Η εξαγγελία ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων αναδεικνύει τις προτεραιότητες της κυβέρνησης, που δυστυχώς δεν είναι η υπεράσπιση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά η μετατροπή της σε πεδίο κερδοφορίας.
Αφήγημα 1ο : Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα κρατήσουν τα ελληνόπουλα στη χώρα, αντί να φεύγουν στο εξωτερικό για σπουδές, και έτσι δεν θα φεύγουν τα χρήματα εκτός.
Πραγματικότητα: Αυτό που κρύβει επιμελώς η κυβέρνηση είναι ότι, όπως δείχνουν σχετικές έρευνες (OECD/UIS/Eurostat 2022), ένα μικρό ποσοστό περίπου 5% των φοιτητών που φοιτούν σε άλλη χώρα παρακολουθούν προπτυχιακά προγράμματα σπουδών ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για μεταπτυχιακές ή διδακτορικές σπουδές είναι περίπου 4% και οι λόγοι για τους οποίους κάποιοι επιλέγουν να σπουδάσουν, σε προπτυχιακό επίπεδο, στο εξωτερικό σχετίζονται με το γεγονός ότι δεν υπάρχουν αντίστοιχα τμήματα στη χώρα τους, ή δεν μπορούν να εισαχθούν στα τμήματα που επιθυμούν.
Αφήγημα 2ο: Γιατί να φύγει άλλωστε κάποιος για σπουδές στο εξωτερικό, όταν έχει στη χώρα του ίδιου επιπέδου ιδιωτικά πανεπιστήμια ?
Πραγματικότητα : Πρώτο μεταξύ των ελληνικών ΑΕΙ είναι το ΕΚΠΑ (49ο στην Ε.Ε. και 180ό στον κόσμο). Ακολουθούν το ΑΠΘ (59ο στην Ε.Ε. και 205ο στον κόσμο), το ΕΜΠ (103ο και 329ο αντίστοιχα), το Πανεπιστήμιο Πάτρας (166ο και 533ο) και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (181ο και 581ο).
Τα προγράμματα σπουδών των δημόσιων πανεπιστημίων προσφέρουν στους αποφοίτους τους πολύ υψηλά ακαδημαϊκά και επαγγελματικά προσόντα και η φοίτηση τους είναι ιδιαίτερα απαιτητική.
Τα δύο καλύτερα κολέγια είναι : American College of Greece, που κατατάσσεται μετά και το τελευταίο δημόσιο ΑΕΙ στην 625η θέση στην Ε.Ε. και 2.811η παγκοσμίως, καθώς και το Metropolitan College που κατατάσσεται στη θέση 992 στην Ε.Ε. και παγκοσμίως στην 6.188.
Πηγή: webometrics http://www.webometrics.info/en/world
Αφήγημα 3ο: Δεν πρέπει να εμποδίζουμε τα φημισμένα ξένα Πανεπιστήμια να έλθουν στην Ελλάδα.
Πραγματικότητα: Το γεγονός ότι αυτά τα φημισμένα πανεπιστήμια δεν έχουν πάει πουθενά αλλού στον κόσμο είναι αδιάφορο. Το γεγονός ότι η φοιτητική μετανάστευση δεν σταμάτησε με την ίδρυση των κολεγίων που δίνουν τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα με τα δημόσια ΑΕΙ είναι μια ασήμαντη λεπτομέρεια.
Το γεγονός ότι τα περισσότερα ιδιωτικά πανεπιστήμια που υπάρχουν και λειτουργούν σε διάφορες χώρες της Ευρώπης είναι δεύτερης και τρίτης κατηγορίας και δεν είναι ελκυστικός προορισμός για τους νέους είναι άνευ σημασίας.
Αφήγημα 4ο: Τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια θα βοηθήσουν με τον ανταγωνισμό, στην βελτίωση των Δημόσιων Πανεπιστημίων.
Πραγματικότητα : Η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων θα έχει σοβαρές συνέπειες εις βάρος των δημοσίων. Η εισαγωγή διδάκτρων σε προπτυχιακά προγράμματα σπουδών, ο κατακερματισμός προγραμμάτων σπουδών, η εισαγωγή της έννοιας της ανταποδοτικότητας στη λειτουργία του πανεπιστημίου είναι στοιχεία που πρόκειται να αλλάξουν τη λειτουργία των Δημόσιων Πανεπιστημίων.
Η κρατική χρηματοδότηση μειώνεται με το κόψιμο του ποσοστού βάσει «αντικειμενικών κριτηρίων» και την παράλληλη αυστηροποίηση βάσει των «δεικτών ποιότητας», δηλαδή η ισχύουσα ποσόστωση 80%/20% γίνεται 70%/30%.
Ταυτόχρονα, επιβάλλονται δίδακτρα για αλλοδαπούς σε όλα τα προπτυχιακά, πέραν των αγγλόφωνων, καθώς θα δίνεται, πλέον, απεριόριστη δυνατότητα εγγραφής στα τμήματα των ελληνικών ΑΕΙ.
Παράλληλα, θα δημιουργηθεί μηχανισμός χρηματοδότησης καινοτόμων ιδεών με ό,τι αυτό συνεπάγεται για περαιτέρω εμπορευματοποίηση της δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Το μέλλον δημόσιων ΑΕΙ προβλέπεται Εφιαλτικό, καθώς το νομοσχέδιο προβλέπει ότι «αποκτούν μεγαλύτερη ευελιξία» ως προς τις συγχωνεύσεις και καταργήσεις τμημάτων με τη «σύμφωνη γνώμη της Ανεξάρτητης Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης», προκαλώντας μία συνεχή αστάθεια στον ακαδημαϊκό χάρτη, υπονομεύοντας εν γένει τα Δημόσια Πανεπιστήμια
Η δυνατότητα παροχής τίτλων σπουδών ισότιμων ακαδημαϊκά και επαγγελματικά από ιδιωτικούς φορείς επί πληρωμή, ανοίγει τον δρόμο για παροχή τίτλων σπουδών αμφιβόλου ποιότητας.
Και επειδή όσοι μπορούν θα συνεχίσουν να σπουδάζουν στα ακριβότερα Πανεπιστήμια του εξωτερικού, οι προσφερόμενες θέσεις θα αφορούν όσους δεν μπορούν οικονομικά να αντέξουν σπουδές στο εξωτερικό και ταυτόχρονα δεν έχουν τα κατάλληλα προσόντα εισαγωγής σε ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο.
Δημήτρης Τσιπιανίτης
Πρόεδρος Συλλόγου μελών ΕΔΙΠ του Παν/μίου Πατρών
Γενικός Γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ειδικού & Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (ΠΟΣΕΕΔΙΠ ΑΕΙ)
