Τον ψυχισμό των γονέων της Τζωρτζίνας, αλλά κυρίως του ίδιου του παιδιού σκιαγράφησε με γλαφυρό τρόπο στην κατάθεση της η Δέσποινα Σαββόγλου, η ψυχολόγος που έλαβε εντολή πραγματογνωμοσύνης για να μελετήσει τις ζωγραφιές της Τζωρτζίνας και να αποφανθεί για τα συναισθήματα της μικρούλας και όχι μόνο.
Η ψυχολόγος που είναι ειδική στα παιδιά και τους εφήβους εξέτασε για αρκετές ώρες τόσο την κατηγορούμενη μητέρα, όσο και τον εν διαστάσει σύζυγό της, αλλά και τις ζωγραφιές της μικρής Τζωρτζίνας καταλήγοντας με βεβαιότητα στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχε επεξεργασία των θανάτων που είχαν συμβεί στην οικογένεια.
“Δεν υπήρχε επεξεργασία των θανάτων. Δεν υπήρχε χώρος να μιληθεί αυτό. Φοβήθηκε; Αγχώθηκε; Καμία αναφορά είπαν και οι δυο γονείς. Βέβαια αυτό ήταν απόλυτα συνδεδεμένο με την απουσία επεξεργασίας του πένθους από τους γονείς”
εξήγησε η μάρτυρας, αλλά όπως συμπλήρωσε αυτό ήταν η αίσθηση των γονέων, αφού οι νηπιαγωγοί της μετέδωσαν διαφορετικές πληροφορίες.
«Μου έκανε εντύπωση στην έκθεση της νηπιαγωγού της Τζωρτζίνας…τότε μόλις είχε χαθεί η Μαλένα. Περιέγραψε ένα παιδί που βίωνε την απώλεια της αδελφής της έντονα, ζητούσε από τη δασκάλα να κρατά το χέρι, της έλεγε για την αδελφή της, την αναζητούσε το απόγευμα στα τηλέφωνα. Για να αναζητά ένα παιδί μια μητρική φιγούρα, ενώ υπάρχει η μαμά και ο μπαμπάς στο σπίτι… την έπαιρνε για να βρει ανακούφιση στα συναισθήματα που είχε» σημείωσε η ψυχολόγος εξηγώντας πως αυτό ερχόταν σε αντιδιαστολή με όσα ανάφεραν οι δυο γονείς που υποστήριξαν ότι δεν υπήρξαν εκφράσεις συναισθήματος του παιδιού με το πένθος.
«Μου μεταφέρθηκε από το διευθυντή ότι η Τζωρτζίνα ένιωθε την ανάγκη να κάνει του κάνει παρέα γιατί ήταν μόνος του στα διαλείμματα. Όταν τα παιδάκια θέλουν να βγουν έξω να παίξουν. Αυτό λέγεται προβολή. Η ίδια ένιωθε μοναξιά και σκεφτόταν ότι έτσι νιώθει ο διευθυντής της και ήθελε να του κάνει παρέα» σημείωσε χαρακτηριστικά.
«Την πήγαν σε γραφείο τελετών»
Αναφερόμενη σε μια ζωγραφιά της Τζωρτζίνας οπου η Μαλένα απεικονίστηκε ως αγγελάκι στη μια όψη και στην άλλη με μουτζουρωμένο πρόσωπο, η ψυχολόγος ανέφερε πως η 34χρονη της ανέφερε ότι «το παιδί το έκανε για χάρη της, για τη γιορτή της μητέρας για να γιορτάσει ενώ υπήρχε πένθος μόλις ενός μήνα». Όπως είπε η μάρτυρας, ο πατέρας της Τζωρτζίνας της είπε πως κάποια ψυχολόγος είχε συμβουλεύσει την 34χρονη να
να λέει στο παιδί ότι η Μαλενα και η Ίριδα έγιναν αγγελάκια να την προστατεύσουν. «Αυτό μου έκανε εντύπωση να δόθηκε ως συμβουλή από συνάδελφο. Υπάρχει αντίστροφη ρόλων εδώ. Οι γονείς είναι η ασπίδα, όχι ένα νεκρό παιδί» σημείωσε η μάρτυρας και συνέχισε λέγοντας πως «όταν ένα παιδί ζωγραφίζει την οικογένεια του και ζωγραφίζει την αδελφούλα της που δεν ήταν εν ζωή, είναι μια λογική σκέψη να πει κανείς ότι προσπαθούσε να βρει ένα τρόπο να εκφράσει τη θλίψη της».
Παγωμάρα απλώθηκε στην αίθουσα από τα όσα ανέφερε η μάρτυρας σχετικά με το πώς οι γονείς της άτυχης Τζωρτζίνας την οδήγησαν στο γραφείο τελετών για να δει τις σορούς των δύο αδερφών της που χάθηκαν από τη ζωή.
Πρόεδρος: Είπατε για διεργασία πένθους, ποια είναι;
Μάρτυρας: Δεν είναι όλες οι διαδικασίες ετικέτες που θα τις κολλήσουμε σε όλους. Όμως όταν υπάρχουν παιδιά… Και οι δυο γονείς μετέφεραν τον τρόπο που το παιδί αποχαιρέτησε τις αδελφές της. Αυτό ήταν ιδιαίτερα κακό. Επισκέφθηκε τις αδελφές της στα γραφεία τελετών. Αυτό θα ήταν σκληρό για ενήλικα! Από τους δυο γονείς αυτό που περιεγράφηκε ήταν να αντικατασταθεί αυτό που χάθηκε και όχι να βιωθεί, αλλά η πρώτη διαδικασία έναρξης του πένθους είναι να βιωθεί. Αν οι γονείς πάνε κατευθείαν σε αντικατάσταση δε μπαίνουμε καν στην είσοδο της επεξεργασίας του πένθους.
Πρόεδρος: Η κατηγορούμενη πως σας περιέγραψε την καθημερινότητα με τη Τζωρτζίνα της;
Μάρτυρας: Μου έκανε εντύπωση ότι δεν υπήρχε χώρος για κάθε παιδί ξεχωριστά. Προσπαθούσαν να συνδυάσουν τις ανάγκες για όλα ενώ υπήρχε ηλικιακή διαφορά. Μου έκανε εντύπωση το πρόγραμμα των παιδιών. Ο πατέρας ήταν αρκετά απών γιατί δούλευε και φάνηκε να έχει τυφλή εμπιστοσύνη στη σύζυγο του και της αναθέσει την καθημερινή επιμέλεια των παιδιών. Το πρόγραμμα των παιδιών ήταν πολύ απαιτητικό. Το πρωί σχολείο, ένα διάλειμμα μεσημεριανό και μετά δραστηριότητες σε κέντρο δημιουργικής απασχόλησης μέχρι τις 8 το βράδυ. Σε τόσο μικρές ηλικίες το παιδί δεν έχει λίγο χρόνο να σταθεί. Μου είπε ότι προτιμούσε να πηγαίνουν κάπου που θα μαθαίνουν πράγματα από το να είναι με ένα τάμπλετ. Της εξήγησα ότι στο χέρι μας είναι τι θα δώσουμε στα παιδιά στο σπίτι.
Μου έκανε εντύπωση η φράση της «θέλω τα παιδιά μου να είναι στρατιωτάκια, να έχουν όρια». Όμως το όριο πρέπει να μπαίνει με βάση και τις ανάγκες των παιδιών, όχι μόνο των γονιών.
Απαντώντας στο αν η Τζωρτζίνα εκδήλωνε τα συναισθήματα της, η μάρτυρας εξήγησε πως δεν υπάρχει παιδί που δεν το κάνει. «Όχι να τα λεκτικοποιήσει… από τους γονείς είχα αντιφατικά μηνύματα. Η μητέρα είπε ότι η Τζωρτζίνα δεν ζωγραφίζει και είναι του χορού και έχει όλες κι όλες 10 ζωγραφιές. Ο πατέρας και τα σχολεία είπαν ότι ζωγράφιζε πολύ και της άρεσε. Ο πατέρας είπε ότι η μητέρα έκανε εκκαθάριση στο σπίτι και πετάχτηκαν οι ζωγραφιές».
Πρόεδρος: Πως σας περιέγραψε τη σχέση της με τη Τζωρτζίνα;
Μάρτυρας: Μου την περιέγραψε ως το αγαπημένο παιδί του πατέρα, γεγονός που της άρεσε. Όμως όλες οι περιγραφές δεν ήταν αυτόνομες, ήταν για όλη την οικογένεια.
Πρόεδρος: Σας ρώτησα για τη σχέση τους;
Μάρτυρας: Δεν μου είπε πράγματα σχετικά με αυτό. Ρώτησα αλλά δεν υπήρχε χώρος να γίνουν πολλά πράγματα. Δεν υπήρχε μόνιμος χρόνος μοιράσματος. Όλες οι ερωτήσεις κατέληγαν σε εκείνη ή τη σχέση με το σύζυγο της.
Πρόεδρος: Έχετε ακούσει το σύνδρομο Μινχάουζεν δια αντιπροσώπου;
Μάρτυρας: Ναι. Ο γονέας χρησιμοποιεί το παιδί και του δημιουργεί ένα σύμπτωμα, ψευδές και κατασκευασμένο ώστε να λάβει νοσοκομειακή περίθαλψη. Ο γονέας θέλει ο ίδιος περίθαλψη και δε μπορεί να τη λάβει.
Κατά την ψυχολόγο, η 34χρονη αδυνατούσε να συγκεντρωθεί στα μωρά της εξαιτίας των προσωπικών ζητημάτων με τον εν διαστάσει σύζυγό της. «Ο θηλασμός είναι μια ιδιαίτερη και προσωπική διαδικασία της μητέρας. Θα σας πω που στάθηκα. Αναφέρθηκε ότι από το στήθος θήλασε λίγο και μετά θήλαστρο. Υπάρχει η πρωταρχική ενασχόληση. Είναι τόσο εξαρτώμενο το βρέφος από τη μητέρα. Στη Τζωρτζίνα και τη Μαλένα αυτό δεν υπήρχε. Ή μάλλον της ήταν δύσκολο να συγκεντρωθεί στα μωρά της γιατί ήταν συγκεντρωμένη στο σύζυγο της και την πρώην κοπέλα του. Ανέφερε ότι ήταν αναστατωμένη και της κόπηκε το γάλα γιατί ενοχλούσαν τον άντρα της κάποιες πρώην σχέσεις του, υποτιμώντας τες».
«Την έπνιγε η αδικία»
Περιγράφοντας τα συναισθήματα της Ρούλας Πισπιρίγκου κατά τις συναντήσεις τους στη φυλακή, η ψυχολόγος έκανα λόγο για συναίσθημα αδικίας που είχε κυριεύσει την κατηγορουμένη. «Μου μίλησε για αδικία που την έπνιγε επειδή ήταν άδικα στη φυλακή. Μου είπε επίσης ότι δεν πρόλαβε να βιώσει το πένθος για την Ίριδα και τη Τζωρτζίνα. Είπε ότι νιώθει μόνη, ότι πνίγεται από το δίκιο. Αναφέρθηκε σε δημοσιογράφους και εκπομπές που προβάλλουν την υπόθεση της και η ίδια κλεισμένη δε μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό της και τα παιδιά της» είπε.
Γεωργακόπουλος (υποστήριξη κατηγορίας): Θεωρείτε ότι είναι διαταραχή που μπορεί να διαγνωστεί σε άνθρωπο που ξέρει ότι εξετάζεται για αυτό το θέμα; Μπορεί η κατηγορούμενη να εξεταστεί σε αυτό το στάδιο γι αυτό το θέμα;
Μάρτυρας: Μέσα από αυτές τις διαδικασίες υπάρχει μια επιρροή. Σίγουρα δυσκολεύει πολύ να γίνει τέτοια διάγνωση εκ των υστέρων γιατί πρόκειται και για μια κατασκευή. Μπορεί να γίνει με διάγνωση ευρύτερη, άλλου τυπου ίσως.
Γεωργακόπουλος: Είχε εκδηλώσει κάποιο φόβο η Τζωρτζίνα ότι κάτι έρχεται και επικοινωνούσε με ζωγραφιές; Γιατί αυτό ρωτούσε η ανακρίτρια.
Μάρτυρας: Ο φόβος είναι μέρος του πένθους. Την απασχολούσε ο θάνατος των αδελφών της. Επίσης ξέρουμε ότι οι γονείς θεωρούσαν ότι δεν την απασχολούσε.
Γεωργακόπουλος: Έχει αποτυπωθεί ότι το παιδί φοβόταν το θάνατο;
Μάρτυρας: Μπορεί, αλλά δε μπορώ να το πω με βεβαιότητα. Έβαζε τον εαυτό της πολύ κοντά στις αδελφές της. Όταν υπάρχει αιφνίδιος θάνατος αδελφού σε μικρές ηλικίες τα παιδιά τείνουν να βάζουν και τον εαυτό τους στη θέση του παιδιου που χάνεται. Αλλά ως υπόθεση το συζητάμε γιατί στη Τζωρτζίνα δε μπορεί να διαπιστωθεί με βεβαιότητα.
Ο πνιγμός των παππούδων
Ένα από τα περιστατικά που αφηγήθηκε η Ρούλα Πισπιρίγκου στην ψυχολόγο ήταν για τους παππούδες της και τον στραγγαλισμό της γιαγιάς από τον παππού της. «Μας ενδιαφέρει ο τρόπος της αφήγησης γιατί αποτυπώνει και τον δικό του τρόπο σκέψης. Περιέγραψε έναν στραγγαλισμό με έναν τρόπο αρκετά ιδιαίτερο. Τον συνέδεσε με τα τρυφερά συναισθήματα του παππού προς τη γιαγιά και την αγωνία του ότι θα τον εγκαταλείψει. Το συναίσθημα της εγκατάλειψης υπάρχει γενικά στα λόγια της. Περιέγραφε τον πνιγμό με τρυφερά λόγια. Στη συνέχεια της αφήγησης της τελικά τον συγχώρεσε γιατί έτσι της μεταφέρθηκε από τους παππούδες. Κρατούσε έξω ένα κομμάτι της εξωτερικής πραγματικότητας γιατί ο πατέρας της έμεινε ορφανός από μητέρα και χωρίς πατρική φροντίδα αφού μπήκε στη φυλακή ο πατέρας του. Αυτός ο τρόπος λειτουργίας της επηρέασε και τον τρόπο που μεγάλωσε τα παιδιά της» ανέφερε.
Εισαγγελέας: Από τις συνεδρίες με τους γονείς καταλάβατε αν τον ρόλο τους τον είχαν συνειδητοποιήσει;
Μάρτυρας: Δεν ένιωσα πως υπήρχε διαλεκτική για τις ανάγκες των παιδιών τους;
Εισαγγελέας: Το ρόλο της μάνας τον αντιλήφθηκε ποτέ;
Μάρτυρας: Θα πω ναι, αλλά με ένα δικό της τρόπο. Την ενδιέφερε το ζευγάρι και η σχέση μεταξύ τους. Η εγκυμοσύνη της Ίριδας προγραμματίστηκε ως δεύτερη ευκαιρία στο γάμο τους.
Εισαγγελέας: Είχε το συναίσθημα να πενθήσει;
Μάρτυρας: Έχει το δικό της τρόπο και μηχανισμούς να σκέφτεται και να νιώθει πράγματα για όσα συμβαίνουν. Είναι μηχανισμοί που δε διευκολύνουν το ρόλο της ως μητέρα έτσι ώστε να φροντίσει με ένα καλό τρόπο τα παιδιά για να καλυφθούν. Κάποιες ψυχικές διεργασίες δεν την έχουν διευκολύνει. Θεωρώ ότι δεν ήταν τυχαία η πρόταση μου γι περαιτέρω εξέταση από ειδικούς. Και η ίδια πρέπει να φροντιστεί.
Εισαγγελέας: Σε τι να φροντιστεί;
Μάρτυρας: Όλοι χρειαζόμαστε φροντίδα σε δύσκολες καταστάσεις.
«Μου φάνηκε περίεργο που ρώτησε για κάμερες»
Στο βήμα του μάρτυρα ανέβηκε και ο νοσηλευτής Νίκος Γκούση, που είχε καταθέσει στην ανάκριση ότι η 34χρονη τον ρωτούσε αν το νοσοκομείο έχει κάμερες.
«Ήμουν λιγότερο από ένα μήνα στη κλινική. Δε χορηγούσα φάρμακα, έπαιρνα μόνο ζωτικά σημεία. Στις 28/1 το πρωί, μπήκα στο θάλαμο και πήρα πίεση. Ήταν φυσιολογική με βάση την ηλικία. Δέχθηκα από μητέρα ερώτηση εάν κλινική έχει κάμερες. Μου φάνηκε περίεργο, στις κλινικές δεν υπάρχουν κάμερες, υπάρχουν προσωπικά δεδομένα. Αυτό ήταν. Στη συνέχεια βγήκα από το θάλαμο. Την επόμενη δεν είχα βάρδια» είπε ο μάρτυρας.
Πρόεδρος: Γιατί να είναι περίεργο να ρωτήσει η μητέρα για τις κάμερες;
Μάρτυρας: Είναι δημόσιο νοσοκομείο γιατί να με ρωτάει εάν υπάρχουν κάμερες.
Πρόεδρος: Για εσάς ήταν αυτονόητο ότι δεν υπάρχουν;
Μάρτυρας: Ναι.
Υπεράσπιση: Είχε γίνει γνωστό ότι υπήρχε περιστατικό κλοπής; Είχε γίνει φασαρία;
Μάρτυρας: Απλά αναφέρθηκε και έγιναν οι απαραίτητες ενέργειες.
Υπεράσπιση: Στο επεισόδιο βγήκε και σας φώναξε ή σας είπε απλώς ελάτε στο δωμάτιο;
Μάρτυρας: Ήταν ήρεμη. Έχω δει ανθρώπους να φωνάζουν, να είναι αναστατωμένοι.
Την κατάσταση της Τζωρτζίνας την ημέρα της εισαγωγής της στο Αγλαΐα Κυριακού περιέγραψε στη δική της κατάθεση η νοσηλεύτρια Μαρία Κορρέ.
«Ήταν αιμοδυναμικά σταθερό με καλή ανάσα και χρώμα. Θυμάμαι ότι είπα στους γονείς ότι δεν μπορούν να μείνουν και οι 2 στο θάλαμο και μου είπαν πως έχουν pcr και το βράδυ θα μείνουν και οι 2 ενώ ο πατέρας θα αποχωρήσει την επόμενη ημέρα μετά την ενημέρωση των γιατρών όπως και έγινε» κατέθεσε η μάρτυρας.
