Το αθλητικό ημερολόγιο του Ιουλίου ξεκίνησε με τον Βρετανό ποδηλάτη Άνταμ Γέιτς να επικρατεί του δίδυμου αδελφού του, Σάιμον, και να κερδίζει το πρώτο στάδιο του Γύρου της Γαλλίας. Ο Άνταμ αγωνίζεται για την UAE Team Emirates και ο Σάιμον για την Team Jayco AlUla, με την AlUla να είναι μια πόλη-όαση στη βορειοδυτική Σαουδική Αραβία.
Την επόμενη ημέρα, στις 2 Ιουλίου, ο Αμερικανός γκόλφερ Τέιλορ Γκουτς κέρδισε το LIV Golf Andalucia, υποστηριζόμενος από τη Σαουδική Αραβία, παίρνοντας 4 εκατ. δολάρια (3,1 εκατ. λίρες) για τη νίκη αυτή.
Είκοσι τέσσερις ώρες αργότερα, ο πρώην ποδοσφαιριστής της Λίβερπουλ Στίβεν Τζέραρντ ανακοίνωσε ότι θα μετακομίσει στο Νταμάμ της Σαουδικής Αραβίας για να αναλάβει τα ηνία της Αλ Ετιφάκ, έναντι 10 εκατομμυρίων δολαρίων τη σεζόν.
Την ίδια ημέρα, ο Πορτογάλος εξτρέμ Ζότα, σε ηλικία μόλις 24 ετών, άφησε την Σέλτικ για τα «πετροδόλαρα» της Αλ Ιτιχάντ. Εκεί βρήκε τους Καρίμ Μπενζεμά και Ν’Γκόλο Καντέ που επίσης αποφάσισαν αυτό το καλοκαίρι να φύγουν από την Ρεάλ και την Τσέλσι αντίστοιχα και να μετακομίσουν στην Τζέντα και όλοι μαζί να είναι αντίπαλοι του Κριστιάνο Ρονάλντο.
Τρεις ημέρες, τρία διαφορετικά αθλήματα… Τρία ακόμη βήματα για την Σαουδική Αραβία προς τον στόχο της που δεν είναι άλλος να γίνει το επίκεντρο της παγκόσμιας αθλητικής βιομηχανίας, παρά το γεγονός ότι πρόσφατα αποφάσισε να αποσύρει την υποψηφιότητά της για τη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2030.
Επίσης, αυτό το διάστημα η Σαουδική Αραβία φιλοξενεί το «Gamers8: The Land of Heroes», το οποίο λαμβάνει χώρα στο Boulevard Riyadh City, μια ζώνη ψυχαγωγίας 220 στρεμμάτων που άνοιξε το 2019. Πρόκειται για ένα φεστιβάλ esports διάρκειας οκτώ εβδομάδων που περιλαμβάνει 15 κορυφαία τουρνουά σε έναν ειδικά κατασκευασμένο χώρο, με το βραβείο να αγγίζει τα 45 εκατομμύρια δολάρια.
Μόνο τυχαίες δεν είναι οι κινήσεις της Σαουδικής Αραβίας το τελευταίο αυτό διάστημα, οι οποίες απλώνονται από το ποδόσφαιρο μέχρι την ποδηλασία και από τα esports μέχρι το τένις, καθώς ακόμα και στο περιθώριο του Wimbledon πραγματοποιήθηκαν αρκετές επαφές επενδυτών από την χώρα με τους υπεύθυνους της διοργάνωσης, που αφορούσαν σε πιθανή επένδυση στο συγκεκριμένο τουρνουά, αλλά και στα υπόλοιπα Grand Slam.
«Τροφοδοτούμενο από έναν συνδυασμό πετρελαίου, των λαμπρότερων συμβούλων του Μανχάταν και του πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, δεν έχουμε ξαναδεί κάτι παρόμοιο, μια υπερ-συνδεδεμένη αθλητική στρατηγική, όπου όλες οι επενδύσεις προορίζονται να εξυπηρετήσουν έναν πολύ μεγαλύτερο σκοπό», σχολιάζει ο Σάιμον Τσάντγουικ, καθηγητής παγκόσμιου αθλητισμού και γεωπολιτικής οικονομίας στο SKEMA Business School, και συμπληρώνει: «Το ενδιαφέρον της Σαουδικής Αραβίας για τα esports οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, ένας εκ των οποίων είναι το κλίμα, αφού για αρκετούς μήνες, έχει απλά πολύ ζεστή για να διοργανώνεις εκδηλώσεις σε εξωτερικούς χώρους. Αντίθετα, τα esports επιτρέπουν την ενασχόληση με τον αθλητισμό καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Παράλληλα δίνεται η ευκαιρία στην κυβέρνηση να δείξει ένα πιο εκσυγχρονιστικό πρόσωπο, καθώς η τελευταία παγκόσμια πρωταθλήτρια στο FIFA στις γυναίκες, ήταν από τη Σαουδική Αραβία. Αυτό αναδεικνύει τον κοινωνικά μετασχηματιστικό ρόλο που υποτίθεται πως έχουν ο αθλητισμός και οι διοργανώσεις esports».
Αξίζει να σημειωθεί σε αυτό το σημείο, ότι το βίντεο με την υπογραφή του Ζότα στην Αλ Ιτιχάντ μιμείται ένα παιχνίδι κονσόλας, ενώ πρόσφατα το Δημόσιο Ταμείο Επενδύσεων εξαγόρασε μερίδια της EA Sports και της κινεζικής εταιρείας VSPO. Αυτή η τελευταία συμφωνία αποτελεί παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η σαουδαραβική κυβέρνηση χρησιμοποιεί την αθλητική διπλωματία, καθώς ήταν αποτέλεσμα της συνάντησης μεταξύ του Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν και του προέδρου Σι Τζινπίνγκ στο Ριάντ τον περασμένο Δεκέμβριο.
Βέβαια, το άνοιγμα μιας εκ των πιο σκληρών μουσουλμανικών χωρών προς τη Δύση, δεν σημαίνει ότι είναι καλοδεχούμενο από όλους. Οι αντιδράσεις πολλές, καθώς η Διεθνής Αμνηστία, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όπως και διάφοροι ακαδημαϊκοί, ακτιβιστές και δημοσιογράφοι, δεν έχουν μείνει με σταυρωμένα τα χέρια και παρακολουθούν με επιφύλαξη τις κινήσεις της Σαουδικής Αραβίας στον αθλητισμό.
«Δεν πρόκειται για τον αθλητισμό, αλλά για την επιρροή», τονίζει ο Δρ Καλίντ Αλ Τζαμπρί, ένας Σαουδάραβας καρδιολόγος και επιχειρηματίας που τώρα ζει στην Ουάσινγκτον. «Στην πραγματικότητα έχουμε να κάνουμε με την προσπάθεια της Σ.Αραβίας να αποκτήσει με έναν διαφορετικό τρόπο παγκόσμια επιρροή, αλλά κυρίως να εξυγιάνει την εικόνα της στο εξωτερικό και στο εσωτερικό να αποσπάσει από άλλους τομείς την προσοχή». Ο Δρ Καλίντ Αλ Τζαμπρί, παρεμπιπτόντως, είναι ο γιος του πρώην αξιωματικού των σαουδαραβικών μυστικών υπηρεσιών και υπουργού Εξωτερικών Σααντ Αλ Τζαμπρί, ο οποίος ζει εξόριστος στον Καναδά από το 2017 και τον οποίο η κυβέρνηση κατηγορεί για διαφθορά και ζητά την επανέκδοσή του στη χώρα. Ο ίδιος, από την άλλη, υποστηρίζει ότι ο διάδοχος Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν προσπαθεί να τον σκοτώσει, όπως συνέβη και με τον Τζαμάλ Κασόγκι. Ο τελευταίος ήταν δημοσιογράφος της Washington Post, ο οποίος δολοφονήθηκε από πράκτορες της Σ.Αραβίας στο προξενείο της στην Κωνσταντινούπολη, καθώς ασκούσε έντονη κριτική στην κυβέρνηση. Η σορός του τεμαχίστηκε και τα λείψανά του δεν βρέθηκαν ποτέ. Αφού αρχικά αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη στο έγκλημα, η σαουδαραβική κυβέρνηση παραδέχτηκε τελικά ότι επρόκειτο για μια προμελετημένη δολοφονία, αλλά αρνήθηκε ότι είχε διαταχθεί από τον Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, αν και αργότερα ο ίδιος αποδέχτηκε την ευθύνη γι’ αυτό «επειδή συνέβη στη δική του βάρδια».
«Η επένδυση του Δημόσιου Ταμείου Επενδύσεων σε αθλήματα που δεν παρακολουθούνται ή δεν παίζονται εντός της Σαουδικής Αραβίας (όπως η ποδηλασία, το γκολφ και το τένις) είναι ένα ακόμη παράδειγμα του γιατί οι επενδύσεις αυτές αφορούν κυρίως το rebranding της εικόνας του Βασιλείου, υπογραμμίζει ο Αλ Τζαμπρί.
Ένα από τα ερωτήματα που καλούνται να απαντηθούν είναι το πόσο… μακριά μπορεί να φτάσει η Σ.Αραβία, όσον αφορά τις επενδύσεις της, από την στιγμή μάλιστα που η Αμερική, έδειξε ότι της κλείνει το μάτι, προκειμένου να «εισβάλει» και στο δικό της έδαφος. Τον περασμένο Δεκέμβριο, το NBA άλλαξε τους κανόνες του για να επιτρέψει σε επενδυτικά κεφάλαια να αγοράζουν μειοψηφικά μερίδια στις ομάδες του, τα οποία δεν θα ξεπερνούν το 20%. Ο επίτροπος του ΝΒΑ, Άνταμ Σίλβερ, δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι κανένα ταμείο που υποστηρίζεται από τη Σαουδική Αραβία δεν έχει προσπαθήσει να επενδύσει σε μια ομάδα. Αντίθετα η Αρχή Επενδύσεων του Κατάρ, ετοιμάζεται να αγοράσει μερίδιο της Monumental Sports and Entertainment, της μητρικής εταιρείας της ομάδας Washington Wizards του ΝΒΑ, της ομάδας Washington Capitals του NHL και της ομάδας Washington Mystics του WNBA. Το κρατικό επενδυτικό ταμείο Mubadala του Άμπου Ντάμπι αναζητά επίσης μειοψηφικό μερίδιο σε μια ομάδα του ΝΒΑ.
Μέχρι όμως να φτάσει μέχρι εκεί η Σαουδική Αραβία, «αρκείται» στο να προσελκύει μεγάλα ονόματα του ποδοσφαίρου, να επενδύει στα esports, αλλά και στον μηχανοκίνητο αθλητισμό. «Σε αυτή την περίπτωση κινήθηκε πολύ γρήγορα», επισημαίνει ο καθηγητής, Σάιμον Τσάντγουικ. «Η χώρα καθιερώθηκε γρήγορα ως σημαντικός παίκτης στην παγκόσμια σκηνή του μηχανοκίνητου αθλητισμού, αφού φιλοξενεί αγώνες F1 και Formula E και το ράλι Παρίσι-Ντακάρ. Η Aramco έχει γίνει χορηγός της F1, ενώ η PIF έχει αποκτήσει μετοχές τόσο στην Aston Martin όσο και στην McLaren F1, αν και μόλις πούλησε την τελευταία. Δεν είναι σαφές το γιατί, αλλά μια θεωρία είναι ότι σχεδιάζει αγοράσει μια ολόκληρη ομάδα».
Η Σαουδική Αραβία, αυτό το καλοκαίρι απασχόλησε αρκετά τον αθλητικό κόσμο και όπως φαίνεται είναι αποφασισμένη να αλλάξει τον ποδοσφαιρικό χάρτη και όχι μόνο. Μπορούν όμως οι επενδύσεις και τα μεγάλα ονόματα που πλέον θα αγωνίζονται στα γήπεδα της να αλλάξουν την εικόνα της; Αυτό είναι κάτι που θα το φανεί στο μέλλον…
