Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι, δεν επιδέχονται αμφισβήτησης.
Στα τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία, το ιδιωτικό χρέος έχει αυξηθεί κατά περίπου 40 δισ., ενώ τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην ελληνική οικονομία ανέρχονται πλέον στα 111 δισ. ευρώ!
Παράλληλα, συνολικά 4.200.000 πολίτες έχουν μη εξυπηρετούμενες οφειλές σε τράπεζες, funds, Εφορία και ΕΦΚΑ, ενώ 1 εκατομμύριο τραπεζικοί λογαριασμοί είναι κατασχεμένοι. Κατόπιν όλων αυτών, είναι προφανές ότι δημιουργείται μια νέα γενιά κόκκινων δανείων.
Το τεράστιο πρόβλημα της υπερχρέωσης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, όπως και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί δεν είναι τεχνοκρατικό θέμα, είναι βαθύτατα πολιτικό. Και αυτό μπορεί να το δει κανείς εάν συγκρίνει τον πτωχευτικό νόμο που ψηφίστηκε, το 2020, με το νόμο 3869/2010.
Ο πτωχευτικός νόμος του 2020, στο άρθρο 75, έχει ως σκοπό του την εξυπηρέτηση των πιστωτών μέσω της ρευστοποίησης όλων των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη. Στον αντίποδα, ο νόμος 3869/2010, ο νόμος Κατσέλη όπως είναι ευρύτερα γνωστός, ουσιαστικά έδινε τη δυνατότητα στον οφειλέτη να επανεκκινήσει την επαγγελματική του δραστηριότητα και να ρυθμίσει τις οφειλές του με έναν αξιοπρεπή τρόπο.
Επομένως, πρόκειται για δυο εντελώς διαφορετικούς κόσμους. Και για όλους όσοι λένε ότι είμαστε όλοι ίδιοι, ας επισημανθεί ότι υπάρχουν πάντα εναλλακτικοί δρόμοι που μπορεί να ακολουθήσει κάποιος στην άσκηση δημόσιας πολιτικής.
Αυτή τη στιγμή, η ρύθμιση των χρεών καθίσταται επιτακτική, εθνική, ανάγκη. Το δημόσιο και ιδιωτικό χρέος έχουν ξεπεράσει, μαζί, τα 700 δισ.. Άλλωστε, το δημόσιο χρέος και το ιδιωτικό χρέος αλληλοτροφοδοτούνται.
Υπενθυμίζεται ότι όταν ξέσπασε η οικονομική κρίση, το 2010, επρόκειτο για πρόβλημα δημοσίου χρέους. Κατά συνέπεια, από το δημόσιο χρέος πήγαμε στο ιδιωτικό χρέος, η διόγκωση του οποίου οδήγησε σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια, σε αυτό που ζήσαμε και ζούμε, δημιουργώντας μια στασιμότητα στην οικονομική δραστηριότητα. Επενδυτικές πρωτοβουλίες ή καταναλωτικές αποφάσεις αναβάλλονται, με αποτέλεσμα αυτό το τέλμα ή η αναιμική μεγέθυνση του εισοδήματος ουσιαστικά να διευρύνει το δημόσιο χρέος, το οποίο καλείται να αναπληρωθεί με φόρους και ανελαστικές υποχρεώσεις. Επομένως, από το ιδιωτικό χρέος φτάνουμε στη διόγκωση του δημοσίου χρέους.
ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ -ΠΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΔΑΝΕΙΑ
Η προσέγγιση, λοιπόν, πρέπει να είναι ολιστική και στο πλαίσιο αυτό οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ -ΠΣ είναι οι ακόλουθες:
– Προστασία πρώτης κατοικίας, επαγγελματικής στέγης, αγροτικής γης, με υποχρεωτικότητα ρύθμισης, με γενναίο κούρεμα και επιδότηση του δημοσίου, με δυνατότητα δικαστικής προσφυγής και θέσπιση κανόνων στη λειτουργία των funds.
– Ίδρυση υφυπουργείου στο υπουργείο Οικονομικών, που θα έχει ως αποκλειστική αρμοδιότητα του τη Διαχείριση του Ιδιωτικού Χρέους και της Στεγαστικής Πολιτικής.
-Σύσταση Δημόσιας Εποπτικής Αρχής για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους, που θα υπάγεται στο υπουργείο Οικονομικών. -Λειτουργία Ειδικού Ταμείου Αναδιαρθρώσεων Οφειλών και Στεγαστικής Πολιτικής στην Αναπτυξιακή Τράπεζα, που θα υποστηρίζει με ζεστό χρήμα, μέσω στοχευμένων επιδοτήσεων.
– Διαδικασία σε δύο στάδια:
α. Πρώτο στάδιο – εξωδικαστική ρύθμιση: Κρίσιμο στοιχείο είναι η υποχρεωτικότητα της συμμετοχής του πιστωτή. Υπάρχουν οι εξής δύο εναλλακτικές επιλογές:
1. Ρύθμιση οφειλής με διαγραφή του 40-60% και κρατική επιδότηση έως 50%, αλλά σύντομη διάρκεια αποπληρωμής από 5 έως 10 έτη.
2. Ρύθμιση της οφειλής με καταβολή του 100% της αντικειμενικής αξίας και μακρόχρονη διάρκεια από 10 έως και 35 έτη αποπληρωμής, με σταθερό επιτόκιο 2%, με δικλείδα, ώστε η μηνιαία δόση, υπολογισμένη με βάση το διαθέσιμο εισόδημα του νοικοκυριού, να μην ξεπερνά το 30% του διαθέσιμου εισοδήματος.
β. Δεύτερο στάδιο – δικαστική προσφυγή: Εάν παρά την υποχρεωτικότητα, τελικά, οι δανειστές για οποιονδήποτε λόγο δεν συμμετάσχουν στο εξωδικαστικό στάδιο, εάν θεωρηθεί ότι εσφαλμένως απορρίφθηκε η αίτηση ρύθμισης στον εξωδικαστικό ή εάν κριθεί αιτιολογημένα η ρύθμιση ως μη βιώσιμη ή εσφαλμένη με την επιθυμία εξατομικευμένης κρίσης από δικαστή, υποβάλλοντας σχετική πρόταση.
– Ωστόσο, μέχρι την έναρξη εφαρμογής της λύσης δεν θα αφήσουμε κανέναν στο κενό: Η πρώτη μας ενέργεια θα είναι να προχωρήσουμε, αμέσως, με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, στην αναστολή των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, επαγγελματικής στέγης και αγροτικής γης.
– Για τους πάνω από 70.000 δανειολήπτες που έλαβαν στεγαστικά δάνεια σε ελβετικό φράγκο: Νομοθετική ρύθμιση, ώστε να προστατευτεί η πρώτη κατοικία τους και να ρυθμιστεί η οφειλή τους με βιώσιμο τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη την ισοτιμία την περίοδο που έλαβαν το δάνειο, αλλά και το ποσό που έχουν ήδη αποπληρώσει.
Εν κατακλείδι, οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ, συνιστούν την αρχή ενός νέου σταδίου στην Ελλάδα για την επανεκκίνηση της οικονομίας, για τη βιώσιμη ανάπτυξη, για τη στήριξη της κοινωνικής συνοχής, όπως και για την αντιμετώπιση των μεγάλων ανισοτήτων που έρχονται. Και ασφαλώς, για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης του απλού πολίτη στην άσκηση της δημόσιας πολιτικής, υπό το πρίσμα ότι υπάρχουν πάντα εναλλακτικές επιλογές και πως δεν είναι όλοι ίδιοι.
*Ο Θεμιστοκλής-Ανδρέας Μπάκας είναι υποψήφιος βουλευτής Αχαϊας του ΣΥΡΙΖΑ -ΠΣ.
