Με μια αιφνιδιαστική νομοθετική ρύθμιση η κυβέρνηση της ΝΔ προωθεί την μεταφορά της αρμοδιότητας διαχείρισης νερού και απορριμμάτων σε μια ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή. Το κείμενο των 264 άρθρων αφορά σημαντικότατες ρυθμίσεις για το νερό, τα δάση, τη βιοποικιλότητα, τις ΑΠΕ, την ενεργειακή δημοκρατία, τα απορρίμματα και την ενέργεια, ο χρόνος διαβούλευσης ήταν περιορισμένος και εν μέσω της εθνικής τραγωδίας των Τεμπών. Ο σχεδιασμός της κυβέρνησης παρά τις «διαβεβαιώσεις» προσπαθεί να διαμορφώσει τους όρους αγοράς για να επιτύχει την ιδιωτικοποίηση του νερού. Με τη θέσπιση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.) σχεδιάζονται παρεμβάσεις που θα οδηγήσουν στην ιδιωτικοποίηση των Δ.Ε.Υ.Α. και μάλιστα σε αντίθεση με τις αποφάσεις του ΣτΕ.
Οι ΔΕΥΑ είναι κοινωφελείς μη κερδοσκοπικές ανταποδοτικού χαρακτήρα και όπως ορίζει η απόφαση 5/2022 απόφαση του Αρείου Πάγου μονοπωλιακού χαρακτήρα. Ποια είναι τα σημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ΔΕΥΑ; Η υποστελέχωση και τα οικονομικά προβλήματα που έχουν κυρίως σχέση με το ενεργειακό κόστος που έχει εκτιναχθεί. Μόνο το 2022 έχει εκτοξευθεί στα 150 εκ. ευρώ έλλειμμα. Καμία ενίσχυση δεν έχει γίνει από την κυβέρνηση σε ένα κρίσιμο τομέα δημοτικών υπηρεσιών. Το νομοσχέδιο συνιστά πολύ αρνητική θεσμική εξέλιξη για τον τομέα παροχής υπηρεσιών ύδατος. Η Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης έχει εκφράσει την πλήρη αντίθεσή της και ζητά την απόσυρση της νομοθετικής ρύθμισης.
Οι δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης ελέγχονται από ορκωτούς λογιστές οι προϋπολογισμοί και οι απολογισμοί, οι τιμολογιακές πολιτικές από τα δημοτικά συμβούλια, από το ελεγκτικό συνέδριο και από το Υπουργείο Περιβάλλοντος ως εποπτεύουσα αρχή. Με τις διατάξεις δρομολογείται η ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης του νερού, αφού εξ ορισμού οι Ρυθμιστικές Αρχές ρυθμίζουν μια ανταγωνιστική αγορά με στόχο την προστασία των καταναλωτών που στην περίπτωση των υδάτων δεν υφίσταται, και επομένως θέτει τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία της.
Γιατί ΡΑΕΥ; Υπάρχει λόγος ρύθμισης της αγοράς του νερού; Προφανώς όχι. Απλά η κυβέρνηση προσπαθεί να διαμορφώσει τους όρους αγοράς για να επιτύχει την ιδιωτικοποίηση του νερού. Στο νομοσχέδιο άρθρο 11 παρ. 4δ αναφέρει ότι η ΡΑΕΥΥ: «Παρακολουθεί και εποπτεύει την ορθή εφαρμογή συμβάσεων παραχώρησης υπηρεσιών ύδατος σε τρίτους». Ξεχνούν ότι οι Δ.Ε.Υ.Α. έχουν αποκλειστικό αντικείμενο την ύδρευση και αποχέτευση της περιοχής αρμοδιότητας τους. Η παροχή αυτών των κινήτρων δόθηκε μέσω του ν. 1069/80 που αποτελεί μέχρι σήμερα το βασικό θεσμικό πλαίσιο των Δ.Ε.Υ.Α. και δεν γίνεται πουθενά αναφορά.
Οι σύλλογοι εργαζομένων στις ΔΕΥΑ, φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, περιβαλλοντολογικές οργανώσεις κλιμακώνουν τη δράση τους ενάντια στην απόσυρση του νομοσχεδίου. Στην ιδιωτικοποίηση του νερού, πρέπει να σταθούμε απέναντι και να βάλουμε τέλος στην απαξίωση των ΟΤΑ από την κυβέρνηση. Η τοπική αυτοδιοίκηση θα δώσει άλλη μια κρίσιμη μάχη για το κοινωνικό σύνολο και την αυτοτέλειά της.
Δημήτρης Παπαδόπουλος
Συντονιστής της ΩΡΑ Πατρών
