Είναι η γενιά, που δεν έχει γνωρίσει ζωή χωρίς διαδίκτυο, επικοινωνεί μέσω κοινωνικών δικτύων και νοσταλγεί το 2000 ως … vintage. Δυσπιστεί απέναντι στις κυβερνήσεις, είναι πρόθυμη να αγκαλιάσει τη διαφορετικότητα και προτιμά ρούχα, που δεν είναι ούτε ‘ανδρικά’, ούτε ‘γυναικεία’. Διεκδικεί καλύτερες συνθήκες εργασίας, σέβεται τον ελεύθερο χρόνο της αλλά την ίδια στιγμή, νιώθει μοναξιά και καταγράφονται προβλήματα ψυχικής υγείας. Τέλος, η δυσχερής κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας, τους αποτρέπει από την αποταμίευση και τις επενδύσεις.
Πολλοί από τη GenZ έχουν ήδη ενηλικιωθεί και εργάζονται. Για το λόγο αυτό, προσελκύουν το ενδιαφέρον των ειδικών – οικονομολόγων, διαφημιστών, διαμορφωτών της κοινής γνώμης, ιατρών – οι οποίοι καταγράφουν τις νέες τάσεις, που διαμορφώνονται από τη συγκεκριμένη γενιά, ώστε να προσαρμόσουν αναλόγως τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους.
Οι κορυφαίες τάσεις για τη Gen Z το 2024
Ψηφιακοί γηγενείς
Η Gen Z δεν γνώρισε τον κόσμο χωρίς το διαδίκτυο. Είναι μία γενιά ‘ψηφιακών γηγενών’ με προσλαμβάνουσες σχεδόν αποκλειστικά συνδεδεμένες με το ίντερνετ. Περισσότεροι από το 95% των νέων της Gen Z έχουν smartphone, το 83% έχουν φορητό υπολογιστή και το 78% έχουν κονσόλα ψηφιακών παιχνιδιών συνδεδεμένη με το ίντερνετ. Σχεδόν το 71% των νέων αφιερώνουν 3 έως 6 ώρες για να συνδεθούν κάθε εβδομάδα και να παίξουν ηλεκτρονικά παιχνίδια.
Ενδεικτικό είναι το εύρημα μίας πρόσφατης έρευνας, σύμφωνα με το οποίο, περισσότεροι από τους μισούς Gen Zers αισθάνονται μεγαλύτερη ανασφάλεια όταν δεν έχουν το έξυπνο τηλέφωνό τους παρά το πορτοφόλι τους.
Τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν τη μεγαλύτερη τάση για τη Gen Z
Οι πιο διαδεδομένες πλατφόρμες είναι το Ιnstagram, το Snapchat και το TikTok – το ένα τέταρτο της γενιάς των Gen Z περνούν πέντε ή και περισσότερες ώρες ημερησίως στο TikTok ενώ μέσα σε μία πενταετία, η συγκεκριμένη πλατφόρμα ανέβηκε σε δημοφιλία κατά 911% !
Η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει ήδη ενσωματωθεί στη Gen Z: περίπου το 61% όσων ανήκουν σ’αυτή τη γενιά βλέπουν θετικά το περιεχόμενο που παράγεται από την ΤΝ στα κοινωνικά δίκτυα. Θεωρούν πως πρόκειται για ένα εργαλείο που έχει έρθει για να διευκολύνει τη ζωή μας – από το να βοηθά στις μαθητικές ή φοιτητικές εργασίες έως το να βγάζει ταξιδιωτικά προγράμματα.
Η νοσταλγία για τη δεκαετία 2000
Σχετικά πρόσφατα, οι Gen Zers έχουν αρχίσει να επαναφέρουν τις τάσεις των αρχών της χιλιετίας με μία νέα ματιά στη βιωσιμότητα. Δημοφιλής τάση στο Instagram είναι το Y2K με τις πρόσφατες αναζητήσεις για το «y2k aesthetic» να ανεβαίνουν κατά 3.250%.
Η νοσταλγία των Gen Zers ‘ακουμπάει’ τη μόδα του 2000. Δεν είναι τυχαίο που πρόσφατα, η εταιρεία Juicy Couture επανέφερε δυναμικά τις γνωστές ‘βελουτέ’ αθλητικές φόρμες ενώ επανεμφανίστηκαν τα χαμηλόμεσα τζην. Νέα ‘ανάγνωση’ και για τις δημοφιλείς μπότες Ugg – μόνο το δεύτερο μισό του 2021, η ζήτηση ‘χτύπησε ταβάνι’ με αύξηση 525% ενώ το αντίστοιχο hashtag έχει ξεπεράσει τις ένα εκατομμύριο αναρτήσεις στο Ιnstagram.
Μία εξαιρετικά δημοφιλής εφαρμογή πωλήσεων για ‘παλαιά’ κομμάτια είναι η Depop – το 90% των χρηστών είναι μικρότεροι από 26 ετών. Τα vintage των αρχών 2000 έχουν κυριολεκτικά απογειώσει αυτή την εφαρμογή, η οποία κυριάρχησε το διάστημα που ακολούθησε την πανδημία και οι αναζητήσεις σε αυτή παρέμειναν σε υψηλά επίπεδα.
Η ‘νοσταλγική’ διάθεση των Gen Zers ‘επιστρέφει’ στο χρόνο και τα προϊόντα τεχνολογίας
Το hashtag «flip phone» (το τηλέφωνο με το ‘καπάκι’) συγκέντρωσε περισσότερα από 600 εκατομμύρια views στο TikTok! Η εταιρεία CASETiFY κυκλοφόρησε θήκες για iPhone, που μοιάζουν με τα θρυλικά Blackberries, τα τηλέφωνα με καπάκι και τα αυθεντικά iPod. Δεν λείπουν κι εκείνοι, που σπεύδουν να ‘απαλλαγούν’ από τα AirPods, αντικαθιστώντας τα με ενσύρματα ακουστικά.
Δυσπιστία απέναντι στην κυβέρνηση και τους θεσμούς
Οι 7 στους 10 νέοι της Gen Z πιστεύουν ότι οι κυβερνήσεις θα έπρεπε να κάνουν περισσότερα για να λύνουν τα προβλήματα. Η συγκεκριμένη τάση γιγαντώθηκε από την περίοδο της πανδημίας και μετά με τη δυσπιστία να αυξάνεται.
Επιφυλακτικοί εμφανίζονται οι νέοι της Gen Z όχι μόνο απέναντι στην πολιτική. Από μία έρευνα της Deloitte προέκυψε, ότι το 24% της Gen Z δεν εμπιστεύονται τους υπεύθυνους των επιχειρήσεων και το 49% τους θρησκευτικούς ηγέτες.
Η διαφορετικότητα και η κοινωνική δικαιοσύνη, ‘σημαίες’ της Gen Z.
Όχι μόνο είναι η πιο ‘πρόθυμη’ γενιά στο να ‘αγκαλιάσει τη διαφορετικότητα αλλά, σύμφωνα με έρευνες, το 62% πιστεύει στα οφέλη της κοινωνίας συνολικά από την ενσωμάτωση της διαφορετικότητας. Θέματα συμπερίληψης και κοινωνικής δικαιοσύνης, αποτελούν υψηλή προτεραιότητα.
Η αναδυόμενη αγοραστική δύναμη
Μελέτες της AdAge αναφέρουν πως σήμερα, η αγοραστική δύναμη της Gen Z ανέρχεται σε 143 δις δολάρια ενώ έχουν διαφανεί διάφορες τάσεις σχετικά με τη θέση των νέων στην παγκόσμια αγορά. Ιδιαίτερα δημοφιλείς είναι οι υπηρεσίες τύπου ‘Αγόρασε τώρα, Πλήρωσε αργότερα’ (Buy now, pay later – BNPL) – περισσότερο από το 44% των ψηφιακών καταναλωτών της Gen Z άνω των 14 ετών χρησιμοποίησε αυτές τις υπηρεσίες (BNPL) τουλάχιστον μία φορά το 2022. Όσο για την αναζήτηση πλατφόρμας με αυτού του είδους τις υπηρεσίες από τους νέους, μέσα σε μία πενταετία έχει αυξηθεί κατά 725%.
Από έρευνα των δημοφιλών περιοδικών Vogue και GQ, προέκυψε ότι η πανδημία έκανε 3 στους 5 Gen Zers πιο συνειδητοποιημένους σε σχέση με τα ρούχα, που αγοράζουν, πολλοί από αυτούς στρέφονται σε είδη υψηλότερης ποιότητας ενώ το 27% αυτών είναι πιο πρόθυμοι από τους μεγαλύτερους να αγοράσουν ρούχα από δεύτερο χέρι. Επίσης, σχεδόν ο ένας στους δύο (48%), επιλέγουν μάρκες, που δεν κατατάσσουν τα προϊόντα τους σαν ‘γυναικεία’ ή ‘ανδρικά’.
Πώς επηρεάζουν την αγορά εργασίας οι Gen Zers
Οι μεγαλύτερης ηλικίας εκπρόσωποι αυτής της γενιάς μπαίνουν τώρα για πρώτη φορά στον επαγγελματικό στίβο με πλήρη απασχόληση και μέχρι το 2025 θα αποτελούν το 27% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού. Σήμερα, έχουν ήδη αρχίσει να ηγούνται πολλών μεγάλων αλλαγών, με κυρίαρχη εκείνη της ισορροπίας μεταξύ του χρόνου εργασίας και ελεύθερου χρόνου. Σχεδόν το 40% των νέων αυτών, δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στην ισορροπία ανάμεσα σε δουλειά και ελεύθερο χρόνο όταν επιλέγουν το που θα εργαστούν ενώ τους ενδιαφέρει ιδιαίτερα η προοπτική εξέλιξης μέσα στην ίδια εταιρεία, που απασχολούνται. Οι Gen Zers διεκδικούν περισσότερα προνόμια – ευέλικτο ωράριο, πλήρη υγειονομική ασφάλιση, δωρεάν γεύματα και σημαντικές αυξήσεις μισθού, μεταξύ άλλων ενώ επιθυμούν να προωθεί ο εργοδότης τους ένα υγιεινό τρόπο ζωής, όπως το να τους παρέχει συνδρομή σε γυμναστήριο. Δεν είναι τυχαίο που οι αναζητήσεις για θέματα ευεξίας των ενδιαφερόμενων να εργαστούν σε εταιρείες έχει αυξηθεί κατά 317% την τελευταία πενταετία.
Σε ό,τι αφορά τον τρόπο εργασίας, σχεδόν οι μισοί από τη γενιά Ζ (48%) θα προτιμούσαν ένα υβριδικό εργασιακό περιβάλλον ενώ μόνο το 30% θα ήθελε να εργάζεται αποκλειστικά εξ αποστάσεως. Επίσης, ο ένας στους δύο θα ήθελε να έχει τη δική του επιχείρηση. Η παράλληλη απασχόληση, ενδιαφέρει σε μεγάλο ποσοστό (46%) τους νέους άνω των 18. Άλλωστε, σχεδόν το ένα τέταρτο αυτών δεν θα μπορούσαν να ανταπεξέλθουν στους λογαριασμούς τους χωρίς αυτή – συνήθως κάνουν πωλήσεις ρούχων, που φτιάχνουν οι ίδιοι, καλλιτεχνικά αντικείμενα στην πλατφόρμα Etsy ή έχουν ανεξάρτητη συνεργασία με το Fiverr.
Αυξημένη ανησυχία για θέματα πνευματικής υγείας
Σχεδόν οι μισοί Gen Zers νιώθουν έντονο στρες συνεχώς, δεν χαρακτηρίζονται από αισιοδοξία ενώ είναι κατά δύο ή τρεις φορές πιο πιθανό σε σχέση με τις άλλες γενιές, να κάνουν αυτοκτονικές σκέψεις ή να έχουν ήδη αποπειραθεί να αυτοκτονήσουν την περασμένη χρονιά.
Τα αίτια για τις ανησυχίες σχετικά με την πνευματική υγεία διαφέρουν. Μία πιθανή αιτία είναι η εκτεταμένη χρήση της τεχνολογίας, κατάσταση, στην οποία οι ειδικοί της ψυχικής υγείας αναφέρονται ως “iDisorder” (ηλεκτρονική διαταραχή). Ειδικότερα, τα κοινωνικά δίκτυα συνδέονται με την επιδείνωση της πνευματικής υγείας των νέων.
Αξίζει να αναφερθεί πως η ‘ψηφιακή ευεξία’ των Gen Zers προκαλεί ανησυχία – οι αναζητήσεις στο διαδίκτυο για το συγκεκριμένο όρο (digital wellbeing) έχουν αυξηθεί κατά 6,300% τα τελευταία 5 χρόνια. Επιπροσθέτως, ο ΠΟΥ αναφέρει πως εξαιτίας της πανδημίας του COVID-19 «έχουν αυξηθεί σημαντικά οι δυσμενείς επιπτώσεις στην πνευματική υγεία των νέων».
Οι ενήλικοι της Gen Z αναφέρουν πως αισθάνονται μοναξιά και δεν έχουν αρκετή συναισθηματική υποστήριξη αν και στατιστικά, είναι πιο δεκτικοί στο να αναζητήσουν βοήθεια ειδικού προκειμένου να συζητήσουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην ψυχική υγεία τους, όπως και να δεχθούν θεραπευτική αγωγή καθώς το ‘στίγμα’ των προβλημάτων ψυχικής υγείας τείνει να μειωθεί σημαντικά. Σ’αυτό έχει συμβάλλει η δημόσια παραδοχή διασημοτήτων της Gen Zers ή των Millennials πως παλεύουν με τα δικά τους θέματα ψυχικής υγείας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η Ολυμπιονίκης του 2020, Simone Biles, η οποία τοποθετήθηκε σχετικά στα κοινωνικά δίκτυα.
Τέλος, η Gen Z βάζει ως προτεραιότητα για το 2024 να παραμείνει συνολικά υγιής, σύμφωνα με σχετική έρευνα του Instagram, μέσα από τη συστηματική σωματική άσκηση και την κατανάλωση υγιεινών γευμάτων.
Διαφορετική η στάση της Gen Z στη διαχείριση των οικονομικών
Αντιμετωπίζοντας δυσκολία στο να ανταποκριθούν στους λογαριασμούς και στο ενοίκιο, οι επιλογές της Gen Z σχετικά με τη διαχείριση των οικονομικών τους διαφέρουν από εκείνες των προηγουμένων γενεών.
Τα ιδιαίτερα χαμηλά επιτόκια αποτελούν μία ‘κανονικότητα’ για τους νέους, οι οποίοι – σε συνδυασμό με τον αυξημένο πληθωρισμό – δεν προβαίνουν σε καμία επένδυση, ούτε αγοράζουν αποταμιευτικά προϊόντα από τις τράπεζες. Σε σχέση με τους μεγαλύτερους, η γενιά αυτή θα επιβαρυνθεί περισσότερο με φορολογία αλλά και φοιτητικά δάνεια. Ειδικότερα, στην Αγγλία, υπολογίζεται ότι αν ο σημερινός 30άρης ‘φορτώνεται’ με οφειλή ύψους περίπου 30.000 λιρών για όλη του τη ζωή, ο 20άρης μπορεί να φτάσει στις 100.000 λίρες. Ανεξαρτήτως φοιτητικών δανείων, ένας μεγάλος αριθμός νέων εκτιμάται ότι θα έχει περισσότερα χρέη στη ζωή του, γεγονός αποτρεπτικό για αποταμιεύσεις.
