Ο Σεπτέμβρης είναι μήνας αφιερωμένος στο Αλτσχάιμερ και η 21η Σεπτεμβρίου έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα για την νόσο, με σκοπό την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για τη νόσο, αλλά και την αφύπνιση και ενεργοποίηση της Πολιτείας. Φέτος το σύνθημα είναι «Ποτέ πολύ νωρίς, ποτέ πολύ αργά» σε μία προσπάθεια να υπογραμμιστεί η σημασία του τρόπου ζωής μας στην εξέλιξη της νόσου.
Η νόσος Alzheimer είναι η συχνότερη από τις νευροεκφυλιστικές νόσους που προκαλούν άνοια. Οι άνοιες εν γένει είναι παθήσεις που προκαλούν προοδευτική έκπτωση των ανωτέρων νοητικών λειτουργιών (μνήμη, σκέψη, αντίληψη, γλώσσα, κρίση κλπ) σε βαθμό που καθιστούν προβληματική την ανεξάρτητη διαβίωση των ασθενών καθώς ο ασθενής εξαρτάται ολοκληρωτικά από άλλους. Από την έναρξη των συμπτωμάτων μέχρι και το τελικό στάδιο της νόσου μεσολαβούν κατά μέσο όρο 6 με 10 έτη ενώ σε αρκετές περιπτώσεις η περίοδος φθάνει τα 14 έτη. Μία μεγάλη περίοδος που επηρεάζει σε όλα τα ψυχικά, συναισθηματικά και κοινωνικά επίπεδα κάθε σπίτι και οικογένεια με δυσβάστακτο ψυχολογικό, σωματικό και οικονομικό φορτίο. Πίσω από κάθε ασθενή με άνοια είναι 2-3 άτομα, τα οποία, όπως και οι πάσχοντες, απαιτούν επίσης υποστήριξη.
Η άνοια στη χώρα μας αφορά περισσότερα από 205.000 άτομα. Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Μετρήσεων και Αξιολόγησης Υγείας (ΗΠΑ), ο αριθμός των ατόμων με άνοια σε παγκόσμιο επίπεδο θα τριπλασιαστεί έως το 2050 (από 57,4 εκατομμύρια που ήταν το 2019 σε 152,8 εκατομμύρια το 2050). Κατά την έρευνα, στην Ελλάδα το 2019 ζούσαν περίπου 206.400 άτομα με άνοια, αριθμός που υπολογίζεται ότι θα ανέλθει σε 298.600 έως το 2050 (αύξηση της τάξης του 45%). Η άνοια είναι η μόνη αιτία θανάτου ανάμεσα στις κορυφαίες 10, που δεν μπορεί να προληφθεί, να θεραπευθεί ή να επιβραδυνθεί.
Οι αιτίες της νόσου Αλτσχάιμερ δεν είναι εν πολλοίς γνωστές αλλά φαίνεται ότι σημαντικό ρόλο παίζουν περιβαλλοντικοί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων αγγειακών νόσων (π.χ. διαβήτης, υπέρταση, δυσλιπιδαιμία) και τρόπου ζωής (π.χ. εκπαίδευση, επάγγελμα, πνευματικές, κοινωνικές δραστηριότητες, φυσική άσκηση, δίαιτα κ.λπ.)
Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ανοια και τη Νόσο Αλτσχάιμερ, εγκρίθηκε από την Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής τον Μάρτιο 2016, για την πρόληψη και αντιμετώπιση της νόσου και την υποστήριξη των πασχόντων και των φροντιστών τους για την ίδρυση επιπλέον ιατρείων μνήμης και κέντρων ημέρας Δυστυχώς, 7 χρόνια μετά, δεν έχει γίνει σχεδόν τίποτα και το σχέδιο παραμένει στα συρτάρια του υπουργείου Υγείας.
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει θεραπεία που να αναστρέφει ή να σταματά τις βιολογικές μεταβολές που συμβαίνουν στον εγκέφαλο των ασθενών. Υπάρχουν ωστόσο θεραπείες που μπορούν να βελτιώσουν τα συμπτώματα και να ενισχύσουν τη λειτουργικότητα, οδηγώντας σε καλύτερη ποιότητα ζωής και μείωση της επιβάρυνσης των φροντιστών.
Είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις και μάχες που καλείται να δώσει η Ιατρική επιστήμη μαζί με την Κοινωνία. Αφορά όλους μας, προσωπικά και οικογενειακά, και πρέπει να την δώσουμε για αυτούς που αγαπάμε πολύ και μας ξεχνούν χωρίς να το θέλουν, αλλά εμείς τους θυμόμαστε πάντα…
Κατερίνα Σολωμού
Αναπλ. Τομεάρχης Υγείας ΠΑΣΟΚ
