Εκτός από τις άμεσες επιπτώσεις των πυρκαγιών που περιλαμβάνουν καταστροφές στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, τραυματισμούς και απώλειες ανθρώπινων ζωών, υπάρχουν και οι επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που μέχρι σήμερα είχαν υποεκτιμηθεί.
Κάθε χρόνο χιλιάδες δασικές πυρκαγιές συμβαίνουν σε όλο τον κόσμο, ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, καίγοντας εκατομμύρια στρέμματα δασών. Τα σωματίδια και οι αέριοι ρύποι που εκπέμπονται από αυτές τις φωτιές μπορούν να επηρεάσουν τόσο την ποιότητα του αέρα, αλλά και το κλίμα.
Ωστόσο, οι μέχρι τώρα επιστημονικές μελέτες στην Ευρώπη έχουν δείξει μια σχετικά μικρή (λιγότερο από 10%) συνεισφορά αυτών των πυρκαγιών στα μέσα επίπεδα σωματιδιακής ρύπανσης, η οποία περιορίζεται σε μερικές δεκάδες χιλιόμετρα από τη φωτιά.
Σε μια καινούργια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο διεθνές περιοδικό Nature PJ: Climate and Atmospheric Sciences, ερευνητικές ομάδες του Ινστιτούτου Επιστημών Χημικής Μηχανικής του ΙΤΕ και του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών έδειξαν ότι η συνεισφορά των δασικών πυρκαγιών στην ατμοσφαιρική ρύπανση της Ευρώπης το καλοκαίρι υποεκτιμάται δραματικά (4-7 φορές), καθώς εκτείνεται εκατοντάδες ή και χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τις αντίστοιχες εστίες φωτιάς.
Η Δρ. Χριστίνα Βασιλακοπούλου με τους συνεργάτες της, έδειξαν συνδυάζοντας μετρήσεις στην κεντρική Ελλάδα και υπολογιστικά μοντέλα χημικής μεταφοράς ότι τα σωματίδια που εκπέμπονται από τις φωτιές αντιδρούν γρήγορα στην ατμόσφαιρα, μεταλλάσσονται και χάνουν τα χημικά τους οργανικά δακτυλικά αποτυπώματα.
Αυτές οι χημικές αντιδράσεις λαμβάνουν χώρα ακόμα και μέσα σε λίγες ώρες έκθεσης στον καλοκαιρινό ήλιο και οδηγούν σε αύξηση τόσο της μάζας τους όσο και της τοξικότητάς τους. Ταυτόχρονα γίνεται δύσκολη η ανίχνευσή τους με τις υπάρχουσες επιστημονικές τεχνικές.
Η πρωτοποριακή αυτή έρευνα έδειξε ότι ο αέρας που αναπνέουμε σε σχετικά καθαρές καλοκαιρινές ημέρες, χωρίς κάποια πυρκαγιά στην Ελλάδα, περιέχει σημαντικές συγκεντρώσεις νανοσωματιδίων που ξεκίνησαν από φωτιές που υπήρχαν τις προηγούμενες ημέρες ακόμα και χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά και άλλαξαν δραματικά (προς το χειρότερο) στο ταξίδι τους προς την πατρίδα μας.
