Το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων είναι συνυφασμένο στην ιστορία του
ανθρώπου με την ανάπτυξη των πόλεων και την συγκέντρωση πληθυσμών σε λίγα
τετραγωνικά χιλιόμετρα. Κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα όμως με την τρομακτική
αύξηση της κατανάλωσης έγινε σαφές ότι η διαχείριση των απορριμμάτων είναι ένα από τα
κυρίαρχα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν στο μέλλον όλες οι κοινωνίες, είτε
βρίσκονταν στο σοσιαλιστικό στρατόπεδο είτε στο καπιταλιστικό. Στη Δύση σήμερα η
διαχείριση επιχειρείται να αποτελέσει πηγή κέρδους μεγάλων επιχειρήσεων και ομίλων
αφού η πρόοδος της τεχνολογίας επιτρέπει πλέον την αξιοποίηση του μεγαλύτερου
ποσοστού των απορριμμάτων. Στo πρώην Ανατολικό μπλοκ το κόστος αυτό απλά το
πλήρωναν οι πολίτες μέσα από την κεντρική διεύθυνση της οικονομίας.
Η πρόσφατη νομοθεσία, αυτή του 2021, της Νέας Δημοκρατίας επιβάλλει δύο μεγάλες
τομές στη διαχείριση.
Η πρώτη αφορά στην υιοθέτηση ως εναλλακτική μορφή διαχείρισης της παραγωγής
καύσιμης ύλης SRF ή RDF που χρησιμοποιείται κυρίως στην τσιμεντοβιομηχανία και κατά
συνέπεια την καύση χιλιάδων τόνων καρκινογόνων ουσιών χωρίς ουσιαστικό και
αποτελεσματικό έλεγχο. Και εύλογα δημιουργείται το ερώτημα: Εδώ δεν μπορέσαμε στην
Πάτρα να ελέγξουμε μια μικρή οικογενειακή επιχείρηση, ένα πυρηνελουργίο, θα ελέγξουμε
τον ΤΙΤΑΝ;
Η δεύτερη επιβάλλει αυτήν την παραγωγή καύσιμης ύλης με έμμεσο τρόπο αφού
υποχρεώνει υπολειμματικό αποτέλεσμα που δεν θα ξεπερνά το 10% του συνόλου των
απορριμμάτων. Ο μοναδικός τρόπος για να γίνει αυτό είναι η κατασκευή και λειτουργία των
βιοκελιών. Ο εκβιασμός είναι πλέον ωμός αφού αν δεν υιοθετηθεί αυτή η προδιαγραφή
τότε δεν είναι δυνατή η χρηματοδότηση των υπόλοιπων εγκαταστάσεων.
Αν συνδυαστεί δε, με τα υπερφιλόδοξα ποσοστά ανακύκλωσης που προβλέπονται, της
τάξης του 60%, τότε καταλαβαίνουμε ότι ο στόχος δεν είναι η προστασία του
περιβάλλοντος αλλά η επίλυση του ενεργειακού προβλήματος των μεγάλων επιχειρήσεων
και η κερδοφορία των κατασκευαστικών ομίλων.
Παρ΄ όλα αυτά, η ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων παραμένει κυρίαρχο
ζητούμενο για τις σημερινές κοινωνίες ενώ η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος
αποτελεί πρόκληση για την αυτοδιοίκηση. Τα ποσοστά που παρέλαβε η παρούσα δημοτική
αρχή είναι ακριβώς τα ίδια με αυτά που θα παραδώσει στην επόμενη μετά από 9 χρόνια
που υποτίθεται ότι θα είχε θέσει σε εφαρμογή προγράμματα ανακύκλωσης και θα είχε
κλείσει την Ξερόλακκα.
Αντίθετα, αυτό που είδαμε είναι ανακύκλωση καθηλωμένη στο 4%, προγράμματα όπως η
περισυλλογή λαδιού στα σχολεία να σταματούν, δράσεις ευαισθητοποίησης ανύπαρκτες
και ρεύματα ανακυκλώσιμων υλικών να δίνονται σε ιδιωτικές επιχειρήσεις με όρους που
προκαλούν ερωτηματικά.
Η Πάτρα της μηδενικής ανακύκλωσης βρέθηκε μπροστά στο δίλημμα να μείνουν τα
σκουπίδια στον δρόμο ή να δοθεί το φιλί της ζωής σε μια ήδη κορεσμένη Ξερόλακκα. Το
νέο κύτταρο λοιπόν χρηματοδοτήθηκε παρά τις δικαιολογημένες, εν μέρει, αντιδράσεις
γιατί αποτέλεσε τη μοναδική λύση από άλλες πολύ χειρότερες. Θα θυμίσω μόνο ότι
αποτέλεσε και λόγο αποχώρησης από την παράταξη της ΡΑΠ και τον Σύριζα της κας Κουρή,
μετέπειτα υποψηφίου της Λαϊκής Συσπείρωσης και του ΚΚΕ. Ωστόσο, το πρώτο πράγμα
που ψήφισε στη νέα της παράταξη ήταν το αίτημα δημιουργίας νέου κύτταρου.
Υποτίθεται ότι στα χρόνια που πέρασαν θα είχε υλοποιηθεί το μεγαλύτερο μέρος από το
ΤΣΔΑ του ΄15 ώστε το κλείσιμο της Ξερόλακκας να αποτελούσε σήμερα παρελθόν. Τίποτα
όμως δεν έγινε. Κι ερχόμαστε σήμερα να ξαναμιλήσουμε για την αναγκαιότητα της
ανακύκλωσης και της Διαλογής στην Πηγή.
Γιατί δεν έγιναν γωνιές ανακύκλωσης παρά την εξασφαλισμένη χρηματοδότησή τους, όπως
αναφέρει στην εισήγηση του θέματος ο κ. Ασπράγκαθος? Τι εμπόδισε τη δημοτική αρχή να
κατασκευάσει τα προβλεπόμενα 5 Πράσινα σημεία αλλά αντίθετα προσπάθησε να τα
συγκεντρώσει όλα σε ένα σημείο στην Παραλία, με κουτοπόνηρες πρακτικές? Γιατί δεν
οργάνωσε τις υποδομές για την επόμενη μέρα κάνοντας όλες τις απαραίτητες ενέργειες για
την μετατροπή του ΧΥΤΑ Φλόκα σε ΧΥΤΥ? Τι θα κάνει τα υπολείμματα? Τελικά πόσο κοστίζει
σήμερα ο τόνος και πόσο θα στοιχίζει στον δημότη για τα επόμενα έξι χρόνια? Οι
υπολογισμοί ανθρώπων που γνωρίζουν καλά το αντικείμενο μιλούν για 92 ευρώ ο τόνος,
ποσό που είναι από τα μεγαλύτερα σε όλη την Ελλάδα, χρήματα που θα πληρώσει ο
δημότης τελικά.
Τα αιτήματα της άρνησης που κατατέθηκαν από τη δημοτική αρχή δεν μπορούν να
υποκαταστήσουν την απουσία δράσεων. Δράσεις για την αύξηση των ποσοστών
ανακύκλωσης άσχετα με το αν αποτελούν οδηγίες της ΕΕ ή του εθνικού σχεδιασμού.
ΥΓ 1. Κι ένα απαραίτητο πολιτικό σχόλιο.
Ο κ. Ασπράγκαθος ήταν ειλικρινής στην εισήγησή του όταν ανέφερε ότι ο Δήμος
αναγκάζεται να λειτουργεί με την απειλή της διακοπής της χρηματοδότησης αν δεν
υιοθετηθούν συγκεκριμένα μέτρα. Προσωπικά μου θύμισε εποχές σκληρής
διαπραγμάτευσης με τους μνημονιακούς εταίρους μας και την στάση της τότε κυβέρνησής
μας. Είναι ακόμα πιο ειλικρινής όταν προτείνει την ψήφιση του ΤΣΔΑ παρά τους
περιβαλλοντικά επιζήμιους όρους του και τους ανέφικτους στόχους που θέτει. Θα
μπορούσαμε να καλωσορίσουμε τον κ. Ασπράγκαθο και τη Λαϊκή Συσπείρωση στη
ρεαλιστική πολιτική της διαχείρισης ενός συστήματος, ενός πλαισίου δράσης, που δεν το
έχουνι επιλέξει αλλά αναγκάζονται να το κάνουν να δουλέψει με σκοπό τη βελτίωση της
ζωής και την προάσπιση των συμφερόντων των πολλών. Θα τους δικαιολογούσαμε εάν
είχαν επιδιώξει να βάλουν την ανακύκλωση και την προστασία του περιβάλλοντος στις ζωές
των χιλιάδων συμπολιτών μας τα προηγούμενα χρόνια. Κάτι τέτοιο όμως δεν έγινε.
Τουναντίον, η Πάτρα εμφάνισε μοναδική στην Ελλάδα καθυστέρηση και αδράνεια
δυστυχώς με κόστος το περιβάλλον και τους δημότες. Καμία δικαιολογία λοιπόν.
ΥΓ 2. Στη συνεδρίαση της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής κατέθεσα την ακόλουθη ερώτηση:
Υπάρχει αδειοδότηση για τη μετατροπή του ΧΥΤΑ Φλόκα σε ΧΥΤΥ; Η απάντηση ήταν ότι
βρίσκεται στο στάδιο της μελέτης. Το συμπέρασμα που βγαίνει αβίαστα είναι ότι η Πάτρα
είναι ανέτοιμη να διαχειριστεί τα απορρίμματά της ακόμα κι αν αύριο το εργοστάσιο
επεξεργασίας παραδινόταν έτοιμο. Εννιά χρόνια δεν ήσαν αρκετά. Πόσα ακόμα χρειάζεται
η σημερινή αρχή;
(εισήγηση στην δημοτική επιτροπή ποιότητας ζωής)
