“Θύλακες” μαύρου χρήματος αναζητά στο πλαίσιο του επιχειρησιακού της σχεδίου για το 2023 η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων ώστε να “κλειδώσει” τους στόχους των εσόδων που για φέτος φτάνουν τα 59 δισεκ. ευρώ.
Έτσι, προβλέπονται πάνω από 179.000 έλεγχοι για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου.
Λόγω, μάλιστα, της ολικής επαναφοράς της τουριστικής κίνησης στα προ πανδημίας επίπεδα, με την έκρηξη του θεσμού των βραχυχρόνιων μισθώσεων, “τύπου Airbnb” να είναι στην αιχμή αυτής της ανάκαμψης, ειδική προσοχή αναμένεται να δοθεί στον τομέα αυτό.
Σημειώνεται ότι αύξηση μάλιστα κατά 14% έναντι της περιόδου προ πανδημίας, το 2019, σημείωσαν οι βραχυχρόνιες τουριστικές μισθώσεις στην Ελλάδα το 2022, ξεπερνώντας τα 28,5 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις.
Η Ελλάδα μάλιστα βρίσκεται στην πρώτη δεκάδα των χωρών της Ε.Ε. με τις καλύτερες επιδόσεις το 2022, με βάση τα νούμερα που συλλέγει η Eurostat από τις γνωστές πλατφόρμες (Airbnb, Booking, Tripadvisor και Expedia) σε συνέχεια της συμφωνίας που έχουν συνάψει οι Βρυξέλλες για ανταλλαγή στοιχείων.
Συνολικά σε επίπεδο Ε.Ε., οι διανυκτερεύσεις που πραγματοποιήθηκαν σε καταλύματα μέσα από κρατήσεις στις γνωστές πλατφόρμες ανήλθαν το 2022 στα 547 εκατομμύρια, νούμερο αυξημένο κατά 50,4% έναντι του 2021, ενώ αν η σύγκριση γίνει με την περίοδο προ πανδημίας, το 2019 με τα 512 εκατ. διανυκτερεύσεων προκύπτει αύξηση 6,9%, με την αγορά τώρα να έχει ανακάμψει πλήρως.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι τα εισοδήματα από μακροχρόνιες μισθώσεις βρίσκονται πάντα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), καθώς αποτελούν μια σημαντική «πηγή» εσόδων για τους ιδιοκτήτες, αλλά και ενέχουν υψηλό κίνδυνο απόκρυψης φορολογητέας ύλης.
“Τεχνικές”
Πλέον, δε, ο φορολογικός μηχανισμός αξιοποιεί νέες έξυπνες τεχνικές διασταυρώσεων αλλά και νέα ελεγκτικά εργαλεία, αναχητώντας “μαύρες” πωλήσεις μέσω των social media (Facebook, Instagram). Επίσης, στα “φαρέτρα” υπάρχει και το άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών για τον εντοπισμό «κρυφών» εισοδημάτων, αλλά και το “ξεσκόνισμα” στοιχείων από τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων τύπου Airbnb για να εντοπίσει όσους δεν έχουν δηλώσει στην ΑΑΔΕ τα ακίνητα και έτσι εμφανίζουν χαμηλότερα από τα πραγματικά εισοδήματα τους.
Επισημαίνεται ότι το 2022, η ΑΑΔΕ, ζήτησε από τις πλατφόρμες Airbnb, Booking.com και VRBO να απενεργοποιήσουν 14.736 καταχωρήσεις ακινήτων καθώς διαπιστώθηκε ότι δεν είχαν Αριθμό Μητρώου Ακινήτου (ΑΜΑ) ή ο ΑΜΑ που αναγραφόταν ηλεκτρονικά δεν ήταν έγκυρος ενώ εντοπίστηκαν 73.258 διαχειριστές/ιδιοκτήτες ακινήτων τύπου Airbnb που δεν είχαν δηλώσει τα πραγματικά εισοδήματα και κλήθηκαν μέσω email να συμμορφωθούν εμφανίζοντας τελικά στην ΑΑΔΕ επιπλέον εισοδήματα από βραχυχρόνια μίσθωση και από επιχειρηματική δραστηριότητα τουριστικών καταλυμάτων συνολικού ύψους 102 εκατ. ευρώ.
Καμπανάκι από το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο
Στο μεταξύ με βάση όσα ανέφερε την Πέμπτη σε συνέντευξη τύπου ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος Αλέξανδρος Βασιλικός για την παρουσίαση της ετήσιας έρευνας για τον ξενοδοχειακό κλάδο το 2022 ένα από τα μεγάλα ζητήματα που έχει να κάνει και με τη βιωσιμότητα του τουριστικού προϊόντος έχει να κάνει με το θέμα των βραχυχρόνιων μισθώσεων. “Τα τελευταία χρόνια η Σαντορινη έχει διπλασιάσει τα κρεβάτια της με μόνο το 14% από αυτό να είναι στον ξενοδοχειακό κλάδο” ανέφερε, ενδεικτικά, λέγοντας ότι είναι πολλά από τα δωμάτια αυτα κινούνται σε μια “γκρίζα” ζώνη δημιουργώντας και ζητήματα με τη φέρουσα ικανότητα των προορισμών.
Η δυναμική
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με στοιχεία της Key Data, που παρουσίασε στο συνέδριο ShortStay Conference 2023 πραγματοποιήθηκε στις 18 & 19 Φεβρουαρίου 2023, η Sally Henry, Vice President of Business Development for EMEA, η δυναμική της βραχυχρόνιας μίσθωσης στην Ελλάδα το 2022 μεταφράστηκε σε 20.876.000 διανυκτερεύσεις και έσοδα 3.468.000.000 ευρώ. Σήμερα, 155.000 ιδιοκτησίες είναι εγγεγραμμένες στις δύο πιο γνωστές πλατφόρμες, Airbnb & Vrbo, 20.740 εκ των οποίων στην Αθήνα. Αναλόγως δυναμικά μπήκε και το 2023, καθώς οι κρατήσεις τον Ιανουάριο ήταν 43% περισσότερες από τον πρώτο μήνα του 2022.
Τα στοιχεία που παρουσίασε ο Tom Payne, Enterprise Account Executive της Transparent, δείχνουν, επίσης ότι στο Ηράκλειο τα διαθέσιμα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης που βρίσκονται αυτή τη στιγμή εγγεγραμμένα στις διάφορες online πλατφόρμες ενοικίασης, σημειώνουν άνοδο κατά 25% σε σχέση με το 2022, φτάνοντας τα 1.307. Ακολουθεί η Θεσσαλονίκη με άνοδο 27% και 3.090 καταλύματα, η Καλαμάτα και η Κέρκυρα με άνοδο έκαστη 26% και τα Χανιά στο +24% και 2.421 καταλύματα. Στην Αθήνα αυτή τη στιγμή υπάρχουν περίπου 11.000 καταλύματα βραχυχρόνιας, ενώ στην Αττική ξεπερνούν τις 20.000. H Οία ήταν η αγορά με το μεγαλύτερο μερίδιο των επαγγελματικά διαχειριζόμενων ενοικιάσεων (74%) και ακολουθεί η Μύκονος (61%), ενώ σημαντικό ποσοστό κατέχει η Αθήνα (52%). Η Transparent αποκάλυψε ότι οι πληρότητες στη βραχυχρόνια μίσθωση το 2022 ξεπέρασαν αυτές των ξενοδοχείων και ανήλθαν στο 66%, αντί 62%.
Σε ό,τι αφορά την πλατφόρμα της VRBO, του Expedia Group, ο James Cassidy, Senior Director Partner Success, ανέφερε ότι το Top10 των προορισμών στην Ελλάδα είναι τα Χανιά, η Αττική, το Ρέθυμνο, το Νότιο Αιγαίο, η Κέρκυρα, η Σαντορίνη, η Ρόδος, τα Ιόνια Νησιά, το Ηράκλειο και η Κεφαλονιά. Οι πέντε μεγαλύτερες αγορές τουριστών για την Ελλάδα είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες (όπου η VRBO έχει πολύ ισχυρή παρουσία), το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Γαλλία και ο Καναδάς.
Σημαντική αύξηση και δυναμική παρουσιάζουν κρατήσεις πολυτελών καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης στην Ευρώπη, μια τάση που ενισχύεται ιδιαίτερα στην εποχή μετά την πανδημία. Σύμφωνα με τον κ. Wolf Worster Managing Director της Sirreti τα πολυτελή καταλύματα, όπως οι βίλες, παρουσιάζουν αύξηση κρατήσεων κατά 5%, ακολουθώντας την τάση που ξεκίνησε πέρυσι και θέλει τη ζήτηση να είναι ισχυρή. Όπως τόνισε τα βασικά στοιχεία που ορίζουν ένα πολυτελές κατάλυμα είναι η τοποθεσία, τα φυσικά χαρακτηριστικά του καταλύματος, οι υπηρεσίες και η ιδιωτικότητα με την ασφάλεια.
Έκρηξη βραχυχρόνιων μισθώσεων
Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τη μελέτη «Βραχυχρόνιες Μισθώσεις: Επιπτώσεις στις πόλεις και στους πολίτες» της Grant Thornton που παρουσιάστηκε πέρυσι σε ημερίδα του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, στα 3,4 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι διαμορφώνεται ο τζίρος των βραχυχρόνιων τουριστικών μισθώσεων που πραγματοποιούνται διαδικτυακά μέσα πλατφόρμας τύπου Airbnb, στο πλαίσιο της οικονομίας του διαμοιρασμού. Σημειώνεται ότι το 2022 η τουριστική δαπάνη έφθασε τελικά τα 17,6 δισ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι το 2016 τα ετήσια έσοδα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ανήλθαν σε 1,4 δισ. ευρώ (με 16 δισ. ευρώ τουριστική δαπάνη), για να αυξηθούν το 2019 σε 2,96 δισ. ευρώ (με 21,8 δισ. ευρώ τουριστική δαπάνη), γεγονός που αναδεικνύει τη δυναμική που αποκτά η συγκεκριμένη αγορά.
Απώλειες εσόδων
Σε σχέση με τα δημόσια έσοδα, όπως αναφέρεται στη μελέτη, λόγω του τρόπου φορολόγησής της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων, καταγράφεται σημαντική απώλεια. Συγκεκριμένα, το 2016 εκτιμάται ότι στο ύψος των 160,6 εκατ. ευρώ ήταν τα διαφυγόντα έσοδα για το Δημόσιο. Για το 2022, με την εν λόγω μελέτη, εκτιμάται ότι ανήλθαν στα 316,7 εκατ. ευρώ. Καταγράφεται, δηλαδή, διπλασιασμός των καθαρών απωλειών ως προς τα δημόσια έσοδα κατά το διάστημα 2019-2022.
