Τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης της ομαλότητας που επικρατούσε τους τελευταίους μήνες στην διεθνή ενεργειακή αγορά εξέφρασε χθες ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, περιγράφοντας την κατάσταση στην Μέση Ανατολή σαν μια νέα σοβαρή πυριτιδαποθήκη για την παγκόσμια οικονομία. Ο Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Μυτιληναίος στο περιθώριο της χθεσινής ομιλίας του στον Economist, εξέφρασε την μεγάλη αγωνία του για την ένταση που έχει ξεσπάσει στην Λωρίδα της Γάζας και πιθανή επίθεση του Ισραήλ, λέγοντας ότι τυχόν εμπλοκή στο πολεμικό κλίμα του Ιράν θα εκτόξευε τις τιμές του φυσικού αερίου στα 500 ευρώ την μεγαβατώρα. Ο κ. Μυτιληναίος εκτίμησε ότι η αντίδραση του αραβικού κόσμου σε αυτή την περίπτωση θα είναι να μπλοκάρει την μεταφορά των φορτίων LNG και να κλείσει το γεωστρατηγικό σημείο των στενών του Ορμούζ (πορθμός ανάμεσα στο κόλπο του Ομάν και τον Περσικό Κόλπο), μέσω του οποίου διακινείται το 25% με 30% της παγκόσμιας αγοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Μέσω του Ορμούζ μεταφέρεται σύμφωνα με αναλυτές και το 1/5 της παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου, κατά μέσο όρο 20,5 εκ, βαρέλια την ημέρα αργού πετρελαίου και πετρελοειδών κατά το εννιάμηνο του 2023. Το Κατάρ που προμηθεύει με LNG και την χώρα μας επίσης διακινεί τις περισσότερες ποσότητες LNG μέσω της επίμαχης περιοχής, εξέλιξη που δικαιολογεί τις ανησυχίες.
«Ως πρόεδρος της Eurometaux, συναντώ συχνά ηγέτες του κλάδου και πηγαίνω πολύ συχνά στις Βρυξέλλες» δήλωσε χθες από το βήμα του συνεδρίου ο Έλληνας επιχειρηματίας. «Πρέπει να παραδεχτούμε ότι ο κόσμος βρίσκεται σε μια ταραχώδη κατάσταση που δεν έχουμε δει εδώ και χρόνια». Η ενεργειακή κρίση όπως είπε ήταν πολύ χειρότερη στην Ευρώπη από ότι στις ΗΠΑ και την Ασία (λόγω του άνθρακα). Αναφερόμενος στον ρόλο της Ευρώπης σημείωσε ότι έχει γίνει δυσλειτουργικός, φέροντας ως παράδειγμα τα συμφέροντα των χωρών της Βαλτικής που είναι εντελώς διαφορετικά από εκείνα της Ιβηρικής Χερσονήσου. Για την Ευρώπη είπε, βλέπουμε και την στάση της στο Ισραήλ, όπου μετά βίας έχει λόγο στον κόσμο.
Σχετικά με την κατάληξη που θα έχει το πολεμικό παιχνίδι μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, είπε ότι θα μιλήσει μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ. «Τα αποτελέσματα των αμερικανικών εκλογών θα καθορίσουν την κατάσταση στην Ουκρανία».
Η υπόθεση της Βουλγαρίας
Στην αβεβαιότητα για την πρόκληση μιας νέας ενεργειακής κρίσης προστίθεται ο δασμός ύψους 10,2 ευρώ ανά μεγαβατώρα που επιβάλλει η Βουλγαρία στο ρωσικό αέριο που περνά μέσα από τα εδάφη της. Ο φόρος αυτός έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων σε χώρες όπως η Σερβία και η Ουγγαρία ενώ μουδιασμένη εμφανίζεται και η ελληνική κυβέρνηση αλλά και οι ελληνικές εταιρείες που προμηθεύονται αέριο από τους Ρώσους. Το βλέμμα είναι στραμμένο στις αποφάσεις της Κομισιόν που έχει ξεκινήσει να ελέγχει την νομιμότητα του μέτρου. Ωστόσο αρμόδιες παράγοντες της ενεργειακής αγοράς έχουν αρχίσει να επεξεργάζονται ακραία σενάρια για το χρόνο και τους πραγματικούς λόγους της επιβολής του, σύμφωνα με τα οποία αν η Ρωσία δεν επωμιστεί το κόστος του φόρου, υπάρχει ο κίνδυνος η Βουλγαρία να κλείσει την στρόφιγγα του ρωσικού αερίου. Κάποιες πλευρές χαρακτηρίζουν χλιαρή την στάση της ελληνικής κυβέρνησης στο θέμα παρά το γεγονός ότι υπάρχουν πληροφορίες που μιλούν για συζητήσεις που διεξάγονται σε πολιτικό διπλωματικό επίπεδο μεταξύ των δύο χωρών.
Οι ίδιες πηγές αναρωτιούνται τι επίπτωση θα έχει στις τιμές μια τέτοια εξέλιξη εν μέσω της χειμερινής περιόδου. Αυτό το ενδεχόμενο δεν μας τρομάζει; Τι κόστος θα προκαλέσει; αναρωτιούνται όσοι εκφράζουν φόβους ότι η κρίση μπορεί να κλιμακωθεί. Άλλες πηγές πάντως που προσπαθούν να ερμηνεύσουν την στάση της Βουλγαρίας, δεν αποκλείουν αμερικανική παρέμβαση πίσω από το μέτρο και υποστηρίζουν ότι μόνο τυχαία δεν μπορεί να είναι. Συνδέουν μάλιστα τον ρόλο των ΗΠΑ, με το νέο γεωστρατηγικό πεδίο που δημιουργεί η λειτουργία του FSRU στην Αλεξανδρούπολη το οποίο από αρχές του 2024 θα ανοίξει τις πύλες του για να υποδεχτεί LNG. Aν έκλεινε όπως λένε η στρόφιγγα του ρωσικού αερίου ευνοημένες θα ήταν οι αμερικανικές προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου κάτι που όπως επισημαίνουν παράγοντες του ενεργειακού κλάδου δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο.
