Με τον πήχη ακόμη ψηλότερα, κοντά στα 20,5 δισ. ευρώ ως προς τις εισπράξεις και πάνω από τα 32 εκατομμύρια ως προς τις αφίξεις για το 2023, οι εργαζόμενοι είναι και για τη σεζόν του 2024 ένα από τα μεγάλα στοιχήματα για τον κλάδο του τουρισμού, με τους αρμόδιους να έχουν επιδοθεί τις τελευταίες εβδομάδες σε έναν αγώνα αναζήτησης προσωπικού με ημέρες καριέρας στα μεγάλα αστικά κέντρα και τα δημοφιλή νησιά. Και αν οι ελλείψεις προσωπικού ήταν πέρυσι για τα ξενοδοχεία μικρότερες, στο 20% επί του συνόλου των απαιτούμενων θέσεων έναντι του 23% το 2022 και του 22% το 2021, το θέμα των εργαζομένων παραμένει πονοκέφαλος για τον τουρισμό και τη φετινή χρονιά.
Παράγοντες όπως η επάνοδος στην κανονικότητα μετά την COVID-19, σε συνδυασμό με την επιμήκυνση της σεζόν στα δύο άκρα της που μεγαλώνει και την περίοδο της εποχικής απασχόλησης έστω και για έναν μήνα για τους εργαζόμενους στον κλάδο, φαίνεται ότι βελτιώνουν τις συνθήκες.
Βελτίωση επιφέρει και ο εσωτερικός ανταγωνισμός μεταξύ των εργοδοτών και η… πλειοδοσία σε ουκ ολίγες περιπτώσεις ειδικά στο μισθολογικό κομμάτι για την προσέλκυση πιο έμπειρων εργαζομένων που έχουν ξεκινήσει από νωρίς εν όψει της θερινής σεζόν του 2024 διαφαίνεται ότι μπορούν να φέρουν περισσότερο κόσμο να εργαστεί στον τουρισμό.
Το ζήτημα των μετακλήσεων από τρίτες χώρες παραμένει σταθερά πάγιο αίτημα για τις ειδικότητες χωρίς ιδιαίτερη εξειδίκευση, που παρουσιάζουν και τις μεγαλύτερες ελλείψεις (καμαριέρες, λαντζιέρες/ηδες, καθαρίστριες/στές εσωτερικών και εξωτερικών χώρων, σερβιτόροι β’ βαθμού κ.ο.κ.).
Από την άλλη πλευρά, ζήτημα, και μάλιστα ακόμη μεγαλύτερο, εκτιμάται ότι θα αποτελέσει φέτος αυτό της στέγασης των εργαζομένων, το οποίο έχει οξυνθεί τα τελευταία χρόνια ειδικά σε κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς για πολλές ειδικότητες και όχι μόνο για τον τουριστικό κλάδο, έχοντας βρεθεί για τον λόγο αυτό στο προσκήνιο και στο επίκεντρο της (αρνητικής) δημοσιότητας.
Εξ ου και πληθαίνουν εσχάτως οι μεγαλοεπενδυτές του τουρισμού, οι οποίοι μαζί με τα μεγάλα projects που προωθούν σε κορυφαία νησιά έχουν ως παράλληλη προτεραιότητα την αναζήτηση ακινήτων για δωμάτια προσωπικού, όπως συμβαίνει κατά κόρον στη Μύκονο, στη Σαντορίνη, αλλά και στην Πάρο, όπου το θέμα της στέγασης προσωπικού απασχόλησε ιδιαίτερα πέρυσι – και φαίνεται ότι θα δυσκολέψει ακόμη περισσότερο φέτος όσο το νησί ανεβαίνει στις προτιμήσεις των ταξιδιωτών με υψηλότερα βαλάντια.
Στην πράξη, ωστόσο, η αγορά ακινήτων στη Μύκονο κάθε άλλο παρά εύκολη υπόθεση είναι λόγω και των περιορισμών ως προς τη δόμηση και τις οικοδομικές άδειες, πέραν φυσικά της εκτόξευσης των τιμών – ακόμη και σε περιοχές όπως η Ανω Μερά που είναι ένας προορισμός για δωμάτια προσωπικού και καταγράφει τα τελευταία 4-5 χρόνια έντονη κινητικότητα γι’ αυτόν τον σκοπό.
Σημειωτέον ότι το κόστος ανά εργαζόμενο σε ένα ικανοποιητικό δυάρι στο νησί, το οποίο μπορεί να στεγάσει δύο εργαζόμενους, μπορεί να κυμανθεί από 1.800 έως 2.500 ευρώ κατά κεφαλή, όπως αναφέρουν στο «business stories» επιχειρηματίες του κλάδου, με το πρόβλημα να οξύνεται έτι περαιτέρω χρόνο με τον χρόνο.
Στο πλαίσιο αυτό δεν είναι τυχαίο ότι μεγάλοι παίκτες έχουν αρχίσει να κοιτούν εξειδικευμένα το κομμάτι της στέγασης προσωπικού, με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό της Intrakat, η οποία δραστηριοποιείται σε «διπλό» μέτωπο στη Μύκονο: μία από τις τελευταίες κινήσεις του ομίλου στον τομέα του τουρισμού και των ξενοδοχείων είναι ακριβώς στο εν λόγω νησί, όπου από πέρυσι έχει αποκτήσει το «Αpanema Resort» με στόχο την επανατοποθέτησή του ως ένα ξενοδοχείο boutique υψηλών προδιαγραφών. Την ίδια στιγμή όμως και μέσα σε αυτή τη χρονιά ξεκινούν και οι εργασίες για την κατασκευή κατοικιών στο νησί για τη φιλοξενία εργαζομένων τουριστικών επιχειρήσεων.
Οπως αναφέρει στο «b.s.» η τεχνική διευθύντρια real estate της Intrakat, Τζωρτζίνα Μητσοτάκη, «πρόκειται για ένα επενδυτικό έργο ύψους 12 εκατ. ευρώ, το οποίο περιλαμβάνει την ανάπτυξη οικιστικών ακινήτων σε 4 ιδιόκτητα οικόπεδα της εταιρείας, που θα περιλαμβάνουν συνολικά 95 δωμάτια και 248 κλίνες σε σύνολο δομημένης επιφάνειας 3.500 τ.μ.».
Ηδη έχουν εκδοθεί οι απαραίτητες άδειες και η εταιρεία προωθεί τη φάση κατασκευής, που θα ξεκινήσει εντός του 2024, ενώ η αποπεράτωση εκτιμάται ότι θα διαρκέσει περίπου 18 με 20 μήνες. Σύμφωνα με την κυρία Μητσοτάκη, τα οικιστικά συγκροτήματα θα περιλαμβάνουν δωμάτια διαφόρων ειδών ώστε να προορίζονται για όλη την γκάμα του προσωπικού που θα φιλοξενείται στο νησί από τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις.
«Η ζήτηση για κατοικίες φιλοξενίας εργαζομένων είναι γενικώς ισχυρή σε δημοφιλείς προορισμούς και υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τις επιχειρήσεις να καλύψουν την ανάγκη αυτή», τόνισε. Σύμφωνα με την κυρία Μητσοτάκη, στον σχεδιασμό της Intrakat είναι η αναζήτηση παρόμοιων επενδύσεων και σε άλλες δημοφιλείς τουριστικές περιοχές.
Στη Σαντορίνη
Στον έτερο premium προορισμό των Κυκλάδων, τη Σαντορίνη, η Αndronis Hotels, έχοντας παρουσία πολλών ετών στο νησί ως μία οικογενειακή επιχείρηση στο κομμάτι της φιλοξενίας πολυτελείας, προχώρησε στην κατασκευή υποδομών για το εποχικό προσωπικό της στην περιοχή των Μπαξέδων.
Τα «Andronis Staff Houses», με 200 ολοκαίνουριες κατοικίες στους Μπαξέδες, περιλαμβάνουν εστιατόριο, mini market, χώρους για τα παιδιά και χώρους ελεύθερης άθλησης, κοινόχρηστα πλυντήρια, χώρους στάθμευσης, καλύπτοντας όλες τις βασικές ανάγκες των ενοίκων τους, με τον όμιλο να επενδύει στο συγκεκριμένο κομμάτι προκειμένου να προσελκύσει προσωπικό σε μια περίοδο επέκτασής του: η Andronis Hotels θα ανοίξει φέτος τον Μάιο το όγδοο ξενοδοχείο της, αυτή τη φορά στην Πάρο, μετά την εξαγορά του «Minois Hotel Paros», το οποίο έπειτα από εκτεταμένη ανακαίνιση θα μετονομαστεί σε «Andronis Minois».
Ο όμιλος έχει εκτεταμένη παρουσία στη Σαντορίνη και την Αθήνα -στην περιοχή του Ψυρρή-, με τα σχέδια επέκτασης να περιλαμβάνουν προσεχώς και τη Μήλο, ενώ έχει επεκταθεί και στην Ιταλία, όπου το 2023 απέκτησε την ιστορική Villa del Monte στην Τοσκάνη.
Οι μεγάλοι όμιλοι
Από πλευράς των μεγάλων ξενοδοχειακών ομίλων, λόγω και των συνεχών επενδύσεων στον κλάδο καταγράφεται, μια διαρκώς αυξανόμενη ανάγκη για στέγαση του προσωπικού σε δημοφιλείς προορισμούς τα τελευταία χρόνια, ειδικά από το 2018 και μετά, γι’ αυτό και οι μεγάλοι παίκτες επενδύουν σταθερά στη στέγαση του προσωπικού τους, συνδυάζοντας παράλληλα και το κομμάτι της συνεχούς επανεκπαίδευσης.
Ενδεικτικά στο συγκρότημα της Costa Navarino στη Μεσσηνία τρέχουν συνεχώς προγράμματα αναγνώρισης και επιβράβευσης και γίνονται εκπαιδεύσεις, ενώ δίνεται μεγάλη βαρύτητα στην εξέλιξη εκ των έσω, με ένα ποσοστό 70% στη διευθυντική ομάδα των ξενοδοχείων να προέρχεται από εσωτερικές προαγωγές.
Στο κομμάτι της διαμονής -πέραν των εργαζομένων από την ευρύτερη περιοχή της Μεσσηνίας που προσελκύει η ΤΕΜΕΣ Α.Ε., η εταιρεία που διαχειρίζεται και λειτουργεί την Costa Navarino και φτάνει την υψηλή σεζόν τους 2.500 εργαζομένους– παρέχεται διαμονή για πάνω από 1.000 ανθρώπους που είναι από άλλες περιοχές ή μένουν πιο μακριά, είτε σε εγκαταστάσεις υψηλών προδιαγραφών που έχουν αναπτυχθεί για τον σκοπό, είτε μέσω ενοικιάσεων που κάνει η εταιρεία στην περιοχή.
Επιπλέον έχει δημιουργηθεί δίκτυο δρομολογίων για τις μετακινήσεις τους σε συνεργασία με τα ΚΤΕΛ, που είναι επιχορηγούμενο στο μεγαλύτερο μέρος από την εταιρεία (70%/30%). «Εχουμε μεριμνήσει για την αυξανόμενη ανάγκη για τη σωστή στέγαση του προσωπικού τα τελευταία χρόνια, ειδικά σε δημοφιλείς προορισμούς όπου δεν μπορούν να καλυφθούν οι ανάγκες σε εποχικούς εργαζομένους, όπως είναι η Κρήτη, η Ρόδος, η Κως, η Μύκονος», επισημαίνει στο «b.s.» ο κ. Γιάννης Μοτάκης, επικεφαλής Ανθρώπινου Δυναμικού της Grecotel, του ξενοδοχειακού ομίλου με ένα εκτενές χαρτοφυλάκιο 40 μονάδων.
Για τον όμιλο Grecotel, ο οποίος απασχολεί 6.700 εργαζομένους, η ανάγκη στέγασης σε ετήσια βάση φτάνει περίπου τους 2.500 εργαζομένους για προσωπικό που μπορεί να έχει έρθει από τη Δράμα στην… Κρήτη. Αριθμητικά, η μεγαλύτερη ανάγκη λόγω και του αριθμού των μονάδων είναι στην Κέρκυρα, όπου απασχολούνται 1.560 εργαζόμενοι, ενώ η μεγαλύτερη δυσκολία είναι -όπως είναι εύλογο- στη Μύκονο λόγω και του υπέρογκου κόστους στέγασης στο νησί.
Ο όμιλος καλύπτει τις ανάγκες του με ιδιόκτητα, όπως στην Κυλλήνη, στο Σούνιο, στο Ρέθυμνο κ.α., αλλά και ειδικά μισθωμένα ακίνητα, όπως στην Κω, δημιουργώντας επιπλέον εγκαταστάσεις τύπου campus με χώρους αναψυχής, μίνι καφέ κ.λπ., ενώ παρέχει συνεχώς προγράμματα επανακατάρτισης και επανεκπαίδευσης του προσωπικού για ανέλιξη εντός του oμίλου.
