Ρεκόρ τετραετίας επιχειρησιακών συλλογικών συμβάσεων εργασίας σημειώθηκε το 2022.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά είναι για πρώτη φορά πέρσι που καμία επιχειρησιακή σύμβαση δεν προέβλεπε καμία απολύτως μείωση αποδοχών, ενώ οι εν λόγω συμβάσεις παράλληλα κάλυψαν συγκριτικά μεγαλύτερο πλήθος εργαζομένων από ο,τι στο πρόσφατο παρελθόν.
Όλες αυτές οι εξελίξεις σε συνδυασμό με τη σωρευτική αύξηση 9,5% στον κατώτατο μισθό το 2022 οδήγησαν, μεταξύ άλλων, σε αύξηση 10,8% στο σύνολο των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας στον επιχειρηματικό τομέα, σύμφωνα με τα στοιχεία που προβλέπει η ετήσια έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, κ. Γιάννη Στουρνάρα, για το 2022, η οποία δημοσιοποιήθηκε πρόσφατα.
Η εικόνα αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς όλοι όσοι αμείβονται με βάση επιχειρησιακές συμβάσεις παίρνουν μισθό πάνω από τον κατώτατο μισθό. Έτσι, παρά την αύξηση του κατώτατου μισθού (9,5% το 2022), σε ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων δόθηκαν, και μάλιστα συλλογικά (δηλαδή στο πλαίσιο επιχειρησιακών συμβάσεων), ακόμα μεγαλύτερες αυξήσεις. Και όχι μόνο αυτό, αλλά, δεδομένου ότι τα στοιχεία της ΤτΕ βασίζονται σε στοιχεία για μικτές αποδοχές, οι καθαρές αυξήσεις είναι ακόμα μεγαλύτερες λόγω της μείωσης των εισφορών των ασφαλισμένων στο πλαίσιο της μείωσης του μη μισθολογικού κόστους κατά 3 μονάδες μετά το 2021.
Μάλιστα, σύμφωνα με όσα προκύπτουν από τις πρώτες εκτιμήσεις της ΤτΕ για το 2023 (αύξηση-ρεκόρ ύψους 7% για όλες τις αμοιβές, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα), οι τάσεις αυτές αναμένεται όχι μόνο να συνεχιστούν και φέτος, αλλά και να αναβαθμιστούν. Εξάλλου, η προαναγγελία του κυβερνώντος κόμματος (εφόσον επανεκλεγεί στις προσεχείς εκλογές) για ενδεχόμενο ξεπάγωμα των “τριετιών” στον ιδιωτικό τομέα, σε συνδυασμό με μια νέα αύξηση του κατώτατου μισθού το 2024, φαίνεται πως θα κρατήσει ψηλά τον εν λόγω δείκτη και του χρόνου, σχολιάζουν αναλυτές στο Capital.gr.
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Η αύξηση στις αμοιβές του ιδιωτικού τομέα το 2022 ήταν μεγαλύτερη εδώ και πάνω από 10 χρόνια. Αφήνοντας τα χρόνια των Μνημονίων και μετρώντας τον εν λόγω δείκτη από το 2017, το 2022 σημειώθηκε η μεγαλύτερη αύξηση.
Το 2017 το σύνολο των αμοιβών στον επιχειρηματικό τομέα αυξήθηκε κατά 3,3% και το 2018 αυξήθηκε κατά 5,2%.
Το 2019 κατά 4,4%, αν και η τότε κυβέρνηση (ΣΥΡΙΖΑ) τον Φεβρουάριο αποφάσισε αύξηση 11% στον κατώτατο μισθό. Με άλλα λόγια, η αύξηση στο σύνολο των αμοιβών ήταν περισσότερο από υποδιπλάσια της αύξησης του κατώτατου μισθού.
Το 2020 σημειώθηκε πτώση 4,5% στις αμοιβές στον ιδιωτικό τομέα, προφανώς λόγω της βαθιάς ύφεσης που έφεραν τα μέτρα περιορισμού εξάπλωσης της πανδημίας.
Ωστόσο το 2021 εκτινάχθηκαν οι αμοιβές στις ιδιωτικές επιχειρήσεις κατά 7,5%, δηλαδή ανέκτησαν και με το παραπάνω, και συγκεκριμένα σχεδόν κατά διπλάσιο ποσοστό, τις απώλειες του 2020.
Το 2022 η αύξηση ήταν μεγαλύτερη (10,8%) ακόμα και από την αύξηση του κατώτατου μισθού (9,5%), αλλά και την αύξηση του ΑΕΠ (8,4%).
Οι θετικές αυτές μετρήσεις φαίνεται πως αντανακλώνται και στο πλήθος, το περιεχόμενο αλλά και τον βαθμό “κάλυψης” των επιχειρησιακών συλλογικών συμβάσεων.
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ:
Το 2022 υπογράφηκαν 217 συλλογικές συμβάσεις εργασίας σε αντίστοιχες επιχειρήσεις. Μάλιστα, οι 80 από αυτές (ή αλλιώς το 36% του συνόλου) προέβλεπαν αυξήσεις, ενώ οι υπόλοιπες 137 προέβλεπαν αμετάβλητους σε σχέση με το παρελθόν μισθολογικούς όρους.
Πρόκειται για το μεγαλύτερο πλήθος επιχειρησιακών συμβάσεων από το 2018. Το 2019 υπογράφηκαν 192, το 2020 συμφωνήθηκαν 147, το 2021 υπογράφηκαν 180 και, τέλος, το 2022 συμφωνήθηκαν 217.
Παράλληλα, σε όλες τις ενδιάμεσες χρονιές (2019-2022) το ποσοστό των επιχειρησιακών συμβάσεων που προέβλεπαν αυξήσεις είχαν ποσοστό χαμηλότερο από το 36% που σημειώθηκε το 2022. Συγκεκριμένα, το 2019 οι συμβάσεις με αυξήσεις ανήλθαν στο 20%. Το 2020 ανήλθαν στο 23% και το 2021 στο 18%. Επίσης, το 2019, το 4% των συμβάσεων προέβλεπαν μειώσεις, το 2020 το 5% και το 2021 το 4,5% των συμβάσεων προέβλεπαν μειώσεις. Το 2022 καμία σύμβαση δεν προέβλεπε μειώσεις μισθών.
Ταυτόχρονα με την αύξηση του πλήθους των επιχειρησιακών συμβάσεων αλλά και τη βελτίωση του περιεχομένου τους (καθώς 1 στις 3 προέβλεπε αύξηση και 2 στις 3 καμία μεταβολή και σε καμία περίπτωση μείωση αμοιβών) αυξήθηκε και η “κάλυψή” τους. Οι συμβάσεις του 2022 κάλυψαν 168.472 εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα, ενώ του 2021 κάλυψαν 152.463. Το 2020, χρονιά της μεγάλης κορονο-ύφεσης, οι επιχειρησιακές συμβάσεις κάλυψαν μόλις 85.463 μισθωτούς και το 2019 κάλυψαν 103.850.
“Καμπανάκι” από την ΤτΕ
Παρ’ όλα αυτά, η Τράπεζα της Ελλάδος κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την πορεία της παραγωγικότητας της εργασίας.
Σύμφωνα με την έκθεση του διοικητή της ΤτΕ για το 2022, αναφέρεται πως “το 2023 προβλέπεται ότι η άνοδος της απασχόλησης, αλλά και του ΑΕΠ, θα επιβαρυνθεί σημαντικά, ενώ αξιόλογη θα είναι η επιτάχυνση της αύξησης των αποδοχών, με αποτέλεσμα στασιμότητα της παραγωγικότητας και αισθητή άνοδο του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος”.
