Έναν ολόκληρο αιώνα, για την ακρίβεια 101 χρόνια, μετράει το κοντέρ του Ομίλου Σαρακάκη στην ελληνική αγορά. Με αυτή την έννοια ανήκει στις εταιρείες που έχουν αφήσει βαθύ ιστορικό αποτύπωμα στην εξέλιξη κρίσιμων τομέων της οικονομίας, αλλά ακόμη και του τρόπου ζωής των Ελλήνων.
Και τούτο καθώς είναι ευρύτερα αποδεκτό ότι η ελληνική αγορά αυτοκινήτων και μοτοσικλετών δεν θα ήταν αυτή που είναι σήμερα χωρίς το δυναμικό «παρών» της οικογένειας Σαρακάκη.
Η αφετηρία και οι μεγάλοι σταθμοί
Η αφετηρία βρίσκεται στο 1922. Εκείνη τη μοιραία για το έθνος χρονιά, λόγω της Μικρασιατικής Καταστροφής, ιδρύεται στη Θεσσαλονίκη η εταιρεία με δραστηριότητα την εισαγωγή οχημάτων και ανταλλακτικών από τον Ιωάννη Δ. Σαρακάκη, ο οποίος παράλληλα διαθέτει και έναν μικρό στόλο από ταξί.
Το 1941 τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας μεταφέρονται στην Αθήνα, απ’ όπου αρχίζει πλέον η δραστηριότητα με την οποία γίνεται ευρύτερα γνωστή.
Μετά τον Πόλεμο, το 1950, η Volvo αναθέτει στη Σαρακάκη την αποκλειστική εισαγωγή-διανομή επιβατικών αυτοκινήτων, φορτηγών, λεωφορείων και στη συνέχεια μηχανών θαλάσσης, βιομηχανικών κινητήρων και μηχανημάτων έργων. Σχεδόν μία δεκαετία αργότερα, το 1959, γίνεται μια καθοριστική για την περαιτέρω πορεία συνάντηση. Πρόκειται για την αρχική επαφή του Ιωάννη Δ. Σαρακάκη με τη Honda Motor κατά τη διάρκεια της πρώτης αγωνιστικής παρουσίας μοτοσικλέτας Honda στην Ευρώπη στον αγώνα Isle of Man T.T. Αυτή η σύντομη γνωριμία είναι αρκετή ώστε ο διορατικός επιχειρηματίας να γίνει ο πρώτος εισαγωγέας μοτοσικλετών ιαπωνικής προέλευσης στην Ελλάδα.
Ασφαλώς, η σχέση με τη Honda αποδεικνύεται τελικά «σχέση ζωής», που κρατάει μέχρι σήμερα και επισφραγίστηκε αρκετές φορές. Σε μία από αυτές, το 1967, ένας εκ των γιων του Ιωάννη Σαρακάκη, ο Τζέκος, συναντιέται με τον θρυλικό Σοϊτσίρο Χόντα, τον ιδρυτή και θεμελιωτή του ιαπωνικού κολοσσού και μία από τις πλέον εμβληματικές φυσιογνωμίες της ιαπωνικής βιομηχανίας, ο όμιλος του οποίου παραμένει ο Νο 1 κατασκευαστής μοτοσικλετών και ανάμεσα στους μεγαλύτερους κατασκευαστές αυτοκινήτων στον κόσμο. Λίγο νωρίτερα, το 1962, η Σαρακάκη ξεκινά τη δική της κατασκευαστική δραστηριότητα και το 1965 τα πρώτα ολοκληρωμένα λεωφορεία Volvo με κινητήρες στο πίσω μέρος κατασκευάζονται από τον βιομηχανικό τομέα του ομίλου με την ονομασία SBAV, πολύ πριν παρόμοια σασί αρχίσουν να διατίθενται στη σειρά των λεωφορείων της Volvo.
Η συνολική παραγωγή τέτοιων λεωφορείων φτάνει στις 1.200 μονάδες και 50 από αυτά εξάγονται στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Μιλάμε άλλωστε για μια εποχή όπου η Ελλάδα παρήγαγε… Ετσι, παρά τον ανταγωνισμό, βασικά από τη Βιαμάξ του Φωστηρόπουλου, ο Ομιλος Σαρακάκη βγάζει από τη μονάδα του στη λεωφόρο Αθηνών λεωφορεία μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’90. Παράλληλα, το 1965 κλείνει εμπορική συμφωνία με την εταιρεία Komatsu για την εισαγωγή-διανομή μηχανημάτων έργων και περονοφόρων ανυψωτικών, ενώ λίγο μετά, το 1968, η συνεργασία με τη Honda Motor επεκτείνεται στα επιβατικά αυτοκίνητα και αργότερα στις μηχανές θαλάσσης και τα προϊόντα παραγωγής ισχύος (γεννήτριες, κινητήρες κ.λπ.). Για τα αυτοκίνητα και τις μοτοσικλέτες Honda δημιουργήθηκαν και έμειναν στην ιστορία οι αξέχαστες για τους παλαιότερους διαφημίσεις με το σλόγκαν «Honda, είναι όλο προσόντα»…
Τη σκυτάλη από τα χέρια του ιδρυτή Ιωάννη Σαρακάκη παίρνουν στα μέσα της δεκαετίας του ’70 οι γιοι του, ο Τάκης και ο Τζέκος Σαρακάκης, που και οι δύο έφυγαν νωρίς από τη ζωή.
Εκείνη την περίοδο συνεχίζεται με ένταση η δραστηριότητα των λεωφορείων. Ετσι, το 1977 παράγεται το πρώτο αρθρωτό λεωφορείο (αρχικά με πλαίσιο Σαρακάκη και αργότερα με πλαίσιο Volvo B10M και ημιτρέιλερ Schenk), μήκους 18 μέτρων, με το ψευδώνυμο «Δεινόσαυρος», το οποίο ξεκινά τις διαδρομές του στη Θεσσαλονίκη και αργότερα χρησιμοποιείται για τις ανάγκες μεταφορών στην περιοχή του Πειραιά.
Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1999, ο Ομιλος Σαρακάκη ολοκληρώνει την κατασκευή 120 αρθρωτών λεωφορείων για τον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών της Αθήνας (ΕΘΕΛ), βασισμένων σε πλαίσιο Volvo B7LA. Αυτό το μοντέλο με το όνομα «Αθηνά» είναι το πρώτο τριαξονικό αρθρωτό λεωφορείο στον κόσμο με υπερχαμηλό δάπεδο σε όλο του το μήκος, χωρίς σκαλοπάτια στις πόρτες εισόδου-εξόδου. Το 2000, στο ορόσημο του millennium και την αυγή μιας νέας εποχής, ο βιομηχανικός τομέας του ομίλου καινοτομεί με την παραγωγή του πρώτου στην Ελλάδα αμαξώματος λεωφορείου από ανοξείδωτο ατσάλι με σασί Volvo.
Η παραγωγή αφορά 40 λεωφορεία που χρησιμοποιήθηκαν στη Θεσσαλονίκη. Μια πενταετία αργότερα, το 2005 χαρακτηρίζεται έτος-σταθμός καθώς η Σαρακάκη επεκτείνει τις δραστηριότητές της στη Βουλγαρία, ξεκινά συνεργασία με την κινεζική εταιρεία Anhui Heli για την εισαγωγή-διανομή σειράς περονοφόρων ανυψωτικών μηχανημάτων, ενώ αρχίζει να χτίζεται η αλυσίδα ιδιόκτητων μονάδων λιανικής πώλησης αυτοκινήτων σε διάφορα σημεία της χώρας. Το 2008 ο όμιλος υπογράφει συμφωνία με την BAE Systems για την αποκλειστική εκπροσώπηση της οικογένειας των μεσαίων στρατιωτικών οχημάτων (Family of Medium Tactical Vehicles – FMTV) στη χώρα μας και την επόμενη χρονιά επεκτείνεται στην Κύπρο με την εισαγωγή-διανομή των προϊόντων της Volvo Truck Corporation και της Volvo Bus Corporation στην τοπική αγορά. Τα επόμενα χρόνια ακολουθούν και άλλες συνεργασίες, όπως με την ιταλική OMG (περονοφόρα ανυψωτικά μηχανήματα), τη γαλλική SDMO (ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη), καθώς και με τις Infinity, Titan, Apollo και Sigma Motion (ελαστικά αυτοκινήτων, μπαταρίες και λιπαντικά).
Το 2018 επεκτείνεται στον αγροτικό τομέα και γίνεται ο επίσημος εισαγωγέας-διανομέας των γεωργικών προϊόντων της Massey Ferguson στην Ελλάδα και λίγο αργότερα, το 2020, μπαίνει στον τομέα της χρηματοδότησης και μίσθωσης επαγγελματικών οχημάτων, επιβατικών αυτοκινήτων και μοτοσικλετών μέσω στρατηγικής συνεργασίας με την Kinsen Hellas S.A.
Ένα ακόμη σημαντικό βήμα γίνεται το 2021, όταν αρχίζει να δραστηριοποιείται στη Ρουμανία με την ίδρυση της Sigma CVM Romania S.R.L σε νέες, σύγχρονες και λειτουργικές εγκαταστάσεις στο Βουκουρέστι. Βασική δραστηριότητά της είναι η διανομή αγροτικού εξοπλισμού, καθώς είναι αποκλειστική αντιπρόσωπος της Massey Ferguson στη Νοτιοανατολική Ρουμανία και παράλληλα εκπροσωπεί τις εταιρείες Mazzotti, Sumo, Siloking, Ziegler, Olimac, TopCon, Junkkari.
Το σημερινό εκτόπισμα του ομίλου
Σήμερα ο Ομιλος Σαρακάκη είναι ένας από τους μεγαλύτερους εμπορικούς και βιομηχανικούς ομίλους της χώρας με 20 διεθνή brands υπό διαχείριση, 9 εταιρείες, παρουσία σε 4 χώρες, περισσότερους από 550 εργαζομένους και δραστηριότητα που καλύπτει από τα επιβατικά οχήματα και τις μοτοσικλέτες μέχρι τα επαγγελματικά οχήματα και μηχανήματα, τις μηχανές θαλάσσης, τα ανταλλακτικά-αξεσουάρ, καθώς και λύσεις για τον δημόσιο τομέα. Ακόμη, ο όμιλος διαθέτει μεγάλη ακίνητη περιουσία που περιλαμβάνει 37 ιδιοκτησίες σε όλη την Ελλάδα: από το στρατηγείο των κεντρικών εγκαταστάσεων, άνω των 50 στρεμμάτων, επί της λεωφόρου Αθηνών, μέχρι σπίτια στο Ψυχικό και σε άλλες περιοχές, εκτάσεις στη Θεσσαλονίκη, στην Κόρινθο, στην Πάτρα και την Κέρκυρα.
Σύμφωνα με τα τελευταία δημοσιευμένα οικονομικά αποτελέσματα για τη χρήση 2021, ο κύκλος εργασιών του ομίλου διαμορφώθηκε σε 145 εκατ. ευρώ, σημαντικά αυξημένος κατά ποσοστό 28,76% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, που ήταν στα 112,5 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, το λειτουργικό κέρδος (EBITDA) του 2021 διαμορφώθηκε σε 10,17 εκατ. ευρώ, έναντι 4,43 εκατ. ευρώ το 2020. Η βελτίωση των μεγεθών αποδίδεται στη σημαντική ανάκαμψη που παρουσίασε η αγορά αυτοκινήτου το 2021, το ίδιο και η αγορά μοτοσικλετών όπου η Honda κατέκτησε μερίδιο 18,80% στις νέες ταξινομήσεις.
Η πρόβλεψη της διοίκησης αναφορικά με τον κύκλο εργασιών του 2022 είναι ότι θα κινηθεί στον μέσο ρυθμό ανάπτυξης των τελευταίων ετών και θα προσεγγίσει το 15% έναντι του προηγούμενου έτους. Ανάλογη είναι και η πρόβλεψη για τον ρυθμό αύξησης της λειτουργικής κερδοφορίας (EBITDA).
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της, πρωταγωνιστικό ρόλο για τις επιδόσεις του ομίλου παίζουν οι προϊοντικές κατηγορίες των μοτοσικλετών και των επαγγελματικών οχημάτων (φορτηγά) όπου επιτυγχάνεται συνεχής αύξηση των μεριδίων αγοράς.
Οι κρίσεις και η… ιαπωνική αντοχή
Σε αυτό τον έναν αιώνα διαρκούς παρουσίας στην αγορά ο Ομιλος Σαρακάκη έχει έρθει αντιμέτωπος με πολέμους, περιόδους ύφεσης και πολλές κρίσεις. Κατάφερε, όμως, να βγει απ’ όλα αυτά όρθιος, επιδεικνύοντας αξιοσημείωτη, «ιαπωνική» θα έλεγε κανείς, αντοχή και αξιοπιστία.
Με τον ίδιο τρόπο αντιμετωπίζει και τις συνέπειες των πρόσφατων διαδοχικών κρίσεων που επέφεραν ζημίες και αύξηση των δανειακών υποχρεώσεων.
Ιδιαίτερα μετά την εκδήλωση του πολέμου στην Ουκρανία και την οικονομική αβεβαιότητα που επικράτησε, πολλοί κλάδοι της διεθνούς οικονομίας βιώνουν συνθήκες ραγδαίας αύξησης του πληθωρισμού, ως αποτέλεσμα της απότομης -αλλά προσωρινής- αύξησης της ζήτησης που είχε συσσωρευτεί κατά την περίοδο της πανδημίας. Ετσι και η εταιρεία Σαρακάκη, αν και δεν έχει απευθείας έκθεση στις εμπόλεμες χώρες, επηρεάζεται εμμέσως λόγω των αυξήσεων στις διεθνείς τιμές της ενέργειας, των περαιτέρω διαταραχών της εφοδιαστικής αλυσίδας, της αναταραχής στις αγορές χρήματος, της αύξησης του κόστους δανεισμού κ.ά.
Ως αποτέλεσμα όλων των παραπάνω καταστάσεων, το σύνολο του ομολογιακού δανεισμού του ομίλου, ύψους περίπου 180 εκατ. ευρώ, έχει καταστεί ληξιπρόθεσμο. Ωστόσο, όπως αναφέρεται στις οικονομικές καταστάσεις, η διοίκηση συνεχίζει τις διαπραγματεύσεις με τους ομολογιούχους αναφορικά με την αναδιάρθρωσή του «με σκοπό να αποκτηθεί μια υγιής κεφαλαιακή δομή για την κερδοφόρα ανάπτυξη το επόμενο χρονικό διάστημα και να προκύψει εκείνος ο τραπεζικός δανεισμός ο οποίος θα μπορεί να εξυπηρετηθεί και κατά συνέπεια θα διασφαλίζει τη συνέχιση της δραστηριότητας του ομίλου».
Για τα εν λόγω δάνεια πάντως έχουν παρασχεθεί ισχυρές εγγυήσεις, μεταξύ των οποίων προσημείωση υποθήκης επί ακινήτων του, ποσού 222,12 εκατ. ευρώ.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι όλα τα τελευταία χρόνια το τιμόνι έχει περάσει στην τρίτη γενιά της οικογένειας, και ειδικότερα στους τρεις γιους του Τάκη Σαρακάκη, Αλέξανδρο, Γιάννη και Δημήτρη-Φρανκ.
Στο πλαίσιο αυτό, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Αδελφοί Σαρακάκη Ανώνυμος Εμπορική Βιομηχανική και Μεταφορική Εταιρεία είναι ο Αλέξανδρος Σαρακάκης, ενώ ο Γιάννης Σαρακάκης, που κατείχε προ ετών τη θέση του προέδρου, συμμετέχει ως μέλος στο διοικητικό συμβούλιο.
Ο ναυτιλιακός βραχίονας της οικογένειας
Στη λεωφόρο Ποσειδώνος στη Γλυφάδα χτυπάει, όμως, η καρδιά του δεύτερου στρατηγείου της οικογένειας Σαρακάκη, η οποία, εκτός από τις στεριανές business, διαθέτει ισχυρή παρουσία και στην εμπορική ναυτιλία με την Ionic Shipping. Η ναυτιλιακή ιδρύθηκε το 2009 από τον Δημήτρη-Φρανκ Σαρακάκη, ο οποίος είναι και ο επικεφαλής της.
Αποτελεί ξεχωριστό επιχειρηματικό βραχίονα από τον Ομιλο Σαρακάκη, ενώ διαθέτει σήμερα έναν στόλο 21 ποντοπόρων πλοίων, αποτελούμενο από 14 φορτηγά πλοία (kamsarmax, ultramax, supramax handysize) και 7 δεξαμενόπλοια (aframax), εκ των οποίων τα πιο… φρέσκα, όπως το «Ionic Kallirhoe» και το «Ionic Ariadne», είναι ναυπήγησης μόλις του 2020.
