«Κάπου χάνεις, κάπου κερδίζεις» είναι νόμος στην Οικονομία, αλλά ακόμα και στον πόλεμο ή στην καταστροφή. Μετά το σοκ από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, το νέο μεγάλο χτύπημα ήταν η κακοκαιρία Daniel που ήρθε να «σβήσει» μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα την παραγωγική δραστηριότητα της Θεσσαλίας από τον «χάρτη» της Ελλάδας.
Ωστόσο, η δυναμική της Οικονομίας φαίνεται ακόμα ικανή να διασώσει και πάλι την χώρα στα δύσκολα, όπως και τα «αναχώματα» που διαρκώς «στήνει» η κυβέρνηση σε κάθε νέα κρίση που εμφανίζεται.
Το γεγονός αυτό είναι που επιτρέπει –με συγκρατημένη αισιοδοξία- την εκτίμηση ότι, παρά τα συνεχή πλήγματα, ο στόχος για ανάπτυξη φέτος 2,3% μπορεί να παραμένει εφικτός, καθώς μάλιστα και ο διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας έκανε λόγο –μόλις προχθές- για ρυθμό ανάπτυξης 2,2% εφέτος.
Περισσότερο «ΑΕΠ»…
Τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος για το εμπορικό ισοζύγιο δείχνουν ότι μέχρι τον Ιούνιο, η Ελλάδα δαπάνησε για εισαγωγές καυσίμων 1,6 δισ. ευρώ λιγότερα από το α΄εξάμηνο του 2022. Φέτος δαπανήθηκαν 3,594 δισ. ευρώ έναντι 5,206 δισ. ευρώ πέρυσι.
Η ελληνική οικονομία διέσωσε έτσι αυτομάτως 1,5% του ΑΕΠ που θα διέφευγε στο εξωτερικό. Η εξέλιξη αυτή αποδίδεται στην πτώση των διεθνών τιμών των καυσίμων εν συγκρίσει με την προηγούμενη χρονιά, αλλά και στην εξοικονόμηση ή αλλαγή πηγών ενέργειας και θέρμανσης που συντελέστηκε χώρα μας,.
Ταυτόχρονα, με βάση τα ίδια στοιχεία, ο Τουρισμός αποφέρει φέτος πολύ μεγαλύτερη εισροή συναλλάγματος: 1,2 δισ. ευρώ περισσότερα από το α΄εξάμηνο του 2022 (6,174 δισ. ευρώ φέτος έναντι 4,983 δισ. πέρυσι). Κάθε εισαγωγή συναλλάγματος προστίθεται στο ΑΕΠ της χώρας, ενώ αφαιρείται αν διαρρεύσει στο εξωτερικό για εισαγωγές.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, μέχρι τον Ιούλιο φέτος η χώρα δαπάνησε για κάθε είδους εισαγωγές από Ρωσία (καύσιμα, αέριο, σιτηρά, λιπάσματα κλπ) μόλις 1,7 δισ. ευρώ, όταν στο επτάμηνο πέρυσι είχε δώσει ….4,52 δισ. ευρώ.
Προφανώς βέβαια, λόγω του εμπάργκο κατά της Ρωσίας, ένα μέρος της εξοικονόμησης από καύσιμα, η χώρα το διοχέτευσε για αγορές αερίου από τρίτες χώρες, οπότε το όφελος για το ΑΕΠ και την ανάπτυξη μετριάστηκε στα 1,6 δισ. ευρώ ως το εξάμηνο.
Από την άλλη επίσης, η μείωση στα λιπάσματα μεταφράζεται και σε μείωση της παραγωγής, σε μια πολύ δύσκολη περίοδο όμως όπου η παραγωγή πάει χαμένη λόγω κλιματικής κρίσης (ξηρασία, καύσωνες, πυρκαγιές, πλημμύρες, καταστροφές, αλλαγές καλλιέργειας ή καθυστερήσεις σποράς κλπ).
…μεγαλύτερες αντοχές
Με φθηνότερα καύσιμα και υψηλότερο τουρισμό, η Ελλάδα «πατσίζει» εν μέρει και τμήμα της ζημιάς από κακοκαιρία Daniel.
Αν δεν είχαν μεσολαβήσει οι φυσικές καταστροφές πάντως, θα μπορούσαμε ίσως να μιλάμε και για ακόμα μεγαλύτερη ανάπτυξη, που θα οδηγούσε επίσης και σε μεγαλύτερες αυξήσεις συντάξεων, μεγαλύτερες φοροελαφρύνσεις ή έκτακτες και μόνιμες παροχές από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Στο μέτωπο των ζημιών όμως, οι απώλειες μόλις άρχισαν να καταγράφονται. Η κυβέρνηση κατέθεσε συμπληρωματικό προϋπολογισμό και τα επιπλέον κονδύλια για τις 100 μέρες ως το τέλος του χρόνου φτάνουν στα 650 εκατ. ευρώ. Αν και το επίπεδα είναι ικανό, τα επιπλέον κονδύλια του συμπληρωματικού προϋπολογισμού για τις φυσικές καταστροφές, επίπεδο δεν θεωρούνται επαρκή για να αντιμετωπίσουν άμεσα τις ανάγκες, αλλά ούτε καν να προσεγγίσουν τις συνολικές επιπτώσεις.
Όπως περιέγραψε την κατάσταση στη Βουλή ο αρμόδιος επί των δημόσιων οικονομικών υφυπουργός, Θάνος Πετραλιάς:
- το συνολικό κόστος των αποζημιώσεων αναμένεται σημαντικά υψηλότερο του 1 δισ. ευρώ
- θα επιβαρύνει και τα επόμενα έτη, καθώς θα επισκευάζονται τα κτίρια που υπέστησαν ζημιά και θα αποζημιώνονται από την κρατική αρωγή.
Πρακτικά θα διοχετευθούν παραπάνω από 1 δισ. ευρώ, ωστόσο, η κυβέρνηση επιχειρεί να εκμεταλλευτεί τη λογιστική χαλαρότητα και να περάσει σταδιακά στον προϋπολογισμό σε βάθος 3ετίας.
Για φέτος πάντως, ο συμπληρωματικός προϋπολογισμός έχει ύψος 600 εκατ. ευρώ εκ των οποίων 450 εκατ. ευρώ για το εθνικό πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και 150 εκατ. ευρώ για τον τακτικό προϋπολογισμό. Με τις δαπάνες αυτές όμως, καλύπτονται μόνο οι πρώτες αποζημιώσεις, κρατική αρωγή και αγροτικές αποζημιώσεις από τις καταστροφές.
