«Πετύχατε μέχρι τώρα να σας συγκρίνουμε με την Ιταλία, η οποία δεν έχασε ποτέ την επενδυτική βαθμίδα, αλλά έχει πολλά προβλήματα, μεγάλα ελλείμματα, υψηλό χρέος και επιτόκια δανεισμού. Τώρα όμως πρέπει να καταφέρετε να μη συγκρίνεστε καν με την Ιταλία, αλλά με την Πορτογαλία»!
Με αυτά τα λόγια οι μεγάλοι παίκτες των αγορών (πολυεθνικές τράπεζες, primary dealers και ξένοι οίκοι) σπρώχνουν την Αθήνα να αλλάξει και πάλι κατηγορία. Και την καλούν να μην αρκεστεί στην επενδυτική βαθμίδα, αλλά να βάλει ακόμα πιο φιλόδοξους στόχους, για να ξεφύγει από τη μοίρα της Ιταλίας και να φτάσει το επίπεδο της Πορτογαλίας.
«Θόλος» προστασίας
Η επισήμανση αυτή έγινε από μεγάλους primary dealers κρατικών ομολόγων και εκπροσώπους ξένων οίκων στο πλαίσιο των επαφών που είχαν Ελληνες αξιωματούχοι στην Ετήσια Σύνοδο της Παγκόσμιας Τράπεζας (World Bank) και του ΔΝΤ στο Μαρακές.
Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρέθηκαν επί μία εβδομάδα (9-15 Οκτωβρίου) οι νέοι κίνδυνοι στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία με έναν δεύτερο πόλεμο στα σύνορα της Ευρώπης και την απειλή νέας ενεργειακής κρίσης.
Η Ελλάδα μάλιστα απειλείται ιδιαίτερα από την ανάφλεξη στο Ισραήλ και τη Μέση Ανατολή (καθώς η χώρα μας έχει γεωστρατηγικά συμφέροντα και συμφωνίες για την ΑΟΖ), αλλά και από την οικονομική πορεία που θα έχει η Ιταλία μέσα στο 2024, καθώς αποτελεί πλέον θέμα στοιχηματισμού για το τι μέλλει γενέσθαι τελικά εκεί.
Απέναντι στους κινδύνους, η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά και σε μια μεγάλη πρόκληση: καλείται όχι απλώς να αντέξει και πάλι στα δύσκολα όπως όλες οι χώρες επιδιώκουν, αλλά να αξιοποιήσει πλέον στον μέγιστο βαθμό τις επιτυχίες της και το προνόμιο να θεωρείται από τους ελάχιστους προορισμούς-«καταφύγιο» για επενδυτές. Ο στόχος της πλέον έτσι είναι να δημιουργήσει τον δικό της «Σιδερένιο Θόλο» προστασίας (σαν ένα οικονομικό Iron Dome) απέναντι στις απειλές και τις νέες συνθήκες που ανακύπτουν.
Ελληνικό «θαύμα»
Πέραν των κινδύνων στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία που βρέθηκαν στο επίκεντρο των συζητήσεων, στο περιθώριο της συνόδου η χώρα μας αποτέλεσε από τα καυτά θέματα συζήτησης. Ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Χάρης Θεοχάρης και ο επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ Δημήτρης Τσάκωνας είχαν σειρά συνομιλιών με εκπροσώπους κορυφαίων παραγόντων της παγκόσμιας οικονομίας.
Εκτενείς και αναλυτικές συζητήσεις έλαβαν χώρα κατ’ ιδίαν σε ειδικά meeting rooms με εκπροσώπους των οίκων αξιολόγησης Moody’s και Standard & Poor’s (S&P), αλλά και με τους πολυεθνικούς τραπεζικούς οργανισμούς Morgan Stanley, Deutsche Bank, Citi, Société Générale, BNP Paribas, τον ιαπωνικό επενδυτικό κολοσσό Nomura και άλλους.
Οι μεγαλύτεροι χρηματοοικονομικοί oίκοι του κόσμου… έτριβαν τα μάτια τους με τη μεταμόρφωση της Ελλάδας την τελευταία τετραετία, αλλά και το γεγονός ότι καταφέρνει ως τώρα να πλασάρεται σταθερά στο top-5 των χωρών που άντεξαν απέναντι σε όλες τις έκτακτες καταστάσεις, αλλά και σχεδόν σε όλα τα επίπεδα της οικονομίας (ανάπτυξη, μείωση χρέους, πληθωρισμό, ανεργία, επιτόκια/spreads).
Η εξέλιξη αυτή επισημάνθηκε με ενθουσιώδη σχόλια εκ μέρους ανθρώπων υψηλού κύρους στην παγκόσμια αγορά, όπως λ.χ. ο αντιπρόεδρος της Citi Τζέι Κόλινς, ο οποίος χαρακτήρισε «εκπληκτική» την προσπάθεια της Ελλάδας την τελευταία τετραετία στον οικονομικό τομέα, με επιδόσεις και αποτελέσματα άξια θαυμασμού.
Οι εκπρόσωποι της Société Générale δήλωσαν επίσης εντυπωσιασμένοι από την πρόοδο της ελληνικής οικονομίας – και ιδιαιτέρως για τα αυξημένα επίπεδα αντοχών στις διεθνείς αναταράξεις. Οι ίδιοι αναφέρθηκαν στις επιπλέον χρηματοδοτικές δυνατότητες από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης (26 δισ. ως το 2026), οι οποίες ενισχύουν ακόμα περισσότερο τις θετικές προοπτικές της εθνικής οικονομίας.
Το ενδιαφέρον της για την Ελλάδα επιβεβαίωσε και η Deutsche Bank, προαναγγέλλοντας στροφή επενδύσεων στην αγορά της χώρας μας, διεύρυνση του προσωπικού στα γραφεία της κ.ο.κ.
■ Στην Ανάπτυξη: Προβλέπει ότι η χώρα μας θα έχει τη 2η μεγαλύτερη το 2023 και την 5η καλύτερη το 2024, από 4η το 2022. Σε κάθε περίπτωση, θα παραμένει 2 έως 3 φορές υψηλότερη από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Για φέτος προβλέπει 2,5% (όσο για την Ισπανία, με πρώτη την Κροατία στο 2,7%), που είναι υψηλότερο και από το 2,3% που επισήμως εκτιμά η Αθήνα στον Προϋπολογισμό. Επεται η Πορτογαλία με 2,3%, ενώ η χρονιά κλείνει με την Ιταλία στο 0,7% και τη Γερμανία σε ύφεση (-0,5%).
■ Στον Πληθωρισμό: Για φέτος το ΔΝΤ προβλέπει 4,1%, που είναι χειρότερο (υψηλότερο) από τις προβλέψεις της κυβέρνησης για 3,8%. Και έτσι όμως, πάλι θα είναι η 3η καλύτερη (χαμηλότερη) αύξηση τιμών στην Ευρωζώνη. Μικρότερη προβλέπεται μόνο σε Βέλγιο (2,5%) και Ισπανία (3,5%), ενώ στην Ιταλία τρέχει με 6% και στην Πορτογαλία με 5,3%.
■ Στην Ανεργία: Το ΔΝΤ προβλέπει πως η Ελλάδα θα έχει μακράν τη μεγαλύτερη μείωση φέτος (-1,6 μονάδες), αλλά και σε όλη την περίοδο 2022-2024. Από 12,4% πέρυσι θα μειωθεί σε 9,3% του χρόνου (διαφορά 3,1 μονάδες), ενώ η 2η Ισπανία θα έχει μισή μείωση σε αυτή την τριετία (κατά 12,4% ή 1,6 μονάδες, από 12,9% σε 11,3%).
■ Στη μείωση του δημοσίου χρέους: Η Ελλάδα κατατάσσεται «πρωταθλητής κόσμου» από το ΔΝΤ. Χωρίς μνημόνια και εν μέσω πρωτοφανών παγκόσμιων κρίσεων από το 2020 και μετά, καμία άλλη χώρα στον κόσμο δεν θα πετύχει μείωση σχεδόν 70 μονάδων επί του ΑΕΠ μέσα σε 8 χρόνια (από 212,4% το 2020 σε 145,3% το 2028)! Με χρέος 145% του ΑΕΠ, η Ελλάδα θα φτάσει την Ιταλία και τις ΗΠΑ, που θα έχουν «κολλήσει» στο 145% και 137%.
«Καταφύγιο» η Ελλάδα
Το συμπέρασμα όλων πάντως –πέρα από τις αναβαθμίσεις που ήρθαν ή θα έρθουν– είναι ότι μετά τις επιτυχίες των τελευταίων ετών, οι οποίες την έβγαλαν από την κατηγορία «σκουπίδια», οι μεγάλοι επενδυτές του εξωτερικού βρίσκονται μισό βήμα από την πλήρη μεταστροφή του τρόπου που βλέπουν και αντιμετωπίζουν την Ελλάδα.
Σε αντίθεση με τη δεκαετία των μνημονίων, όπου τα dealing rooms παγκοσμίως «έσβησαν» τη χώρα μας από τα matrix και τις οθόνες συναλλαγών (καθώς είχαν χάσει τον ύπνο τους από τον πανικό των πελατών τους για τις απανωτές αρνητικές ειδήσεις και δεν ήθελαν ούτε να ακούσουν ξανά για Ελλάδα), πλέον την αντιμετωπίζουν ως τη μεγάλη «θετική έκπληξη» στην Ευρώπη – ή ίσως τη μόνη στα τελευταία τέσσερα πολύ δύσκολα χρόνια των απανωτών διεθνών κρίσεων.
