Χάνει την αίγλη της η βρετανική αγορά εργασίας για τους ξένους από την Ε.Ε., με αποτέλεσμα να μειώνονται οι εισροές μεταναστών που έψαχναν καλύτερες επαγγελματικές ευκαιρίες. Η αιτία δεν είναι μόνο το Brexit· άλλες αγορές εργασίας της Ε.Ε. από την Πολωνία μέχρι και την Πορτογαλία έχουν σημειώσει σημαντική βελτίωση, προσφέροντας περισσότερες θέσεις και καλύτερους μισθούς σε σχέση με πριν από μία δεκαετία. Εξ ου και οι εισροές μεταναστών από την Ε.Ε. το 2022 ανήλθαν περίπου στις 150.000, ένας αριθμός μειωμένος κατά σχεδόν 50% σε σχέση με το 2019, σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία της χώρας.
Η αλλαγή του οικονομικού κλίματος στην Ε.Ε. έχει εντείνει την πίεση στην βρετανική αγορά εργασίας, η οποία είχε γίνει ήδη αισθητή στην πανδημία και μετά το Brexit. Αποτέλεσε καταλύτη για το τέλος στην εισροή χιλιάδων Ευρωπαίων, οι οποίοι επί περίπου μία εικοσαετία καθιστούσαν τη χώρα επίκεντρο επαγγελματικής ανέλιξης. Για την ίδια τη βρετανική οικονομία, η απουσία εργαζομένων από την Ε.Ε. είναι εμφανής, καθώς ενισχύει τις πληθωριστικές πιέσεις και τις ελλείψεις προσωπικού, πλήττοντας παράλληλα και τη δημοφιλία της κυβέρνησης του Rishi Sunak.
Λιγότερο ελκυστική η αγορά εργασίας
Από την στροφή της χιλιετίας μέχρι και λίγο πριν την επέλαση της πανδημίας, η Βρετανία αποτελούσε πόλο έλξης χιλιάδων Ευρωπαίων, οι οποίοι διαχέονταν κατά μήκος των οικονομικών κλάδων της χώρας, δίνοντας ώθηση στην οικονομική της ανάπτυξη. Τώρα, όμως, τα ποσοστά ανεργίας έχουν υποχωρήσει σε πολλές από τις χώρες της Ευρωζώνης που άλλοτε «προμήθευαν» τη Βρετανία με εργαζομένους.
Παράλληλα, οι μισθοί και το βιοτικό επίπεδο έχουν βελτιωθεί σημαντικά στην ανατολική Ευρώπη, με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι να επιλέγουν να παραμείνουν στη χώρα τους. Ενδεικτικά, μόλις το 13% όσων εισήλθαν στη Βρετανία το 2022 ήταν μετανάστες, ένα ποσοστό πολύ χαμηλότερο από το 52% του 2018 και το 42% του 2019.
Οι αποχωρήσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας σε συνδυασμό με τη μείωση των μεταναστών από την υπόλοιπη Ευρώπη έχουν προκαλέσει τριγμούς στη βρετανική αγορά εργασίας, οδηγώντας στη διαμόρφωση του υψηλότερου πληθωρισμού ανάμεσα στις χώρες της G7. Ακόμη και εάν οι Ευρωπαίοι εργαζόμενοι πληρούν τα κριτήρια μετανάστευσης που επιβλήθηκαν μετά το Brexit, δεν έχει πολλή σημασία, δεδομένου ότι είναι πολύ λιγότεροι όσοι είναι διατεθειμένοι να μεταναστεύσουν στη χώρα.
Βελτιώνονται οι συνθήκες στην Ε.Ε.
Ενδεικτική των μεταβολών είναι η κατάσταση στην Πολωνία: μετά την ένταξή της στην Ε.Ε. το 2004, εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες μετανάστευαν στο μπλοκ. Οι Πολωνοί μάλιστα έγιναν το 2015 η πολυπληθέστερη ξένη πληθυσμιακή ομάδα στη Βρετανία, ξεπερνώντας τους Ινδούς. Πλέον, όμως, η τάση έχει ανατραπεί, καθώς πολλοί Πολωνοί επέστρεψαν στη χώρα τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Παράλληλα, φαίνεται πως η οικονομική ψαλίδα μεταξύ της Βρετανίας και ορισμένων χωρών της Ε.Ε. έχει αρχίσει να κλείνει. Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στη Βρετανία (με βάση την αγοραστική δύναμη και προσαρμοσμένο στις τιμές κάθε χώρας) ήταν υπερδιπλάσιο σε σχέση με το αντίστοιχο της Πολωνίας το 2001. Ωστόσο, το 2021 η απόκλιση συρρικνώθηκε μόλις στο 29%. Οι μισθοί στην Πολωνία έχουν σχεδόν διπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια, ενώ στη Ρουμανία, έχουν περίπου τετραπλασιαστεί.
Η αγορά εργασίας έχει βελτιωθεί και σε πολλές χώρες του Νότου. Όπως σημειώνει το Bloomberg, οι χώρες που πριν από μία δεκαετία βυθίζονταν στην κρίση χρέους, μεταξύ αυτών βέβαια και η Ελλάδα, αναμένουν τα επόμενα χρόνια ταχύτατους ρυθμούς ανάπτυξης. Στο μεταξύ, οι προοπτικές της βρετανικής οικονομίας υποβαθμίζονται καθώς παρότι η ανεργία παραμένει χαμηλά, η ανάπτυξη είναι αναιμική και οι πραγματικοί μισθοί σε μακροπρόθεσμο επίπεδο παραμένουν αμετάβλητοι.
Ενώ η ενίσχυση της βρετανικής αγοράς εργασίας βρίσκεται βέβαια στους στόχους της κυβέρνησης, ο Pawel Bukowski, ερευνητής στο LSE και μετανάστης από την Πολωνία, επεσήμανε στο Bloomberg: «η βρετανική οικονομία δεν τα πάει και ιδιαίτερα καλά. Οι πιο ελκυστικές θέσεις βρίσκονται τώρα στην Ολλανδία και τη Γερμανία παρά στη Βρετανία. Ο κόσμος μπορεί να συνεχίσει να μεταναστεύει, αλλά κατά πάσα πιθανότητα δεν θα έρχεται στη Βρετανία».
