«Αιώνιοι» θεωρούνται αυτή τη στιγμή τρεις στους δέκα φοιτητές που είναι εγγεγραμμένοι στο Πανεπιστήμιο Πατρών, σύμφωνα πάντα με τα κριτήρια που έχει θέσει το Υπουργείο Παιδείας. Πιο συγκεκριμένα και με βάση τα πιο πρόσφατα στατιστικά στοιχεία της απογραφικής έρευνας του Πανεπιστημίου Πατρών για το Ακαδημαϊκό έτος 2021-22, 20.948 από τους συνολικά 56.000 φοιτητές έχουν ξεπεράσει τον ανώτατο χρόνο σπουδών της σχολής τους, ενώ περί τους 35.000 υπολογίζονται οι ενεργοί.
Αξίζει να αναφερθεί πως ανάμεσα στους 35.000 ενεργούς συμπεριλαμβάνονται αρκετοί φοιτητές που έχουν υπερβεί την τυπική διάρκεια των σπουδών και μπορεί να εξελιχθούν σε «αιωνίους» στο άμεσο μέλλον. Την ίδια ώρα, σε πανελλαδική κλίμακα ο αριθμός των «λιμναζόντων» σπουδαστών ξεπερνά τους 300.000.
Οι σχολές όπου παρατηρείται εντονότερα το φαινόμενο
Στο κομμάτι των σχολών, τα πρωτεία σχετικά με τη μεγαλύτερη καθυστέρηση απόκτησης πτυχίου κατέχουν αυτές των θετικών επιστημών (Μαθηματικό, Φυσικό, Επιστήμη των Υλικών) και των πολυτεχνείων, με τα οικονομικά τμήματα να ακολουθούν. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός πως μονάχα στο Τμήμα των Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Πατρών είναι εγγεγραμμένοι την παρούσα στιγμή 2173 φοιτητές που εμπεριέχονται στην κατηγορία των αιωνίων. Ακολουθούν το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών με 1046, το Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής με 894 και το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών με 717 αντίστοιχα.
Αντιθέτως, στην Ιατρική, το ποσοστό των φοιτητών που καθυστερούν να αποφοιτήσουν είναι σχεδόν μηδαμινό, παρά την αντικειμενική δυσκολία του προγράμματος σπουδών, με μόλις 116 εγγεγραμμένους φοιτητές να έχουν υπερβεί το ανώτατο όριο σπουδών. Πάντως, κατά το ακαδημαϊκό έτος 2021-22 αποφοίτησαν συνολικά από το Πανεπιστήμιο Πατρών 1466 πρώην αιώνιοι φοιτητές.
Η πρώτη απόπειρα αντιμετώπισης του ζητήματος έγινε το μακρινό 2011 με τον «νόμο Διαμαντοπούλου», δίχως ιδιαίτερη επιτυχία, αφού δεν εφαρμόστηκε από τα πανεπιστημιακά ιδρύματα και εν τέλει καταργήθηκε. Η νυν ηγεσία του υπουργείου Παιδείας έχει ορίσει από το 2020 προσαύξηση της διάρκειας σπουδών σε ν+2 και ν+3 για τις σχολές τετραετούς και πενταετούς – εξαετούς φοίτησης αντίστοιχα.
Το θεσμικό πλαίσιο δίνει τη δυνατότητα παράτασης των σπουδών και πέραν αυτών των χρονικών ορίων σε α) φοιτητές που εργάζονται παράλληλα με τις σπουδές τους, β) φοιτητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και γ) φοιτητές που είναι αθλητές. Επιπρόσθετα, για όσους σπουδάζουν υπό́ καθεστώς μερικής φοίτησης, κάθε εξάμηνο προσμετράται ως μισό́.
Τι γίνεται με τις διαγραφές;
Ο νόμος αναφέρει ξεκάθαρα πως μετά το πέρας της ανώτατης διάρκειας φοίτησης, το διοικητικό́ συμβούλιο του εκάστοτε τμήματος θα υποχρεούται να εκδώσει πράξη διαγραφής, με τις πρώτες εξ’ αυτών να πραγματοποιούνται το 2025.
Αυτό ακριβώς επιβεβαιώνει και ο Προϊστάμενος Δ/νσης Εκπαίδευσης & Έρευνας κύριος Νίκος Κουτσάγγελος, τονίζοντας χαρακτηριστικά στον «Ν»: «Για το θέμα της διαγραφής φοιτητών σας γνωρίζουμε ότι σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.49587/2022 (αναφορικά με το μέτρο της ανώτατης διάρκειας φοίτησης – άρθρο 76 και μεταβατικές διατάξεις αυτού), οι πρώτες διαγραφές “αιώνιων” φοιτητών (για τα Τμήματα τετραετούς φοίτησης) θα ξεκινήσουν μετά την ολοκλήρωση του ακαδημαϊκού έτους 2024-2025.»
Ένα από τα βασικά επιχειρήματα όσων είναι αντίθετοι στις διαγραφές των «αιωνίων» φοιτητών είναι πως δεν κοστίζουν απολύτως τίποτα αφού σταματούν να έχουν ενεργό πάσο, να παίρνουν βιβλία και να πηγαίνουν στη λέσχη. Αντίθετα, αυτοί που είναι υπέρ τονίζουν πως προκαλείται γραφειοκρατικό θέμα και γενικότερη δυσκολία προγραμματισμού των διδακτικών ωρών και των χώρων διεξαγωγής των μαθημάτων και των εργαστηρίων.
Παρόλα αυτά το ζήτημα των διαγραφών είναι ιδιαίτερα σύνθετο, αφού επηρεάζει πολλές Πανεπιστημιακές λειτουργίες, με τις περισσότερες πρυτανικές αρχές της χώρας να μην έχουν προβεί σε οριστικές αποφάσεις μέχρι στιγμής.
