Αυτόνομοι πύργοι επιτήρησης με τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης που εντοπίζουν στήλες καπνού, έξυπνες κάμερες που τοποθετούνται πάνω σε κεραίες ή και σε… κολόνες φωτισμού και ανιχνεύουν εστίες φωτιάς, ρομπότ που καθαρίζουν τη βλάστηση και αφαιρούν πιθανά προσανάμματα για πυρκαγιές, drones που «ρίχνονται» στη μάχη της πυροπροστασίας και ρίχνουν νερό ή μπάλες πυρόσβεσης κ.λπ. Αυτές είναι ορισμένες τεχνολογίες –κάποιες εκ των οποίων έχουν αμιγώς ελληνικές καταβολές– που αξιοποιούνται ανά τον κόσμο προκειμένου να μη λάβουν οι φωτιές δραματικές διαστάσεις, όπως συνέβη στη Ρόδο αλλά και στον Εβρο, όπου έγιναν στάχτη τουλάχιστον 930.000 στρέμματα γης.
«Tη στιγμή που έχουν εκδηλωθεί μεγάλες πυρκαγιές, τα αντανακλαστικά πρέπει να είναι άμεσα. Σίγουρα η τεχνολογία μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο σε ό,τι αφορά το κομμάτι της πρόληψης. Για παράδειγμα, όταν υπάρχουν μεγάλες πυρκαγιές συνήθως η προσέγγισή τους από οχήματα και από πεζοπόρα τμήματα είναι πάρα πολύ δύσκολη. Μπορούμε όμως να πετάξουμε από μακρινή απόσταση ένα drone και να έχουμε πλήρη εικόνα των διαστάσεων της φωτιάς, ώστε να στείλουμε αντίστοιχες δυνάμεις. Επίσης, με κάμερες που είναι εγκατεστημένες σε κορυφές βουνών και ειδικότερα στις κεραίες κινητής τηλεφωνίας, μετά από ενημέρωση για το σημείο της φωτιάς, γυρίζουμε την κάμερα και βλέπουμε την εξέλιξή της, το μέγεθός της κ.λπ. Στο κέντρο επιχειρήσεων της Ηπείρου έχουμε εγκατεστημένες 16 κάμερες, τις οποίες χειριζόμαστε από το κέντρο», αναφέρει στην «Κ» ο κ. Βασίλης Βράστος, πρόεδρος των πυροσβεστών Ηπείρου.
Τα «ακούραστα» ρομπότ της ελληνικής startup Lambda Automata, εξοπλισμένα με έξυπνες κάμερες, ωστόσο πάνε ένα βήμα παρακάτω, καθώς η τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης που έχει αναπτύξει δεν απαιτεί κανέναν ανθρώπινο χειρισμό. Πρόκειται για αυτόνομους πύργους επιτήρησης που τοποθετούνται σε δυσπρόσιτες και απομακρυσμένες περιοχές και μέσω αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης εντοπίζουν συμβάντα (π.χ. στήλες καπνού), βγάζουν συντεταγμένες της περιοχής όπου καταγράφεται το συμβάν και προειδοποιούν με ένα ηλεκτρονικό μήνυμα την αρμόδια υπηρεσία γι’ αυτό που έχουν εντοπίσει. «Τη διαφορά κάνει το λογισμικό στην κάμερα που εγκαθίσταται στον πύργο επιτήρησης. Μέσα από την τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης αυτή εντοπίζει αυτόνομα τις στήλες καπνού και ειδοποιεί αυτόματα το κέντρο επιχειρήσεων», εξηγεί στην «Κ» ο κ. Δημήτρης Κώττας, ιδρυτής και CEO της εταιρείας με έδρα την Αθήνα. «Με στόχο τον έγκαιρο εντοπισμό πυρκαγιών, το σύστημα δοκιμάζεται από εθελοντές της πολιτικής προστασίας στην περιφέρεια Ηπείρου, έχει εγκατασταθεί στο Μέτσοβο, στο χιονοδρομικό κέντρο Ανηλίου και στα Ιωάννινα. Προς το παρόν έχουμε καταφέρει να εντοπίσουμε καπνό έως και τα 6 χλμ., ωστόσο βελτιώνουμε διαρκώς το σύστημα και οι δυνατότητες εντοπισμού πυρκαγιών ενισχύονται», λέει. «Παρόμοιες λύσεις με τις δικές μας έχουν υιοθετηθεί από δυνάμεις δασοπυρόσβεσης στην Καλιφόρνια και από την πολεμική αεροπορία των ΗΠΑ για την ασφάλεια περιμέτρου των εγκαταστάσεών της. Στην Ελλάδα εμείς προτείναμε να χρησιμοποιηθεί δωρεάν το σύστημα από την Πυροσβεστική, αλλά δεν είδαμε ανταπόκριση. Φαίνεται πως ακόμη δεν υπάρχει μηχανισμός αξιολόγησης καινοτόμων τεχνολογιών στη χώρα μας».
Ο κ. Κώττας προσφάτως απέστειλε στο Μέγαρο Μαξίμου, σε τηλεπικοινωνιακούς παρόχους κ.α. μια ιδέα εμπνευσμένη από startup της Καλιφόρνιας των ΗΠΑ, την οποία η αμερικανική εταιρεία υλοποιεί σε συνεργασία με τη Verizon. «Εχουμε προτείνει την εγκατάσταση καμερών της Lambda Automata σε κεραίες τηλεπικοινωνιών. Από τις 20.000 κεραίες τηλεπικοινωνιών που υπάρχουν στη χώρα, προτείνουμε την τοποθέτησή τους σε 770 κεραίες σε απόσταση τουλάχιστον 9 χλμ. μεταξύ τους. Ετσι θα δημιουργηθεί ένα δίκτυο που λειτουργεί ως παρατηρητήριο ανίχνευσης πυρκαγιών, το οποίο παρέχει πανελλαδική κάλυψη. Δηλαδή με κόστος κάτω των 10 εκατ. μπορούμε να ανιχνεύσουμε εστίες φωτιάς, να ειδοποιήσουμε για τέτοια συμβάντα και να αντιμετωπιστούν άμεσα». Οπως λέει, «έχουμε στείλει την πρόταση από τα τέλη Ιουλίου, προς το παρόν όμως δεν έχουμε λάβει κάποια απάντηση».
Τέτοιες έξυπνες κάμερες εγκαθίστανται –εκτός από τον πύργο επιτήρησης της εταιρείας– σε υπάρχουσες δομές, από κεραίες τηλεπικοινωνίας μέχρι και… κολόνες φωτισμού. «Μια τέτοια εγκατάσταση σε κολόνες φωτισμού έχουμε κάνει στο Μέτσοβο», λέει ο κ. Κώττας.
Η έξυπνη κάμερα της Lambda Automata μπορεί να τοποθετηθεί και σε drone, όμοιο με το ηλεκτρικό ελικόπτερο που αναπτύσσει η ελληνική Velos Rotors με έδρα το Ξυλόκαστρο Κορινθίας. «Σημεία που δεν είναι προσβάσιμα, σε πλαγιές ή βουνά, μπορούν να σκαναριστούν με εναέρια μέσα, σαν το δικό μας, ώστε η Πυροσβεστική να προλάβει κάποια πυρκαγιά», λέει στην «Κ» ο ιδρυτής και CTO Αρης Κολοκυθάς, του οποίου τα ηλεκτρικά ελικόπτερα μπορούν να μεταφέρουν φορτία 1-10 κιλά με ταχύτητα 10-120 χλμ./ώρα. «Παλαιότερα είχαμε συζητήσει άλλη εφαρμογή για περιπτώσεις πυρκαγιάς περιορισμένου εύρους. Οπως την πιθανότητα να ρίχνει το drone μπάλες πυρόσβεσης, οι οποίες λειτουργούν σαν τους πυροσβεστήρες». Παράλληλα με τα drones μπορούν να «δουλεύουν» και ρομπότ που απομακρύνουν βλάστηση ή φυτά, π.χ. πευκοβελόνες, τα οποία λειτουργούν ως προσανάμματα. «Τέτοιες συσκευές αναπτύσσονται και λειτουργούν παράλληλα με τα drones. Τα drones χαρτογραφούν τις περιοχές υψηλού κινδύνου από ψηλά, ενώ ρομπότ εδάφους καθαρίζουν τη βλάστηση σε αυτά τα σημεία», εξηγεί στο Bloomberg o Ντομίνγκο Ξαβιέ Βιέγκας, καθηγητής στο Coimbra University στην Πορτογαλία.