Οι ιπποπόταμοι του Πάμπλο Εσκομπάρ ξεκίνησαν ως ένα περίεργο και εξωτικό πείραμα, που τελικά έγινε μάστιγα και πηγή διχασμού στην Κολομβία. Την πρώτη φορά που ένας ιπποπόταμος βγήκε από τα δέντρα, βάδισε δυσκίνητα στο γρασίδι και γλίστρησε στην όχθη του ποταμού στα θολά καφέ νερά του ποταμού Cocorná, οι ψαράδες στο Las Angelitas πάγωσαν από δέος.
«Είχαμε ακούσει φήμες για αυτούς τους ιπποπόταμους και είχαμε δει ίχνη στο ποτάμι, αλλά καθώς δεν είχαμε πάει ποτέ σε ζωολογικό κήπο, δεν είχαμε δει ποτέ ένα ζώο σαν αυτό στην πραγματική ζωή», λέει ο Franki de Jesús Zapata Ciron. «Ένα ζώο από την Αφρική, εδώ; Φαινόταν περίεργο και όμορφο». Οι τοπικές οικογένειες σταμάτησαν να εργάζονται και συγκεντρώθηκαν για να θαυμάσουν το θηρίο των τριών τόνων, θυμάται ο Zapata.
Ο βαρόνος των ναρκωτικών, εισήγαγε τέσσερα από τα γιγάντια θηλαστικά από την Αφρική για να προστεθούν στην συλλογή του με τις καμηλοπαρδάλεις, τις καμήλες, τις στρουθοκάμηλους και άλλα εξωτικά ζώα στο θηριοτροφείο στο πολυτελές του Κτήμα Hacienda Nápoles τη δεκαετία του 1980.
Από τότε που οι ιπποπόταμοι δραπέτευσαν μετά τον θάνατό του το 1993, η κυβέρνηση έχει επανειλημμένα αποτύχει να τιθασεύσει τον αυξανόμενο πληθυσμό που έκανε τη λεκάνη απορροής του ποταμού Magdalena το νέο τους σπίτι.
Προσπάθησε να σκοτώσει τα ζώα το 2009, αλλά έπρεπε να σταματήσει αφού μια γραφική φωτογραφία προκάλεσε εθνική οργή. Συνεχίζει να στειρώνει τους ιπποπόταμους, αλλά αναπαράγονται πιο γρήγορα από ό,τι μπορούν οι τοπικοί ειδικοί, να τους πιάσουν και να τους ευνουχίσουν.
Τώρα η περιφερειακή κυβέρνηση θέλει να δοκιμάσει μια νέα στρατηγική. Όπως η κοκαΐνη του Εσκομπάρ, ελπίζουν ότι τα κατοικίδια του Πάμπλο μπορούν να σταλούν στο εξωτερικό. Η κυβέρνηση της πολιτείας Antioquia στη βορειοδυτική Κολομβία λέει ότι διαπραγματεύεται με ένα πάρκο στην Ινδία, όπου σχεδιάζει να στείλει 60 από τα θηρία, και ένα καταφύγιο στο Μεξικό, όπου θέλει να στείλει 10.
Τώρα οκτώ ιπποπόταμοι ζουν κοντά και η τοπική κοινότητα έπρεπε να μάθει τρόπους για να αποφύγει θανατηφόρες αντιπαραθέσεις. Αποφεύγουν το ψάρεμα στην ίδια περιοχή εάν οι ιπποπόταμοι είναι τριγύρω και αφήνουν ένα φως έξω τη νύχτα για να τους εμποδίσει να ανατρέψουν τις βάρκες τους ή να κάνουν ανεπιθύμητες επισκέψεις στο σπίτι.
«Συχνά απλά δεν μπορούμε να βγούμε πια έξω το βράδυ για να ψαρέψουμε, καθώς είναι πολύ επικίνδυνο και υπάρχουν λιγότερα ψάρια για να πιάσουμε καθώς οι ιπποπόταμοι τα τρομάζουν», λέει.
Μόλις 10 μίλια δυτικά της Λας Αντζελίτας, όπου ο ποταμός Κοκόρνα συναντά τη Μαγδαλένα, οι κάτοικοι τρέφουν περισσότερη αγάπη για τα γιγάντια θηλαστικά. «Όλοι εδώ τους φοβούνται λίγο και ξέρουμε ότι αποτελούν κοινωνικό πρόβλημα», λέει ο Noraldo Garzón, ο οποίος διευθύνει το τοπικό κατάστημα στην Estación Cocorná. «Αλλά αν ρωτούσες τους ανθρώπους εδώ αν θέλουν να τους ξεφορτωθούν αύριο, δεν υπάρχει περίπτωση. Είναι ένα πολύ αγαπητό είδος και οι άνθρωποι εδώ τα αγαπούν».
Αλλά τώρα η κοινότητα έχει μια νέα βιομηχανία που είναι ευκολότερη και πιο προσοδοφόρα: τον τουρισμό ιπποπόταμων. «Δεν θέλουμε να στειρωθούν ή να σκοτωθούν», λέει ο 38χρονος Álvaro Díaz, ένας ψαράς που επισκευάζει τη βάρκα του και χρεώνει επίσης τους τουρίστες για να δουν τα ζώα. «Έχουμε μάθει πώς να συγκατοικούμε με τον ιπποπόταμο και μπορούμε να διαβάζουμε τη γλώσσα του σώματός τους, ώστε να ξέρουμε πότε είναι θυμωμένοι και θέλουν να μείνουν μόνοι».
«Και εξάλλου, γεννήθηκαν εδώ. Είναι και Κολομβιανοί τώρα».
Η τοποθεσία της Cocorná βοηθά στην εξήγηση των αντικρουόμενων απόψεων. Είναι αρκετά μακριά από τα ογκώδη θηρία ώστε οι κάτοικοι να μην έρχονται σε άμεση επαφή μαζί τους, αλλά αρκετά κοντά ώστε να μπορούν να βγάλουν γρήγορα χρήματα από το να μεταφέρουν τουρίστες προς τα πάνω από τον ποταμό με βάρκες.
Αλλά μια τέτοια αρμονική συνύπαρξη είναι πιθανό να αλλάξει σύντομα, προβλέπουν οι βιολόγοι. Από τους αρχικούς τέσσερις ιπποπόταμους που διέφυγαν από την εξοχική περιουσία του Εσκομπάρ υπάρχουν σήμερα περίπου 130 – ο μεγαλύτερος πληθυσμός εκτός Αφρικής. Χωρίς κροκόδειλους, λιοντάρια ή άλλα αφρικανικά αρπακτικά για να τους κρατήσουν υπό έλεγχο, ο πληθυσμός τους θα συνεχίσει να αυξάνεται εκθετικά. Μια μελέτη υπολόγισε ότι μέχρι το 2034 οι ιπποπόταμοι θα αριθμούν τους 1.400.
«Πολλές απογραφές έχουν διεξαχθεί τα τελευταία χρόνια και κάθε φορά οι πληθυσμοί τους ξεπερνούν τις προβλέψεις μας», λέει ο Jorge Moreno-Bernal, βιολόγος στο Universidad del Norte και συν-συγγραφέας της μελέτης. «Είναι ένας παράδεισος εκεί έξω για αυτούς».
Οι μελέτες για τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις έχουν προειδοποιήσει ότι τα χωροκατακτητικά είδη βλάπτουν το οικοσύστημα στη Magdalena – τον μεγαλύτερο ποταμό σε μια από τις χώρες με τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα στον κόσμο. Κάθε ιπποπόταμος τρώει περίπου 40 κιλά γρασίδι τη νύχτα, πράγμα που σημαίνει ότι τα περιττώματά τους από μόνα τους δηλητηριάζουν το νερό, σκοτώνουν τα ψάρια και θέτουν σε κίνδυνο την πλούσια βιοποικιλότητα του ποταμού. Σε κίνδυνο βρίσκονται μυριάδες ενδημικά ή υπό εξαφάνιση είδη όπως το δυτικό ινδικό μανάτι και η νεοτροπική βίδρα.
Οι ιπποπόταμοι έρχονται επίσης όλο και περισσότερο σε σύγκρουση με τους ντόπιους και οι επιθέσεις από ιπποπόταμους έχουν γίνει πιο συχνές τα τελευταία χρόνια.
Ο Λουίς Ενρίκε, 46 ετών, μάζευε νερό σε μια κοντινή φάρμα το 2020 όταν άκουσε, όπως νόμιζε, ένα κοπάδι βοοειδών να τρέχει προς το μέρος του. Αποδείχθηκε ότι επρόκειτο για έναν αρσενικό ιπποπόταμο που έσπασε τα πλευρά και το δεξί του πόδι, αφήνοντάς τον αναίσθητο για τρεις ημέρες και νοσηλευόμενο για περισσότερο από ένα μήνα.
