Έσοδα – ρεκόρ από τόκους και προμήθειες, υπερεπάρκεια κεφαλαίων και ρευστότητας, αλλά και «πλήγμα» στα δάνεια, κυρίως νέα, αλλά και παλαιά που «κοκκίνισαν». Αυτή είναι εν ολίγοις η εικόνα των τραπεζών για το πρώτο μισό του 2023, έτσι όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα που ανακοίνωσαν οι Τράπεζα Πειραιώς, Eurobank και Εθνική Τράπεζα.
Ειδικότερα, επιτοκιακά έσοδα, ύψους περίπου τριών δισ. ευρώ, εμφάνισαν το επίμαχο διάστημα οι τρεις τράπεζες, ως απόρροια της ραγδαίας ανόδου των επιτοκίων που ξεκίνησε πέρυσι τον Ιούλιο και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Συγκεκριμένα, τα καθαρά έσοδα από τόκους της Τράπεζας Πειραιώς ανήλθαν σε 935 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 58% σε ετήσια βάση, ενώ στα 748 εκατ. ευρώ ήταν το αντίστοιχο μέγεθος για τη Eurobank (+56,2%), γεγονός που αποδίδεται, τόσο στην αύξηση των επιτοκίων, όσο και των νέων χορηγήσεων, των επιτοκιακών εσόδων από ομόλογα και παράγωγα προϊόντα και των δραστηριοτήτων στο εξωτερικό. Τέλος, επιτοκιακά έσοδα άνω του ενός δισ. ευρώ κατέγραψε και η ΕΤΕ, εκ των οποίων τα 529 εκατ. ευρώ αφορούσαν στο β’ τρίμηνο του 2023 (+12% σε σύγκριση με τους πρώτους τρεις μήνες του τρέχοντος έτους, επωφελούμενα από την αύξηση του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ και την αναδιάρθρωση του χαρτοφυλακίου της τράπεζας προς χρεόγραφα με υψηλότερες αποδόσεις).
Όσον αφορά στις προμήθειες, τα έσοδα των «3» άγγιξαν τα 650 εκατ. ευρώ. Πιο αναλυτικά, τα επαναλαμβανόμενα καθαρά έσοδα προμηθειών της Τράπεζας Πειραιώς διαμορφώθηκαν σε 263 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 16% σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2022. Tα έσοδα από μισθώματα είχαν ισχυρή επίδοση, ενώ άλλοι συντελεστές της αύξησης ήταν η δανειακή παραγωγή, τα έσοδα από κίνηση κεφαλαίων και η διαχείριση περιουσιακών στοιχείων. Ως ποσοστό του ενεργητικού δε, αυτά διαμορφώθηκαν σε 0,70%. Στη Eurobank, αυτά διαμορφώθηκαν σε 211 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των εσόδων από τις χορηγήσεις, αντιστοιχώντας σε 68 μονάδες βάσης επί του συνολικού ενεργητικού το α’ εξάμηνο του 2023, ενώ στην ΕΤΕ ανήλθαν σε 170 εκατ. ευρώ έναντι 160 εκατ. ευρώ το ίδιο περυσινό διάστημα, αντανακλώντας τους ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης στις προμήθειες λιανικής και εταιρικής τραπεζικής, με αιχμή του δόρατος τις προμήθειες σχετιζόμενες με κάρτες, πληρωμές και δάνεια.
Υψηλούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας εμφάνισαν το α’ εξάμηνο του 2023 οι τρεις τράπεζες, έχοντας αμφότερες «περάσει» με εξίσου υψηλή βαθμολογία τα stress tests της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).
Συγκεκριμένα, ο δείκτης CET1 της Τράπεζας Πειραιώς ενισχύθηκε στο 12,2% και ο συνολικός δείκτης κεφαλαίων στο 17% τον περασμένο Ιούνιο. Σε pro forma επίπεδο για τη μείωση σταθμισμένων βάσει κινδύνων στοιχείων ενεργητικού από τις πωλήσεις NPE που θα ολοκληρωθούν την προσεχή περίοδο τα αντίστοιχα ποσοστά διαμορφώνονται σε 12,3% και 17,1% αντίστοιχα. Στο 19% βρέθηκε στα τέλη του Ιουνίου 2023 ο δείκτης συνολικής κεφαλαιακής επάρκειας (CAD) της Eurobank, με τον FL CET1 να «αγγίζει» το 16,3%, αυξημένοι κατά 200 και 230 μονάδες βάσης αντίστοιχα έναντι του α’ εξαμήνου 2022. Τέλος, ο δείκτης CET1 της ΕΤΕ ανήλθε σε 17,3%, με το συνολικό δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας να διαμορφώνεται σε 18,4%. Η τράπεζα δε, έχει θέσει ως στόχο για την τριετία την οργανική παραγωγή κεφαλαίου πάνω από 450 μονάδες έναντι 350 μονάδες στην προηγούμενη εκτίμηση.
Πιστωτική επέκταση
Σημαντικές αποπληρωμές δανείων από επιχειρήσεις ως «αντίδραση» στη ραγδαία αύξηση των επιτοκίων κατέγραψαν το α’ εξάμηνο του 2023 οι τράπεζες, με τις διοικήσεις, ωστόσο, να εμφανίζονται αισιόδοξες πως ο ρυθμός της πιστωτικής επέκτασης θα επιταχυνθεί το επόμενο μισό του έτους.
Πιο αναλυτικά, στα 29 δισ. ευρώ διαμορφώθηκε στα τέλη του περασμένου Ιουνίου το χαρτοφυλάκιο εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων της Τράπεζας Πειραιώς, έχοντας «δει» αποπληρωμές, ύψους 1,8 δισ. ευρώ και χορηγήσεις 2,6 δις. ευρώ (καθαρή πιστωτική επέκταση 800 εκατ, ευρώ), με την πλειονότητα να κατευθύνεται σε επιχειρήσεις, με τους κλάδους μεταποίησης, μεταφορών, ενέργειας, ακολουθούμενους από το χονδρικό και λιανικό εμπόριο και τον κλάδο φιλοξενίας, να κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο. Για το δεύτερο μισό της φετινής χρονιάς, πάντως, ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας αναμένει επιτάχυνση των ρυθμών πιστωτικής επέκτασης κατά ένα δισ. ευρώ.
Η Eurobank από την πλευρά της, αναθεώρησε στα δύο δισ. ευρώ – από 2,8 δισ. ευρώ προηγουμένως – το στόχο για νέες εκταμιεύσεις το 2023, με τη διοίκηση της τράπεζας να επισημαίνει πως «το α’ εξάμηνο υπήρξε μία σχετική μείωση των χορηγήσεων που εδράζεται στις αποπληρωμές λόγω υψηλών επιτοκίων». Σε κάθε περίπτωση, τα ενήμερα δάνεια του Ομίλου ενισχύθηκαν οργανικά κατά 500 εκατ. ευρώ τους πρώτους έξι μήνες του τρέχοντος έτους, με τα συνολικά υπόλοιπα χορηγήσεων (προ προβλέψεων) να διαμορφώνονται σε 42,1 δισ. ευρώ, εκ των οποία 24,2 δισ. ευρώ επιχειρηματικά, 10 δισ. ευρώ στεγαστικά και 3,4 δισ. ευρώ καταναλωτικά δάνεια. Ως εκ τούτου, η τράπεζα εκτιμά ότι η πιστωτική επέκταση θα επιταχυνθεί το επόμενο διάστημα, χορηγώντας νέα δάνεια, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, με κινητικότητα από τους κλάδους ναυτιλίας, τουρισμού και κατασκευών.
Μείωση κατέγραψαν από την αρχή του 2023 τα εξυπηρετούμενα δάνεια στην Ελλάδα της ΕΤΕ, «αγγίζοντας» τα 27,4 δισ. ευρώ, αποτυπώνοντας τις υψηλότερες αποπληρωμές κεφαλαίου κίνησης από εταιρείες με υψηλή ρευστότητα. Όπως ανέφερε η διοίκηση της τράπεζας, «η τάση στις εκταμιεύσεις διαφαίνεται αυξητική το β’ εξάμηνο του 2023 και αναμένεται να επιτρέψει στα εξυπηρετούμενα δάνεια να επεκταθούν δυναμικά μέχρι το τέλος του έτους». Συγκεκριμένα, η ΕΤΕ έχει στην αναμονή προς εκταμίευση εγκεκριμένα δάνεια, ύψους 2,5 δισ. ευρώ, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ επιπλέον ένα δισ. ευρώ έχουν κατατεθεί προς έγκριση στο αρμόδιο τμήμα της τράπεζας.
«Κόκκινα» δάνεια
Αύξηση – αν και μικρή – του δείκτη «κόκκινων» δανείων καταγράφηκε το β’ τρίμηνο του 2023 σε Εθνική Τράπεζα και Eurobank, με αμφότερες, ωστόσο, να βρίσκονται εγγύτερα στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, έχοντας επιτύχει σημαντικά βήματα ως προς την εκκαθάριση του ισολογισμού τους.
Ειδικότερα, στο 5,2% διαμορφώθηκε το β’ τρίμηνο ο δείκτης NPE της Eurobank – από 5,1% το προηγούμενο τρίμηνο – με το σχηματισμό νέων NPEs να είναι θετικός κατά 140 εκατ. ευρώ την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2023. Τα συνολικά NPEs, πάντως, μειώθηκαν κατά 191 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση και διαμορφώθηκαν σε 2,2 δισ. ευρώ ή 600 εκατ. ευρώ μετά από προβλέψεις. Η κάλυψη των NPEs από τις σωρευτικές προβλέψεις ενισχύθηκε από 72,6% το α’ εξάμηνο του 2022 σε 73,2% το αντίστοιχο φετινό α’ εξάμηνο. Σύμφωνα με τη διοίκηση της Eurobank, ο στόχος για το τέλος του 2023 είναι ο σχετικός δείκτης να έχει διαμορφωθεί στο 5%.
Η ΕΤΕ από την πλευρά της, είδε τον επίμαχο δείκτη να ανεβαίνει στο 5,4% από 5,2% το α’ τρίμηνο του 2023, με την τράπεζα να εμφανίζει αύξηση στις πρώιμες καθυστερήσεις αποπληρωμών στεγαστικών δανείων που, όμως, παραμένει πολύ χαμηλότερη του αναμενόμενου. Πιο αναλυτικά, στην Ελλάδα τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια διαμορφώθηκαν σε 1,7 δισ. ευρώ ή μόλις 300 εκατ. ευρώ μετά από προβλέψεις, με την τράπεζα να διατηρεί το στόχο για NPEs, ύψους 350 εκατ. ευρώ, το 2023. Ο δείκτης κάλυψης από σωρευμένες προβλέψεις ξεπέρασε το 82%.
Όσον αφορά στην Τράπεζα Πειραιώς, ο δείκτης NPE συνέχισε την καθοδική του πορεία – στο 5,5% από 6,6% στο προηγούμενο τρίμηνο – με το «κόκκινο» απόθεμα να έχει υποχωρήσει στα δύο δισ. ευρώ στο τέλος του περασμένου Ιουνίου. Η τράπεζα, μάλιστα, προχώρησε με την επιτάχυνση δύο συναλλαγών NPE και συγκεκριμένα τα projects Delta και Senna, στοχεύοντας σε μείωση του δείκτη NPE κάτω του 5% έως το τέλος του 2023.
