσουν», δήλωσε από την πλευρά του, ο Χουστ βαν Λέντερς, ανώτερος στρατηγικός επενδυτής της Van Lanschot Kempen. «Η προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι ο μόνος τρόπος για να γίνει η Ευρώπη πιο ανεξάρτητη».
Κόστος τροφίμων
Ένας άλλος τομέας που ενδέχεται να επηρεαστεί δυσανάλογα αν συνεχιστεί η σύγκρουση είναι τα τρόφιμα και τα ποτά, όπου οι προμήθειες ορισμένων ειδών έχουν διαταραχθεί τον τελευταίο χρόνο.
Οι στρατηγικοί αναλυτές του Bloomberg Intelligence Τιμ Κρέγκχεντ και Λοράν Νουιγιέ δήλωσαν ότι η κερδοφορία της βιομηχανίας τροφίμων «αντιμετωπίζει μια δυνητικά μακροπρόθεσμη δοκιμασία», καθώς οι περιορισμένες προμήθειες βασικών ουκρανικών ηλίανθου, λαδιού, καλαμποκιού και σιταριού συμβάλλουν στην αύξηση των τιμών.
Το υψηλότερο κόστος θα προσθέσει περαιτέρω πίεση στις τιμές που ήδη πλήττουν τις τσέπες των καταναλωτών και κάνει τους τραπεζίτες να παραμένουν «γεράκια» στη νομισματική πολιτική που ακολουθούν.
Η εκτίναξη των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων άφησε στους καταναλωτές λιγότερα διαθέσιμα χρήματα, ενώ ταυτόχρονα αύξησε το κόστος για τις επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα την πολύ ασθενέστερη ανάπτυξη και τον πληθωρισμό που έχει αυξηθεί πολύ περισσότερο από ό,τι αναμενόταν προπολεμικά, αναφέρουν οι οικονομολόγοι της Berenberg σε σημείωμά τους. Ως αποτέλεσμα, αναμένουν ότι το πραγματικό ΑΕΠ το 2024 θα είναι 3,6% χαμηλότερο και το επίπεδο τιμών 8,9% υψηλότερο από ό,τι θα μπορούσε να είναι διαφορετικά.
Οι κυκλικοί κλάδοι σε κίνδυνο
Οι οικονομικά ευαίσθητοι τομείς κινδυνεύουν να αντιστρέψουν μια υπεραπόδοση έναντι των λεγόμενων αμυντικών κλάδων, εάν ο πόλεμος κλιμακωθεί. Οι κυκλικοί κλάδοι υπέστησαν σφυροκόπημα στις αρχές του περασμένου έτους, καθώς οι επενδυτές συνυπολόγισαν τις επιπτώσεις της εισβολής στην οικονομική ανάπτυξη. Τους τελευταίους μήνες, ωστόσο, οι μετοχές αυτές έχουν κερδίσει τις αντίστοιχες που θεωρούνται σχετικά ασφαλέστερες.
Συνολικά, οι προοπτικές για τις ευρωπαϊκές μετοχές γίνονται πιο θολές μετά το ράλι. Οι στρατηγικοί αναλυτές σε δημοσκόπηση του Bloomberg αναμένουν ότι ο Stoxx 600 θα κλείσει το έτος κάτω από τα τρέχοντα επίπεδα λόγω της επιδείνωσης της οικονομικής δυναμικής.
Οι επενδυτές έχουν διοχετεύσει 40 δισ. δολάρια σε παγκόσμια μετοχικά κεφάλαια από την έναρξη του πολέμου, ένα κλάσμα των 354 δισ. δολαρίων που έχουν συσσωρευτεί σε μετρητά, σύμφωνα με έκθεση της Bank of America που επικαλείται την EPFR Global. Και τον τελευταίο καιρό, έχουν απορρίψει και τα δύο υπέρ των ομολόγων, καθώς τοποθετούνται για υψηλότερα επιτόκια στις ΗΠΑ, που εκτιμούν ότι θα διατηρηθούν υψηλότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα
Η Μπεάτα Μάνθεϊ, επικεφαλής της ευρωπαϊκής στρατηγικής μετοχών της Citigroup Inc. αναμένει ότι οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι θα διατηρήσουν τις αποτιμήσεις των ευρωπαϊκών μετοχών, καθώς η ώθηση από τις χαμηλότερες τιμές του φυσικού αερίου, το ασθενέστερο δολάριο και την επαναλειτουργία της Κίνας έχει πλέον τιμολογηθεί.
«Όσον αφορά το ράλι, δεν θα το κυνηγούσαμε από εδώ και πέρα», δήλωσε.
