Η εξαγορά της άλλοτε γιγαντιαίας κατασκευαστικής εταιρείας Ακτωρ από την Intrakat, η οποία με τους πλέον αισιόδοξους υπολογισμούς θα ολοκληρωθεί προς τα τέλη του έτους, κλείνει την αυλαία του δεύτερου μεγάλου κύκλου ανακατατάξεων στον τεχνικό κλάδο και δημιουργεί ικανοποίηση και στην κυβέρνηση που έχει απλώσει τον μεγάλο «τραχανά» των έργων. Εδώ και μήνες επικρατούσε προβληματισμός στα υπουργικά γραφεία αλλά και στο Μέγαρο Μαξίμου από το πρωτόγνωρο κύμα μετοχικών ανακατατάξεων που μετατόπιζαν το κέντρο βάρους των έργων από τα εργοτάξια, στις εξαγορές, στα παζάρια και τις μεταγραφές στελεχών.
Η υπογραφή της συμφωνίας με την Intrakat εκτιμάται ότι θα εξομαλύνει τις δυσκολίες που είχαν ανακύψει σε πολλά μέτωπα των έργων και θα βοηθήσει να κυλίσει το νερό στο αυλάκι ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες. Ομως οι συνθήκες, το μέγεθος και οι απαιτήσεις των έργων αλλά και η οικονομική κατάσταση κάποιων ομίλων-εταιρειών προδιαγράφουν με βεβαιότητα και έναν τρίτο γύρο μετοχικών ανακατατάξεων που ίσως να μην είναι πολύ μακριά.
Οι αλλαγές που συντελούνται τελευταία στις κατασκευές δεν έχουν προηγούμενο. Σχεδόν μία εξαγορά ή μετοχική αλλαγή σε επίπεδο βασικού μετόχου σε ετήσια βάση παράγει από το 2018 μέχρι σήμερα ο κλάδος, με ρυθμιστή των εξελίξεων την ολλανδική Reggeborgh Invest της οικογένειας Χόλτερμαν και σημερινού μετόχου της Ελλάκτωρ, η οποία έφερε μεγάλες ανακατατάξεις στον πυρήνα των κατασκευών. Με την πώληση της Ακτωρ, οι ισορροπίες του κλάδου άλλαξαν εν μια νυκτί αφού το ντιλ με την Intrakat ανεβάζει την εταιρεία, από την πέμπτη θέση του κλάδου, στη δεύτερη και δημιουργεί διαφορετικούς πολιτικούς και επιχειρηματικούς συσχετισμούς.
Από ένας παθητικός μέτοχος στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, το family fund, το οποίο έχει επεκταθεί στις τράπεζες και το real estate, βρέθηκε να ελέγχει την… πλειοψηφία των μετόχων της που τον Μάρτιο του 2021 πούλησε αιφνιδίως για να περιοριστεί στη διοίκηση της Ελλάκτωρ. Ο διεθνής επενδυτής, που έχει ταράξει τα λιμνάζοντα επί μία δεκαετία ύδατα του κλάδου, αποτέλεσε τη θρυαλλίδα και των μετέπειτα μετοχικών ανακατατάξεων. Επειτα από έναν μετοχικό εμφύλιο με το δίδυμο των εφοπλιστών Γιάννη Μπάκου – Δημήτρη Καϋμενάκη και τον πρώην διευθύνοντα σύμβουλο της Ακτωρ κ. Αλέξανδρο Εξάρχου, πριν από 11 μήνες συμφώνησε στην πώληση των μετοχών τους στη Motor Oil, πούλησε τον ενεργειακό βραχίονα της Ανεμος στον όμιλο Βαρδινογιάννη και άνοιξε τον δρόμο για την εξαγορά της Intrakat, που ανήκε στον Ομιλο Κόκκαλη, την άνοιξη του 2022. Είχε προηγηθεί η σύγκρουση µε την προηγούµενη διοίκηση της Ελλάκτωρ, τους αδελφούς Καλλιτσάντση, τους οποίους εκτόπισε ύστερα από 3-4 δεκαετίες στις κατασκευές.
Ακόμη και σήμερα που κατάφερε μετά από μια διετία επίμονης προσπάθειας να ξεφορτωθεί το βαρίδι των κατασκευών, φαίνεται πως ο Ολλανδός επενδυτής δεν θα σταματήσει να παράγει ειδήσεις. Στην αγορά περιμένουν τις επόμενες κινήσεις του στους τομείς των παραχωρήσεων, που ανεπισήμως έχει βγάλει πωλητήριο και θεωρείται δύσκολο να παραμείνουν εντός ομίλου χωρίς την «αδελφή» κατασκευαστική εταιρεία, αλλά και για το 25% της Ανεμος που είχε κρατήσει η Ελλάκτωρ. Για την Ηλέκτωρ εδώ και καιρό κάποιοι στοιχηματίζουν πως οδεύει προς τον Ομιλο Motor Oil, που πρόσφατα ολοκλήρωσε την εξαγορά στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων της Θαλής, συμφωνία που φέρεται να μην έχει προχωρήσει έως σήμερα λόγω διαφορετικών προσεγγίσεων στην αποτίμηση.
Η Ακτωρ Παραχωρήσεις έχει αναπτύξει ένα αξιόλογο χαρτοφυλάκιο μειοψηφικών συμμετοχών σε αυτοκινητοδρόμους, με κύριο asset τη σύμβαση της Αττικής οδού, που ολοκληρώνεται τον Οκτώβριο του 2024. Η εταιρεία, όπως υποστηρίζουν αρμόδιες πηγές, έχει ήδη αποσυρθεί από το πεδίο διεκδίκησης του διαγωνισμού, κάτι που φυσικά μένει να αποδειχθεί. Ακόμη όμως και αν υπάρξει συμμετοχή και η εταιρεία μείνει στον διαγωνισμό και πλειοδοτήσει, είναι βέβαιο ότι θα έχει να διαχειριστεί μια διαφορετική Αττική οδό από εκείνη που ήταν τα τελευταία 20 χρόνια, κερδίζοντας επάξια τον τίτλο της πιο χρυσής παραχώρησης όλων των εποχών.
Με τον σχεδιασμό αυτό που έχουν αρχίσει να σχηματοποιούν οι καταιγιστικές εξελίξεις, η Reggeborgh Invest παραμένει ένας δυνητικά μεγάλος παίκτης στο real estate κρατώντας τη REDS με σημαντικά επενδυτικά σχέδια και με επίκεντρο τις Γούρνες Ηρακλείου και το πρώην οινοποιείο Καμπά στην Παλλήνη αλλά και το εμπορικό κέντρο της Αττικής, το SmartPark.
Ανοικτός ο κύκλος των εξαγορών
Οσοι υποστηρίζουν ότι οι κατασκευές έχουν ακόμη περιθώρια συγκέντρωσης, κοιτούν το ύψος του ανεκτέλεστου των συμβάσεων που προσεγγίζει τα 15 δισ. αλλά και την πλειάδα των νέων διαγωνισμών που είναι σε εξέλιξη, παρά το φρένο που βάζουν οι απανωτές εκλογικές αναμετρήσεις. «Η αύξηση του ανεκτέλεστου είναι σημαντική για την Intrakat, αλλά ακόμη πιο σημαντική είναι η τεχνική επάρκεια και εμπειρία, την οποία αποκτά με την εξαγορά της Ακτωρ, ώστε να έχει τη δυνατότητα να εκτελεί μεγάλα έργα στην Ελλάδα και το εξωτερικό», δήλωσε προ ημερών ο διευθύνων σύμβουλος και μέτοχος της εταιρείας Αλέξανδρος Εξάρχου.
Τόνισε όμως ότι δεν αρκεί να πάρει μια εταιρεία ένα έργο. Πρέπει ταυτόχρονα να έχει μηχανήματα, εξοπλισμό και κόσμο που καταλαβαίνει από έργα αλλά και εμπειρία. «Αυτά αγοράσαμε κυρίως μέσω της Ακτωρ» υπογράμμισε, λέγοντας ότι σήμερα η Intrakat έχει ένα ανεκτέλεστο 1,3 δισ. που δεν είχε ποτέ μέχρι σήμερα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι χωρίς την τεχνογνωσία και τους μηχανισμούς της Ακτωρ θα ήταν δύσκολο να υλοποιήσει αλλά και να διεκδικήσει νέα έργα.
Μπορεί η Intrakat να αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μικρού παίκτη που θέλησε να μεγαλώσει μέσω εξαγορών, αλλά τις ίδιες ανησυχίες έχουν και άλλοι τεχνικοί όμιλοι, με μεγαλύτερο ανεκτέλεστο σε μια περίοδο που ο κόσμος είναι ένα πολύτιμο κεφάλαιο για να συνεχιστεί το success story των κατασκευών και το σπουδαιότερο για να μπορέσουν οι εταιρείες να κατασκευάσουν τα έργα. Τα νούμερα των συμβάσεων είναι ασύλληπτα και τώρα που αρχίζει η υλοποίηση, χρειάζεται να γίνουν οι αναγκαίες κινήσεις ώστε να μην επιβεβαιωθεί η ρήση «ο βασιλιάς είναι γυμνός».
Ο ισχυρότερος όμιλος του κλάδου, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, με ανεκτέλεστο υπόλοιπο και προς υπογραφή συμβάσεις που πλησιάζουν τα 5 δισ., η Mυτιληναίος με χαρτοφυλάκιο κοντά στα 3 δισ., το 40% των οποίων είναι στην Ελλάδα, και η ΑVAX με ανεκτέλεστο 2,3 δισ. παρακολουθούν με ενδιαφέρον τις εξελίξεις και είναι όμιλοι που επίσης φαίνεται να προσελκύουν προτάσεις για εξαγορές και μετοχικές ανακατατάξεις.
Η Μυτιληναίος στα μέσα του μήνα θα έχει ολοκληρώσει τη σύσταση των δύο νέων θυγατρικών του ομίλου σε παραχωρήσεις και κατασκευές, οι οποίες διαχωρίστηκαν από τις υπόλοιπες επιχειρηματικές δραστηριότητες και θα είναι σε πλήρη λειτουργία από τον επόμενο μήνα. Μέσω της ΜΕΤΚΑ και της Μ Παραχωρήσεων, οι δύο εταιρείες ξεκινούν με κεφάλαιο 1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 300 εκατ. ευρώ αφορούν το κατατεθειμένο μετοχικό κεφάλαιο και 700 εκατ. ευρώ εγγυητικές επιστολές. Η Μυτιληναίος έχει αναπτύξει μια ισχυρή κατασκευαστική βάση στο εξωτερικό σε έργα ΑΠΕ και ενεργειακές μονάδες, αλλά στην Ελλάδα ο αντίστοιχος μηχανισμός παραγωγής έργων έχει διαφορετικές δομές και φτιάχνεται τώρα, με την ενίσχυση του ανεκτέλεστου συμβάσεων. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με οργανικό τρόπο είτε μέσω εξαγορών.
Η φημολογία που έχει αναπτυχθεί μετά την πώληση της Ακτωρ στην αγορά, έχει επίκεντρο την ΑVAX, ένα ιστορικό και στιβαρό όνομα στις κατασκευές με ένα πολύ δυνατό χαρτοφυλάκιο υπό εξέλιξη έργων. Παρότι η διοίκηση διαψεύδει με κάθε ευκαιρία τις συζητήσεις για πωλητήριο, στο προσκήνιο και το παρασκήνιο έχουν φουντώσει τα σενάρια περί μετοχικών ανακατατάξεων. Από τις συζητήσεις αυτές δεν έχουν ξεφύγει και κάποιες υγιείς αλλά μικρότερες εταιρείες του κλάδου, για τις οποίες οι πληροφορίες αναφέρουν ότι βολιδοσκοπούνται για εξαγορά από ισχυρούς ομίλους της χώρας, χωρίς κανείς να μπορεί να προδικάσει το αποτέλεσμα. Ανάμεσα σε αυτές είναι η εταιρεία Ξανθάκης ΑΤΕ από τη Θεσσαλονίκη με εξειδίκευση στα σιδηροδρομικά έργα αλλά και η Ιντερκάτ του κ. Πανουργιά Παπαϊωάννου με έδρα τη Λαμία, αμφότερες με πτυχία 6ης τάξης. Πρόσφατα η διοίκηση της Intrakat επιβεβαίωσε τις συζητήσεις που είχαν προηγηθεί με την ΤΕΚΑΛ του κ. Παναγιώτη Ψαλτάκου, με εξειδίκευση κυρίως σε λιμενικά έργα, λέγοντας όμως ότι οι δύο εταιρείες ποτέ δεν ήρθαν κοντά σε συμφωνία. Στο παρελθόν στο επίκεντρο των συζητήσεων είχε βρεθεί η ΕΚΤΕΡ και η Δομική Κρήτης, την οποία διαπραγματευόταν ο κ. Δημήτρης Κούτρας αλλά εγκατέλειψε για την εξαγορά της Ακτωρ σε συνεργασία με την κυπριακή Wade Adams με ό,τι ακολούθησε. Πεδίο εξαγορών και συγκέντρωσης στις μικρότερες κυρίως τάξεις εκτίμησε ότι μπορεί να υπάρξει και ο κ. Εξάρχου, ενώ σε ό,τι αφορά την Intrakat δήλωσε ότι σταματά στην Ακτωρ, χωρίς όμως να κλείνει την πόρτα σε μελλοντικές συνεργασίες εφόσον συνδέονται με την ανάπτυξη της εταιρείας.
Παρά τον αργό βηματισμό της, που εν μέρει δικαιολογείται από το μέγεθος της συμφωνίας αλλά και τον σχεδιασμό των επενδυτών που έχει μεταβληθεί τους τελευταίους μήνες με τα πίσω μπρος της Macquarie, τα μηνύματα για την επικείμενη πώληση της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή στον αυστραλιανό όμιλο First Sentier είναι θετικά. Αν και οι λεπτομέρειες της συμφωνίας που δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμη είναι αυτές που θα δείξουν τη στρατηγική του ομίλου την επόμενη μέρα, η επίτευξη της συμφωνίας κρίνεται σημαντική καθώς θα φέρει σημαντική ρευστότητα στον όμιλο που είναι αναγκαία και θα αξιοποιηθεί για τη χρηματοδότηση μεγάλων πρότζεκτ όπως της Αττικής οδού αλλά και για τη νέα γενιά παραχωρήσεων και ΣΔΙΤ. Αλλωστε ο τομέας των παραχωρήσεων συγκεντρώνει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον από τον Ομιλο Περιστέρη, με την εταιρεία να χτίζει ένα ισχυρό και αρκετά διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο έργων και συμμετοχών.
Η μεγάλη πίτα των έργων
Σε ό,τι αφορά το πεδίο των διαγωνισμών, εδώ και μήνες αναμένεται η υπογραφή συμβάσεων σε μεγάλα οδικά έργα, για τα οποία ο χρόνος μετακινείται συνεχώς. Αφενός λόγω εκλογών, αφετέρου λόγω των δυσμενών εξελίξεων μετά το δυστύχημα στα Τέμπη, που άλλαξε την κυβερνητική ατζέντα και έφερε σοβαρές αλλαγές στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Σε εκκρεμότητα παραμένουν οι υπογραφές για τη ΣΔΙΤ «Καλαμάτα -Ριζόμυλος-Πύλος-Μεθώνη» με ανάδοχο την κοινοπραξία Ακτωρ Παραχωρήσεις-Intrakat, ύψους 300 εκατ. ευρώ αλλά και για τη ΣΔΙΤ του Βόρειου Οδικού Αξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) ύψους 290 εκατ. ευρώ, με ανάδοχο σχήμα τις ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Ακτωρ Παραχωρήσεις, Intrakat. Στάση αναμονής παρατηρείται και στον διαγωνισμό για την επέκταση της Λ. Κύμης που κατασκευάζεται ως δημόσιο έργο με προϋπολογισμό 350 εκατ. ευρώ. Αιτία είναι η προσφυγή που έχει υποβληθεί στο ΣτΕ για το έργο με ανάδοχο τις ΤΕΡΝΑ, Ακτωρ, Intrakat.
Υπογραφές έχουν πέσει για το FlyOver Θεσσαλονίκης (360 εκατ. ευρώ με ΑVAX-Μυτιληναίος), το δημόσιο τμήμα του ΒΟΑΚ (169 εκατ., με ανάδοχο την Ακτωρ), το Μπράλος-Αμφισσα (260 εκατ. ευρώ, ΑΒΑΞ) αλλά και το οδικό έργο Παράκαμψη Χαλκίδας-Ψαχνών (210 εκατ. ευρώ, Μυτιληναίος).
Την ίδια στιγμή για τις 9 Μαΐου έχουν παραταθεί οι προσφορές για το οδικό έργο Ιωάννινα-Κακκαβιά ύψους 310 εκατ. ευρώ, με άδηλο όμως το μέλλον του διαγωνισμού που είναι 11 μέρες πριν τις εκλογές. Για τον διαγωνισμό μάλιστα έχει υποβληθεί ένσταση από ομάδα εταιρειών της 6ης τάξης κατά των όρων διακήρυξης, που θα εξεταστεί στις 13 Απριλίου. Για τις 20 Απριλίου έχει μετακινηθεί και ο διαγωνισμός για τη μεγάλη σύμβαση παραχώρησης του ΒΟΑΚ που εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει το 1,5 δισ. Στον διαγωνισμό έχουν προεπιλεγεί οι Ακτωρ Παραχωρήσεις, η ΤΕΡΝΑ, η ΑΒΑΞ, η Vinci και το σχήμα Μυτιληναίος – Acciona Concesiones, ενώ πρόσφατα η διοίκηση της Intrakat δήλωσε ότι δεν έχει κανένα ενδιαφέρον για να συμμετάσχει.
Καθυστερήσεις παρατηρούνται και στα μεγάλα έργα της ΕΡΓΟΣΕ. Η τραγωδία στα Τέμπη στοιχειώνει συνολικά τα έργα του ελληνικού σιδηροδρόμου, τα οποία χωρίστηκαν σε έξι διαγωνισμούς συνολικού ύψους 4,5 δισ. ευρώ. Πρόκειται για μεγάλες συμβάσεις που προκηρύχθηκαν το 2021, συνδέοντας τα λιμάνια της χώρας με το δίκτυο και υποστηρίζοντας την αναβάθμιση του σιδηροδρόμου. Ενας τομέας που αποδείχθηκε η αχίλλειος πτέρνα του κυβερνητικού έργου, αφήνοντας μια πικρή γεύση σε ένα πρόγραμμα που συνέβαλε στην ανάταση του τομέα των υποδομών.
