Στην πολυσυζητημένη “Μήδεια” του Γερμανού σκηνοθέτη Frank Castorf αλλά και τις αντιδράσεις που έχουν προκαλέσει οι “εναλλακτικές” παραστάσεις στην Επίδαυρο αναφέρεται σε άρθρο της στο Guardian η βρετανίδα κριτικός θεάτρου, Arifa Akbar.
Η κριτικός αναφέρει πως η παράσταση δεν είναι κάτι που έχει συνηθίσει το παραδοσιακό κοινό: συνδυάζοντας το κείμενο του Ευριπίδη με αποσπάσματα από τον Χάινερ Μύλλερ και τον Αρθούρο Ρεμπώ, δεν παρουσιάζει μια δολοφόνο μητέρα στη Μήδεια, η οποία σκοτώνει τα παιδιά της για να εκδικηθεί τον άπιστο σύζυγό της Ιάσονα, αλλά πέντε ηθοποιούς (Στεφανία Γουλιώτη, Σοφία Κόκκαλη, Μαρία Ναυπλιώτου, Αγγελική Παπούλια, Ευδοκία Ρουμελιώτη) που εμφανίζονται ταυτόχρονα στη σκηνή ως διαφορετικές εκδοχές της.
Όπως λέει, υπάρχουν περισσότερα στοιχεία avant gardism, από τις χαρακτηριστικές χειροκίνητες κάμερες του Castorf μέχρι το σκηνικό του Aleksandar Denić, με μια χωματερή και σκηνές που παραπέμπουν σε έναν καταυλισμό προσφύγων.
Πρόκειται για μία αναφορά στην ιδιότητα της Μήδειας ως “ξένης” – μιας γυναίκας από την Κολχίδα εγκλωβισμένης στην Κόρινθο, μια χώρα που δεν τη θέλει πια – και στους σύγχρονους ελληνικούς προσφυγικούς καταυλισμούς, όπως η Λέσβος.
Ωστόσο, η αλλαγή στο θέατρο δεν είναι χωρίς αντίσταση. Ο Σάββας Πατσαλίδης, καθηγητής θεάτρου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, κάνει λόγο για το φαινόμενο της “συλλογικής ιδιοκτησίας”. Υπάρχει η αίσθηση μεταξύ ορισμένων, λέει, ότι είναι “ο δικός μας Αισχύλος” και οποιαδήποτε αλλαγή στο κείμενό του θεωρείται ιεροσυλία.
Υπάρχουν εκείνοι που θεωρούν ότι αυτά τα αρχαία έργα αντιπροσωπεύουν την ελληνική ταυτότητα και η αλλοίωσή τους υπονομεύει αυτή την ταυτότητα. Αλλά για τον σκηνοθέτη Παντελή Φλατσούση, αυτό είναι μια παρεξήγηση.
“Για μένα ως Έλληνα σκηνοθέτη αυτή η κληρονομιά δεν αποτελεί βάρος. Μπορεί να ακούγεται περίεργο, αλλά πιστεύω ότι η ελληνική τραγωδία δεν είναι η αποκλειστική κληρονομιά μας. Μιλάει για μεγάλα πράγματα και μιλάει για όλη την ανθρωπότητα. Προσπαθώ να αποφύγω αυτή την ιδέα της “δικής μου” κληρονομιάς. Η κληρονομιά μου ως άνθρωπος θα μπορούσε επίσης να είναι ο Σαίξπηρ ή ο Μπρεχτ”.
Συνεχίζοντας, η Akbar αναφέρει πως όσοι έρχονται στην Επίδαυρο δεν διστάζουν να εκφράσουν την δυσαρέσκεια τους: υπήρξαν έντονες αποδοκιμασίες με ανθρώπους που διαδήλωσαν. Η φετινή χρονιά δεν αποτέλεσε εξαίρεση, και μια ελεύθερη διασκευή της σάτιρας του Αριστοφάνη “Σφήκες”, συνάντησε αρκετές διαμαρτυρίες με αποχωρήσεις του κοινού και κριτικούθς να μιλάνε για παραβίαση της “αξιοπρέπειας ολόκληρου του ελληνικού θεάτρου”.
H Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, Κατερίνα Ευαγγελάτου, τόνισε από την πλευρά της πως ήταν προετοιμασμένη για την κατακραυγή του κοινού, αλλά από τους 17.000 ανθρώπους που είδαν την παράσταση επί δύο ημέρες στην Επίδαυρο, η ανταπόκριση ήταν συντριπτικά θετική. “Εξεπλάγην. Νόμιζα ότι ο κόσμος θα φώναζε ή θα πετούσε μπουκάλια στη σκηνή. Είχα πει στους ηθοποιούς ότι θα τους προστάτευα. Αλλά κανείς δεν φώναξε και στο τέλος υπήρξε θερμό χειροκρότημα”.
Το άρθρο αναφέρεται και στον νέο σκηνοθέτη Μάριο Μπανούσι ο οποίος θεωρείται ένα ανερχόμενο αστέρι που αντιπροσωπεύει το νέο πρόσωπο του ελληνικού θεάτρου.
“Εξετάζω την ελληνική ταυτότητα με έναν βαλκανικό τρόπο”, αναφέρει ο Μπανούσι, ο οποίος έλκεται από την ιδέα να ξαναφτιάξει μια ελληνική τραγωδία σε ένα σύγχρονο καλούπι – και να φέρει την εμπειρία των μεταναστών καθώς και αρχαία τελετουργικά από τα Βαλκάνια.
“Βλέπω αντιδράσεις στο ελληνικό κοινό, αλλά για να κατανοήσεις αυτές τις τραγωδίες πρέπει να μιλήσεις για θέματα όπως ο θάνατος και η οικογενειακή απώλεια, όπως τα βλέπουμε και τα νιώθουμε σήμερα”.
thetoc.gr
